Tarihte Bugün / 25 Ocak

"Uluslararası Gümrük Günü"
1872. Hasköy Tersanesi işçileri greve çