Tarihte bugün

[Afat45]

Tarihte Bugün / 19 Şubat

1925. Telsiz tesisi hakkındaki kanun çıktı. Türkiye'de radyonun kurulması Mecliste kabul edildi.
1928. Himaye-i Etfal Kadın Yardım Cemiyeti kuruldu. Amaç yoksul kadınlara yardım etmekti. Daha sonra 1938'de Yardım Sevenler Derneği olarak adı değiştirildi. Mevhibe İnönü derneğin fahri başkanıydı.
1932. Halkevleri kuruldu. Amaç; halkın politik, ideolojik ve kültürel eğitimini sağlamaktı. Cumhuriyet Halk Fıkrası Genel Sekreteri Recep Bey (Peker) bu amacı şöyle ifade etti: "Halkevlerinin gayesi ulusu katılaştırmak, sınıfsız katı bir kitle haline getirmektir". Halkevleri 1951'de Demokrat Parti (DP) tarafından kapatıldı.
1947. İstanbul'da et giderek pahalılaşıyor; İstanbul Belediyesi halkı et boykotuna çağırdı.
1956. Türkiye-Macaristan milli futbol maçı Mithatpaşa Stadı'nda oynandı. Türkiye Macaristan'ı 3-1 yendi.
1959. Londra Konferansı sona erdi. Bağımsız Kıbrıs Cumhuriyeti'nin kurulmasını öngören Londra Antlaşması imzalandı. Konferansa Türkiye, İngiltere, Yunanistan başbakanları ile Kıbrıs Türk ve Rum cemaatleri liderleri katılmıştı. 3 Aralık'ta: Başpiskopos Makarios Kıbrıs Cumhurbaşkanı, Dr. Fazıl Küçük de yardımcısı oldu
1972. Güvenlik güçleri, sabaha karşı Fındıkzade ve Arnavutköy'de operasyonlar düzenledi. Türkiye Halk Kurtuluş Partisi-Cephesi (THKP-C ) üyesi Ulaş Bardakçı öldürüldü.
1975. Devlet Sinema Televizyon Enstitüsü kuruldu.
1985. Cumhurbaşkanı Kenan Evren bozuk ilaç yapanlar için " Bu adamların kafasını koparmak lazım" dedi.
1987. Son 3,5 yılda 240 yayın hakkında toplatma kararı verildiği açıklandı.. Alınan bilgiye göre 1117 sayılı Küçükleri Muzır Neşriyattan Koruma Kanunu'nun yeni metninin yürürlüğe girdiği 12 Mart 1986'dan itibaren, sadece İstanbul'da 5 günlük gazete ile 12 haftalık ve aylık dergi aleyhine 57 "muzır davası" açıldı.
1994. Adalar Belediye Başkanı ANAPlı Recep Koç Büyükada vapur iskelesinde uğradığı silahlı saldırıda öldürüldü, yanında bulunan iki kişi de yaralandı. Recep Koç'u, kaçak yapısını yıktırdığı Osman Özgen adlı bir vatandaşın öldürdüğü bildirildi.
1994. Haftalık Newroz gazetesi yayımlanmaya başladı.
1997. Tansu Çiller Meclis'te mal varlığı soruşturmasından da aklandı.

Bugün Doğanlar:
1947. Yazar Carson Mc Cullers.
1950. Sinema eleştirmeni Vecdi Sayar.

Bugün Ölenler:
1405. Büyük Moğol İmparatorluğu hükümdarı Timur.
1938. Eski Tarım Bakanı ve Manisa Milletvekili Sabri Toprak.
1951. Fransız yazar André Gide.
1954. Ses sanatçısı Ekrem Güğer.
1956. İttihat ve Terakki Partisi'nin son genel sekreteri Mithat Şükrü Bleda.
1987. Gitarist Yurdaer Doğulu.
1993. Tiyato ve sinema sanatçısı Yaman Okay.
1997. Çin lideri Deng Şiaobing.

[Afat45]

Tarihte Bugün / 20 Şubat

1928. İstanbul'da "Vatandaşları Türkçe konuşmaya teşvik" toplantısı yapıldı.
1930. Türk Parasının Kıymetini Koruma Kanunu 1930'da Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde kabul edildi.
1938. Adolf Hitler, Çekoslovakya ve Avusturya'daki Almanlar için kendi geleceklerini belirleme hakkı istedi.
1941. Yahudiler için transit vizesine ilişkin talimatname yayınlandı.
1947. İşçi ve İşveren Sendikaları Kanunu Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde kabul edildi; Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) grev hakkına karşı çıktı.
1968. Türkiye İşçi Partisi (TİP) milletvekilleri Çetin Altan ve Yunus Koçak 1968 yılında bugün Meclis'te Adalet Parti'lilerin saldırısına uğradılar.
1970. Dünyanın 4. büyük köprüsü Boğaz Köprüsü'nün temeli atıldı. Temel atma törenini Cumhurbaşkanı Cevdet Sunay ve Başbakan Süleyman Demirel açtı.
1971. Uganda'da İdi Amin kendini devlet başkanı ilan etti.
1975. İstanbul Sıkıyönetim Komutanlığı İstanbul Elektrik Tünel Tramvay İşletmesi (İETT) grevini yasakladı.
1976. Türkiye'deki 23 Amerikan üssünde grev kararı alındı.
1990. Dışişleri Bakanı Mesut Yılmaz, Cumhurbaşkanı Turgut Özal'ın müdahaleleri nedeniyle görevinden istifa etti. Mesut Yılmaz'ın Anavatan Partisi (ANAP) genel başkanlığını hedeflediği söyleniyor.
1992. Vergi affı yasalaştı. Askerlik süresinin 12 aya indirilmesini öngören tasarı kabul edildi.

Bugün Doğanlar:
1473. Modern gökbilimin kurucusu Nicolaus Copernicus Polonya'da.
1808 19. yüzyıl Fransız siyasetini alaya aldığı karikatürleriyle tanınan karikatürist, ressam ve heykelci. Honoré Victorin Daumier,
1886. 1919 Macaristan Sovyet Cumhuriyetinin lideri Béla. Kun.
1904. 1964-80 arasında Sovyetler Biriliği başbakanı olan Aleksey Nikolayeviç Kosiygin.
1925. Amerikalı film yönetmeni Robert Altman.
1927. Oscar ödülü kazanan ilk Amerikalı Siyah sinema oyuncusu Sidney Poitier.
1937. Şair Ülkü Tamer.

Bugün Ölenler:
1957. Tarihçi, hukukçu, siyaset insanı Sadri Maksudi Arsal.
1991. Soyut yapıtlarıyla tanınan ressam Hakkı Anlı ve Fotoğraf sanatçısı Sami Güner.
1994. Fotoğraf sanatçısı Selahattin Giz.

[Afat45]

Tarihte Bugün / 21 Şubat

Uluslararası Sömürgecilikle Savaş Günü, Anadil Günü
1910. Ahali Fırkası kuruldu.
1934. Balkan Hekimler Birliği kuruldu.
1935. Türkiye'de Fransız misyonerlerinin işlettiği bazı okullar millileştirildi.
1939. Türkiye, İspanya'daki Franco rejimini resmen tanıdı.
1952. Türkiye Kuzey Atlantik Antlaşması Teşkilatı'nın (NATO) bir üyesi oldu; Lizbon'da yapılan toplantıya ilk defa katıldı.
1958. İlk Türkiye Profesyonel Futbol Ligi başladı; ilk maç İzmirspor-Beykoz arasında oynandı. İlk golü İzmirsporlu Özcan attı.
1958. Cemal Abdül Nâsır, Birleşik Arap Cumhuriyeti (BAC) başkanı seçildi.
1963. Eski Milli Birlik Komitesi üyelerinden Alpaslan Türkeş ve Numan Esin sürgünden Türkiye'ye döndüler.
1964. Cumhuriyet Halk Partisi Genel Başkanı ve Başbakan İsmet İnönü'ye bir
suikast girişiminde bulunuldu. Suikastçı olay yerinde yakalandı ve herhangi bir örgüte mensup olmadığı, kendi başına hareket ettiği açıklandı.
1965. Siyah Müslüman lider Malcolm X konuşması sırasında vurularak öldürüldü.
1968. Milli Eğitim Bakanı İlhami Ertem, "Gayemiz her ilde bir imam-hatip okulu
açmaktır" dedi.
1970. İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) Mimarlık ve Mühendislik Fakültesi
öğrencileri Boğaz Köprüsü'nü protesto ettiler. Boğaz Köprüsü'nün temeli 20 Şubat günü atılmıştı.
1971. Yaşar Kemal Türkiye İşçi Partisi'nden (TİP) istifa etti.
1974. Yaşar Kemal Türkiye Yazarlar Sendikası başkanlığına seçildi. Türkiye Yazarlar Sendikası aynı yılın 6 Şubat günü kurulmuştu.
1977. Daha önce yasaklanan Emanuelle adlı film Danıştay kararıyla yeniden gösterime girdi.
1980. Tekel'de ve tekstil işkolunda grevler başladı.
1989. Sovyetler Birliği'nin Çekoslavakya'yı işgalini protesto etmek için kendini yakan Çek öğrencinin mezarına çiçek koyan yazar Vaclav Havel 1989'da 9 ay hapse mahkum oldu.
1993. Eczacıbaşı Bayan Voleybol Takımı, Avrupa Konfederasyon Kupası'nda ikinci oldu.

Bugün Doğanlar:
1859. 1931-35 arasında İngiliz İşçi Partisi liderliğini sürdüren, yoksullardan yana reformlarıyla ünlenen ve barış yanlılığı dolayısıyla istifaya zorlanan siyasetçi George Lansbury.
1876. Çağdaş soyut heykelciliğin öncülerinden Romen heykelci Constantin Brancusi,
1893. Klasik gitar ustası Andre Segovia.
1903. Sürrealizmin etkisiyle kaleme alınmış günlükleriyle ünlü Fransız kadın yazar Anaïs Nin.
1907. 1930'larda Büyük Bunalım sırasıda solun kahramanlarından biri olarak ünlenen İngiliz kökenli Ameriklı şair ve aydın. Wystan Hugh Auden,

Bugün Ölenler:
1949 Kurtuluş Savaşı kahramanlarından Ali Çetinkaya.
1957. Bestekar Faize Ergin
1971. Ressam Ercüment Kalmık.
1987. Ses sanatçısı Muzaffer İlkar.
1988. Sinema yönetmeni ve yapımcı Süreyya Duru ve yazar, çevirmen Atilla Tokatlı.

[Afat45]

Tarihte Bugün / 22 Şubat

1848. Paris'te işçiler ayaklandı. İki yıl boyunca Avrupa'yı altüst edecek işçi devrimleri çığırı açıldı.
1942. Halide Edip Adıvar Sinekli Bakkal romanıyla Cumhuriyet Halk Parti (CHP) Sanat Mükafatını kazandı.
1945. Elli yıllık evliler için Fatih Halkevi'nde jübile yapıldı.
1948. Üniversitelerarası Kurul toplandı. Kurul'da Ankara Üniversitesi'ndeki "solcu profesörlerin" üniversiteden uzaklaştırılması kararı alındı.
1950. Yüksek Seçim Kurulu kuruldu.
1962. Harp Okulu Komutanı Albay Talat Aydemir ve arkadaşları darbe
girişiminde bulundu.
1968. Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu (Türk-İş) Genel Başkanı Seyfi Demirsoy 1968 yılında bugün, "Süleyman Demirel bu memleketin medar-ı iftiharıdır" dedi.
1972. Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Richard Nixon Çin Halk Cumhuriyetini ziyaret etti. Richard Nixon Çin'in Birleşmiş Milletler'e (BM) katılması için ısrar etti.
1973. Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde üniversitelerdeki olayların çözümü için tartışma yapılıyordu. Söz alan Demokratik Parti (DP) Sivas Milletvekili Kadri Eroğan "30-35 profesörün ipini çekeceksin, bu iş düzelir" dedi.
Aynı gün İsrail jetleri Libya yolcu uçağına ateş açtı; 74 kişi öldü.
1980. Danıştay polis memurlarının örgütü Pol-Der'le ilgili kapatma kararını durdurdu. Danıştay dernek kapatma ve yasaklama kararını idarenin alamayacağını belirtti.
Aynı gün Afganistan'ın başkenti Kâbil'de Sovyet karşıtı ayaklanmalar üzerine sıkıyönetim ilan edildi.
1986. 12 Eylül sonrasının ilk büyük mitingi İzmir'de yapıldı. Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu (Türk-İş) tarafından düzenlenen mitinge 50 bin işçi katıldı.
1988. Adalet Bakanı Oltan Sungurlu, cezaevlerinde tek tip elbise giyinme zorunluluğunun kalktığını söyledi.
1991. Irak kuvvetleri, Kuveyt'teki petrol bölgelerini ateşe verdi.
2000. Diyarbakır'da olay çıkardığı gerekçesiyle yargılanan İtalyan gazeteci Dino Giovanni Frisullo ifade vermek için geldiği Türkiye'ye alınmayarak sınır dışı edildi.

Bugün Doğanlar:
1788. Alman Filozof Schoppenhauer.
1810. Avusturtyalı besteci Frederic Chopin.

Bugün Ölenler:
1963. Sinema sanatçısı Salih Tozan.
1987. Pop-art okulunun öncülerinden ressam Andy Warhol.
1988. Besteci ve keman sanatçısı Cevdet Çağla.

[Afat45]

Tarihte Bugün / 23 Şubat

1919. İtalya'da Benito Mussolini Faşist Parti'yi kurdu.
1945. Türkiye Büyük Millet Meclisi, Almanya ve Japonya'ya savaş ilan etti.
1951. Van'ın Özalp ilçesinde 33 yurttaş sorgulanmadan kurşuna dizilmişti.Bugün yapılan duruşmada Orgeneral Mustafa Muğlalı insanların kurşuna dizilme emrini bizzat verdiğini söyledi.
1957. Küba'da Fidel Casto'nun önderliğinde gerilla savaşı başladı.
1962. Harp Okulu Komutanı Albay Talat Aydemir ve arkadaşları 22 Şubat sabahı birliklerini harekete geçirdiler. Ayaklanma bir gün bir gece sürdü ve isyancı subaylar 23 Şubat sabahı Genelkurmay'a teslim oldular. İsyana katılan birlikler yavaş yavaş kışlalarına döndü.
1975. İstanbul Sıkıyönetim Komutanlığı tekstil işkolunda uygulanacak lokavt ve grevleri yasakladı.
1977. Ortadoğu Teknik Üniversitesi rektörü Hasan Tan okulu kapattı. Öğrenciler jandarma gözetiminde yurtları terk etti.14 Şubat'ta rektör olarak atanan Hasan Tan öğrenciler tarafından protesto edilmişti.
1981. İspanya'da darbe girişimi oldu. Yarbay Tejero parlamentoyu bastı, parlamenterleri 18 saat rehin tuttu; darbe girişimi Kral'ın müdahalesiyle önlendi.
1994. Cep telefonu şebekelerinin açılışı Başbakan Tansu Çiller tarafından 1994 günü yapıldı. Çiller cep telefonuyla ilk görüşmeyi Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel'le yaptı.
Aynı gün Bağımsız Şırnak Milletvekili Mahmut Alınak, Meclis'e sunduğu 50'ye yakın yasa teklifinden bir sonuç alamadığını söyleyerek süresiz açlık grevine başladı.
1997. İskoçya'daki Roslin Enstitüsü bilim insanları ilk kez bir koyunun kopyasını yaptılar.
1998. Anayasa Mahkemesinin Refah Partisi'nin kapatılmasına ilişkin gerekçeli kararı Resmi Gazete'de yayımlandı.

Bugün Doğanlar:
1685. Besteci Frederic Haendel.
1953. Roxy Music'in solisti Bryan Ferry.

Bugün Ölenler:
1965. Amerikalı komedyen Stan Laurel.
1971. Yazar ve şair Halit Fahri Ozansoy.

[Afat45]

Tarihte Bugün / 25 Şubat

1925. Hıyanet-i Vataniye Kanunu'nda değişiklik yapıldı; Dinpolitikaya aletedilemeyecek ve bu suç vatan hıyaneti sayılacak.
1943. Talat Paşa'nın Almanya'da tahnit edilen naaşı İstanbul'a getirildi. Aynı gün Hürriyet-i Ebediye tepesinde toprağa verildi.
1952. Başbakanlıkta kurulmuş olan "ilmi komisyon", Anayasa'daki antidemokratik maddeleri tespit etti; Anayasa'da antidemokratik 40 kanun var.
1968. İstanbul Taksim Meydany'nda ikinci "Uyanış Mitingi "yapıldı. Mitingin amacı Türkiye İşçi Partisi milletvekillerine Meclis'te yapılan saldırıryı kınamaktı.
1980. Bedelli askerlik kabul edildi. Yurt dışındaki işçiler 20 000 mark ödedikleri takdirde askerlik yapmayacaklar.
1984. "Hakkari'de Bir Mevsim" adlı filmin gösterimi Sıkıyönetim Komutanlığınca yasaklandı.
1986. Filipinlerde seçimler yapıldı. Muhalefet lideri Corazon Aquino başkan seçildi.Ferdinand Marcos ülkeyi terketti.
1990. Nikaragua'da yapılan seçimleri Başkan Daniel Ortega kaybetti.
1991. Irak Kuveyt'ten çekilme kararını açıkladı. Böylece Amerikan birliklerive müttefik kuvvetlerin birlikte yürüttükleri " Çöl Fırtınası " harekatı sona erdi. 28 ŞEubatta ateşkes antlaşması imzalandı.
1994. Demokrasi Partisi (DEP) yerel seçimlere katılmama kararı aldı.
1998. Fazilet Partisi (FP) kuruldu.
2000. Carlos Santana 8 Grammy Ödülü birden kazandı. Daha önce Michael Jackson'ın "Thriller" albümüyle kırdığı bir seferde en çok Grammy alan sanatç rekorunu egale etti.

Bugün Doğanlar:
1907. Yazar Sabahattin Ali.
1947. Müzisyen Ali Kocatepe.

Bugün Ölenler:
1961. Tiyatro sanatçısı Raşit Rıza Samako.
1971. Dramaturg Sevda Beşer.
1995. Ressam Nejat Melih Devrim.
1996. İş adamı Vehbi Koç.

[Afat45]

Tarihte Bugün / 26 Şubat

1910. İstanbul'da ilk solcu gazete "İştirak" yayımlanmaya başladı. Gazete Hüseyin Hilmi tarafından çıkarıldı.
1934.İstanbul Belediyesi evlerdeki kafesleri kaldırttı.
1943. İstanbul'da Varlık Vergisi'ni ödemeyen1 60 kişi Aşkale'ye gönderildi.
1944. Hükümet aile sahibi olan memurlara onar lira ikramiye verilmesini kabul etti.
1950. Yaşar Doğu Lahor'da Pakistan şampiyonu Kala'yı bir dakikada tuş etti.
1967. Amerika Birleşik Devletleri 25.000 askerle Vietnam Kurtuluş Cephesine karşı saldırıya geçti.
1976. Türkiye ile Amerika Birleşik Devletleri arasında "Savunma İşbirliği Anlaşması" imzalandı.
1977. Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) İstanbul İl Kadın Kolu " Evlat Acısına Son " adlı sessiz yürüyüş düzenledi. Yürüyüş Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu (Türk-İş) ve Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK) tarafından desteklendi. Yürüyüşe katılan kadınlar ellerinde " Okula gönder, morgdan al ", " Evlatlarımıza can güvenliği istiyoruz " yazılı pankartlar taşıdılar.
1985. Tarık Akan 35. Berlin Film Şenliği'nde"Jüri Özel Ödülü"nü kazandı. Ödül Zeki Ökten'in yönettiği Pehlivan adlı filmdeki rolüyle verildi. Ancak, Tarık Akan pasaport verilmediği için ödül almaya gidemedi.
1988. İşkence, İnsanlık dışı ve Küçültücü Davranışların Önlenmesi Avrupa Sözleşmesi Türkiye tarafından onaylandı.
1992. 200 metre uzunluğunda tünel kazan 11 tutuklu Kayseri Cezaevi'nden firar etti.
1999. İran'da 1979 İslam Devrimi'nden sonra ilk belediye seçimleri yapıldı. Cumhurbaşkanı Muhammed Hatemi'yi destekleyen ılımlı adaylar Tahran belediye meclisindeki 15 sandalyeden 13'ünü kazandılar.

Bugün Doğanlar:
1802. Fransız yazar Victor Hugo.
1951. Tiyatrocu-yazar Osman Ferhan Şensoy.

Bugün Ölenler:
1929. Besteci Asım Bey.
1930. Jön Türk hareketinin önderlerinden Ahmet Rıza Bey
1961. Eski milli eğitim bakanlarından Hasan Ali Yücel.
1984. Şair Hasan Hüseyin Korkmazgil.
1988. Dilbilimci, edebiyat eleştirmeni ve yazar Profesör Dr. Akşit Göktürk.
1994. Yazar Tarık Buğra.

[Afat45]

Tarihte Bugün / 27 Şubat

1863. Türkiye'de bilinen ilk Resim Sergisi İstanbul Atmeydanı'nda (Hipodrom) açıldı. Serginin açılmasına Sultan Abdülaziz destek verdi.
1880. Haydarpaşa-İzmit demiryolu işçileri greve çıktı.
1937. Özel teşebbüsçe inşa edilen ilk Türk gemisi Belkıs, Haliç'te törenle denize indirildi.
1955. Türkiyeli boksör Garbis Zaharyan, Yunanlı rakibi Emanuel Zambidis'i sayıyla yendi.
1964. Coca-Cola'nın dünya üzerindeki 1109'uncu fabrikası İstanbul'da açıldı. Tamamiyle yerli yatırımla kurulan şirketin sermayesi 14 milyon liraydı.
1971. Türkiye Radyo ve Televizyon Kurumu (TRT) bir açıklama yaptı, parasızlık nedeniyle radyo yayınlarını 18,5 saatten 8 saate indirmek zorunda kalacağını bildirdi.
1973. Milliyetçi Hareket Partisi (MHP) Senatörü Kudret Bayhan 15 yıl hapse mahkûm oldu. Senatör Kudret Bayhan Fransa'ya uyuşturucu madde sokmaktan yargılanıyordu.
1975. Tüm Öğretmenler Birleşme ve Dayanışma Derneği (Töb-Der) ve çeşitli devrimci kuruluşlar tarafından " Hayat Pahalılığı ve Faşizmi Protesto " mitingleri düzenlendi. Malatya, Tokat, Kahramanmaraş, Erzincan ve Adıyaman'da ki mitingler saldırıya uğradı.
1976. Hayali mobilya ihracatı ve vergi iadesi yolsuzluğundan sanık Yahya Demirel için tutuklama kararı verildi. Gelişen olaylar üzerine Bülent Ecevit " Demirel'in siyasi hayatta kalma hakkı yoktur " dedi.
1978. Kara Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Kenan Evren Genelkurmay başkanlığına atandı.
1982. Barış Derneği'nin 44 yöneticisi tutuklandı. İstanbul Barosu Başkanı avukat Orhan Apaydın, Türk Tabibler Birliği Merkez Konseyi Başkanı Erdal Atabek de tutuklananlar arasındaydı. Barış Derneği'nin yöneticileri gizli örgüt kurmak, yönetmek, suç sayılan fiili övmek, komünizm ve bölücülük propagandası yapmakla suçlanıyorlardı. Başkanlığını eski büyükelçilerden Mahmut Dikerdem'in yaptığı Barış Derneği yöneticileri tutuklu olarak yargılanacaklar.
1985. Bazı Ege illerindeki okulların "Devrim" olan adları değiştirildi.
1993. İnsan Hakları Derneği Elazığ Şubesi Başkanı Avukat Metin Can ve Dr. Hasan Kaya öldürülmüş olarak bulundu.
1995. Mercedes kaçakçılığından hükümlüyken yeniden yargılanan milli futbolcu Tanju Çolak "suçu ihbar ettiği "gerekçesiyle mahkeme tarafından serbest bırakıldı.
Aynı gün Kuzey Irak'ın Zaho kentinde bir ticaret merkezinde bomba patladı; 76 kişi öldü, 83 kişi yaralandı.

Bugün Doğanlar:
1898. "Gazap Üzümleri"yle ünlü Amerikalı romancı yazar John Steinbeck.
1912. Hindistan doğumlu İngiliz yazar Lawrence Durrell.
1932. Amerikalı sinema oyuncusu Elizabeth Taylor.
1947. Çizer İsmail Gülgeç.

Bugün Ölenler:
1936. Rus fizyolog, İvan Petroviç Pavlov.
1936. Yazısız karikatürün öncülerinden Cemal Nadir Güler.
1976. Heykeltraş Kuzgun Acar.

[Afat45]

Tarihte Bugün / 28 Şubat

1876. Haydarpaşa demiryolu işçileri greve çıktı.
1917. Rusya'da demokratik devrim başarıya ulaştı.
1933. Berlin'de büyük Reichstag yangını çıktı.
1942. 12 Müttefik savaş gemisi Cava Denizinde batırıldı.
1945. Birleşmiş Milletler Beyannamesi Türkiye tarafından imzalandı.
1943. İki dereceli son seçim yapıldı. 455 milletvekili içinde,14 kadın, 4 gayrimüslim ve 21 de Müstakil Grup üyesi bulunuyor.
1949. İstanbul Şehzadebaşı'nda Özel Gazetecilik Okulu açıldı.
1950. Güreşçi Yaşar Doğu, Lahor'da Pakistan şampiyonu Kala'yı 1 dakikada tuş etti.
1953. Türkiye, Yunanistan ve Yugoslavya arasında Dostluk ve İşbirliği Antlaşması "Balkan Paktı" 1953 yılı bugün imzalandı.
1973. Gazeteci Rahmi Turan ile Necdet Onur, Süleyman Demirel ve eşine hakaretten mahkûm oldular.
1978. Kenan Evren genelkurmay başkanı oldu.
1980. Döviz karşılığı askerlik yasa tasarısı Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde kabul edildi.
1984. Milli Eğitim Gençlik ve Spor Bakanlığı19 Mayıs törenlerinde kız öğrencilerin kısa şort giymelerini yasakladı.
1986. İsveç Başbakanı Olof Palme öldürüldü. Başbakan Palme savaş karşıtı ve Üçüncü Dünya ülkeleri yanlısı bir dış siyaset izlemesi ve Vietnam'da Amerika Birleşik Devletleri müdahalesine karşı çıkışıyla biliniyordu.
1989. İstanbul Barosu Başkanı Orhan Apaydın o yılki "İnsan Hakları ve Hukuk Ödülünü" açıkladı. Ödül dışkı yedirilen Yeşilyurt köylüsüne verildi.
1991. Irak müttefiklerle ateşkes antlaşması imzaladı. Irak'ın 6 ay 25 gün süren Kuveyt'i işgali son buldu.
1995. Sivas'ta öğrencilerin gittiği kafeteryayı tarikat üyesi 12 kişi bastı. "Oruç yiyorlar" diye sopa ve zincirlerle öğrencilere saldırdı; 7 kişi yaralandı.
1996. Türkiye Büyük Millet Meclis'i Genel Kurulu'nda "öğrenci harçlarına hayır" yazılı pankart açan 12 üniversite öğrencisi tutuklandı.
1997. Milli Güvenlik Kurulu muhtıra verdi; Milli Güvenlik Kurulu'nun 1997'de yaptığı toplantıda laik devlet ilkesine aykırı hareketlerin arttığına dikkat çekilerek Refahyol hükümetine bir dizi önlem önerildi. Bu toplantı MGK'nın tarihinin en uzun toplantısı oldu. 8.5 saat sürdü.

Bugün Doğanlar:
1881. Rus yazar Fyodor Dostoyevski.
1884. Yazar Ömer Seyfettin.
1898. Futbolcu Zeki Sporel.
1942. Rolling Stones grubundan Brian Jones.

Bugün Ölenler:
1958. İstiklal Marşı'nın bestecisi Osman Zeki Üngör.
1959. Şair Hüseyin Siret Özsever.
1985. Sanat tarihinin Türkiye'de bir bilim dalı olarak yerleşmesine önemli katkılarda bulunan Profesör Mazhar Şevket İpşiroğlu.
1986. Dünya Barolar Birliği başkanvekili ve İstanbul Barosu eski başkanlarından Orhan Apaydın.
1990. Yassıada yargılamalarını yapan Yüksek Adalet Divanı'nın başkanı ve emekli Anayasa Mahkemesi Üyesi Salim Başol.

[Afat45]

Tarihte Bugün / 1 Mart

1881. Rus Çarı II. Aleksandr Narodniklerce öldürüldü.
1926. 1889 İtalyan Zanardelli yasası esas alınarak hazırlanan yeni Türk Ceza Kanunu TBMM'de kabul edildi. Dönemin Adalet Bakanı Mahmut Esat Bey TBMM'de yaptığı konuşmada yeni yasa hakkında şunları söylüyordu: " Arkadaşlar ceza kanunumuz çok serttir. Çünkü inkılap çok kıskançtır. Fakat şunu heyet-i celilenize temin edebilirim ki sertliği ile beraber ilmi bir eserdir. Bundan korkacak olanlar ve korkması lazım gelenler Türk milletinin menfaatlerine, Türk milletinin hukukuna ve inkılabına karşı tekin olmayanlardır ve bunların korkması lazımdır."
Türk Ceza Kanunu yürürlüğe girdiği tarihten itibaren çeşitli tarihlerde toplam 54 kez değişikliğe uğradı. Bunlardan en önemlisi1936'daki değişikliktir.Türk Ceza Kanunu'na141. ve142. maddelerin eklenmesi bu maddelerin yürürlükten kaldırıldığı12 Nisan1991tarihine değin pek çok aydının hüküm giymesine neden oldu.
1929. İstanbul Boğazı kuzeyden gelen büyük buz kütlelerinin hücumuna uğradı. Buzların yoğunluğu yüzünden Boğaz vapurları çalışamadı.
1931. Troçki'nin Büyükada'da kaldığı Arap İzzet Paşa köşkü yandı.
1935. Atatürk 4. kez oybirliğiyle cumhurbaşkanı seçildi.
1940. Fransız yazar Pierre Louys'in, Afrodit adlı romanının Türkçe çevirisi hakkında "müstehcen yayın" gerekçesiyle dava açıldı. Bilirkişinin verdiği rapora dayanılarak toplatıldı. Duruşmada savcı bazı bölümler için, " huzuru adalette zikrinden teeddüp (yani utanma) duyduğum " dediği romanın ne gibi yararı olduğunu anlamadığını, yapıtın ebedi bir değer taşımadığını, kitabın aile yuvalarına kötü etki yapacağını ileri sürdü. Oysa, Pierre Louys'in Afrodit romanı Larousse'un 20. yüzyıl baskısına girmiş, Fransız operasında oynanmış bir eserdi. Dava1940 yılında basan ve yayanların aklanmasıyla son buldu. Davayla ilgili bir yazı yazan Sabiha Sertel "Resim tablolarını indirten, sanat eserlerini ikide bir maznun sandalyesine oturtan geri bir zihniyet eteğimizi çekiyor" dedi.
1940. Bulgaristan Mihver devletlerine katıldı.
1947. İffet Halim Oruz'un çıkardığı Kadın Gazetesi yayınlandı. Gazete1979 yılına kadar 32 yıl,1125 sayı olarak çıktı.
1948. 2. Saraçoğlu hükümetinde Gümrük ve Tekel Bakanlığı yapan Suat Hayri Ürgüplü, bakanlığı sırasında yolsuzluk yaptığı iddiasıyla Yüce Divan'da yargılanmaya başladı. Basında yolsuzluk söylentileriyle ilgili yazılar çıkması üzerine Ürgüplü olayın sağlıklı biçimde soruşturulabilmesi için bakanlıkta istifa etmişti. Suat Hayri Ürgüplü, kibrit üretiminde kullanılan tutkal ve Yunanistan'a satılacak kibrit işinde,1946'daki kahve alımlarında yolsuzluk yapmakla suçlanıyordu. Yüce Divan Ürgüplü ve diğer sanıklar hakkında beraat kararı verdi.
1951. Hastalık ve Analık Sigortası Yasası İstanbul, Edirne, Kırklareli ve Tekirdağ illerinde yürürlüğe girdi.
Aynı gün Afyon ili Sandıklı ilçesinde grip salgınından 22 kişi öldü.
Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Samet Ağaoğlu, Emniyet Genel Müdürlüğü'nde düzenlediği basın toplantısında Cumhuriyet Halk Partisi iktidarı döneminde devlet memurlarınca tutulan, Demokrat Parti ileri gelenlerinin kimlerle görüştüklerini, nereye gittiklerini bildiren raporların suretlerini gazetecilere dağıttı ve eski iktidarın jurnalciliği desteklediğini ileri sürdü.
1956. İstanbul Valiliği'ne bağlı olarak yürütülen belediye hizmetleri,1956 yılı bugün, belediye binasında yapılan bir törenle birbirinden ayrıldı. Artık tamamen bağımsız olan Belediye Başkanlığı görevi, Belediye Meclisi'nde yapılan seçim sonucunda bir yıl süreyle yine Vali Fahrettin Kerim Gökay'a verildi.
1958. 1958 yılı bugün, Türk denizcilik tarihine "Üsküdar Faciası" olarak geçen deniz kazası İzmit Körfezi'nde meydana geldi. Üsküdar adlı yolcu vapuru İzmit'ten Karamürsel'e hareket etti. 293 yolcusu vardı. 26 dakika sonra Soğucak mevkiinde, hızı saatte130 kilometreyi bulan şiddetli lodosa yakalanarak battı. Vapurda kapasitesinin üstünde yolcu vardı. 76'sı öğrenci 272 kişi can verdi. Kazadan ancak 21 yolcu kurtulabildi..
1959. Kıbrıs'a dönen Makarios Kıbrıslı Rumlar tarafından büyük bir tezahüratla karşılandı.
1960.1000 siyah öğrenci ABD'nin Alabama eyaletinde ayrımcılığı protesto etti.
1963. Kürt lider Molla Mustafa Barzani, Amerikan Associated Press'e verdiği bir demeçte, Irak hükümetinin Kürdistan'a özerklik tanımaması halinde kuvvetlerini yeniden harekete geçireceğini söyledi.Barzani, Irak Başbakanı Kasım'ın devrilmesinde Kürt mücadelesinin rol oynadığını ileri sürdü. "Muhtar bir Kürt bölgesinin kuruluşuna muhalefet eden başka herhangi bir kişinin deakıbeti aynı olacaktır" dedi.
1964. Milli Birlik Komitesi'nden çıkarıldıkta sonra Ottawa Büyükelçiliği danışmanlığına atanmış olan14'lerden Orhan Kabibay, yurda dönüşünde tutuklandı.
1971. Türkiye'nin ilk çoban boykotu Konya'nın Sazgeçit köyünde başladı.
Aynı gün Batman'da 3 bin işsiz rafineriyi işgal etti.
Aynı gün Ankara, Ege ve Diyarbakır Tıp fakülteleri asistanları oturma eylemine başladı.
1977. Hükümet 1977'de üç kez devalüasyon yaptı. Yılın ilk devalüasyonu 'ta gerçekleşti. Sanayici ve işadamları tarafından gecikmiş bir uygulama olarak değerlendirildi. Alman Markı 50 kuruş, Amerikan Doları ise1 lira değer kazandı.
1978. Adnan Menderes'in oğlu Adalet Partisi Aydın Milletvekili Mutlu Menderes geçirdiği bir trafik kazasından sonra öldü.
1979. Başbakan Ecevit ülkenin içinde bulunduğu bunalıma dikkat çekerek, "Ekonomiyi düzeltmek için zam şarttır" dedi.
1980. Hacı Ali Demirel ve oğlu Yahya Demirel hakkında döviz kaçakçılığı suçundan yeni bir dava açıldı. Sanıklar hakkında1 yıldan 5 yıla kadar hapis cezası isteniyor.
1982. Erol Toy'un, "Aydınımız, İnsanımız, Devletimiz" adlı kitabının basımı ve dağıtımı yasaklandı.
1983.18 yıl önce bugün Hakkari'de Bir Mevsim adlı film Berlin Film Şenliği'nde 4 ödül aldı. Berlin Film Şenliği'nde en çok ödül alan birkaç filmden biri olarak sinema tarihine geçti. Senaryosu Onat Kutlar tarafından Ferit Edgü'nün O adlı romanından uyarlanan filmin yönetmeni Erden Kıral, oyuncuları Genco Erkal, Şerif Sezer ve Erkan Yücel di.
1984. TBMM'de sıkıyönetimin13 ilde kaldırılmasını, 54 ildeyse 4 ay süreyle uzatılması kararlaştırıldı. Başbakan Turgut Özal yaptığı açıklamada, "Olaylarda yüzde 99 azalma var. Ancak aşırı sol ve bölücü örgütler faaliyetlerine yeraltında devam ediyorlar" dedi.
Aynı gün Turgut Özal'ın köprü ve barajların satılması önerisine tepkiler sürdü.. DYP Genel Başkanı Yıldırım Avcı, "Mirasyediler her şeyi satarlar" dedi. HP Genel Başkanı Necdet Calp, "Ermeni terör örgütü ASALA almak istese verilecek mi ?" diye sordu. SODEP Genel Başkanı Erdal İnönü de " Devlet malını satmaya kimsenin gücü yetmeyecektir " dedi.
1985. "A. Kadir" adıyla tanınan şair Abdülkadir Meriçboyu İstanbul'da öldü.
1987. Türkiye, Yunanistan'ın Bern Deklarasyonu'nu çiğneyerek Ege'nin ihtilaflı kıta sahanlığında petrol aramalarına başlaması durumunda, misillemede bulunacağı konusunda Atina'yı uyardı.
1990. Cumhurbaşkanı Turgut Özal'ın oğlu Ahmet Özal'ın da ortakları arasında olduğu ilk özel TV kanalı Magic Box, Eutelsat F 5 uydusundan test sinyali yaylnlamaya başladı.
1992. Show-TV yayına başladı.
Aynı gün İstanbul Kuledibi'ndeki Neve Şalom Sinagogu'na bombalı saldırıda bulunuldu. Olayda bir kişi yaralandı, saldırganlardan biri yakalandı.
1994. Refah Partisi'nin merkezi Libya'da olan Uluslararası İslama Çağrı Cemiyeti'nden 500 bin dolarlık yardım aldığına ilişkin iddialar yeni bir boyut kazandı. Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı, 500 bin dolarlık çeki RP adına aldığı ileri sürülen Beşir Darçın'ın peşine düştü. Ankara Cumhuriyet Başsavcısı Nazmi Şarvan bu konuda gazetelerde yer alan haberleri ihbar kabul ederek soruşturma başlattıklarını açıkladı.
1996. Harçları protesto eden öğrenciler İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi'ni 30 saat işgal ettiler. Eylem sonrası çıkan olaylarda100 öğrenci gözaltına alındı.
Aynı gün Uluslararası Narkotik Kontrol Stratejisi Raporu'nda, Türkiye kara para aklayan ülkeler arasında sayıldı.
1997. İstenmeyen adam ilan edilen İran'ın Erzurum Başkonsolosu Said Zare ülkesine geri döndü. İran'da misilleme olarak Türkiye'nin Tahran Büyükelçisi Osman Korutürk ile Urumiye Başkonsolosu Ufuk Özsancak'ı istenmeyen adam ilan etti.
2000. Meclis İnsan Hakları Komisyonu üyeleri, İstanbul Küçükköy Karakolu'na yaptıkları baskında bir adet "Filistin askısı" buldu. El konulan işkence aleti Ankara'ya götürüldü.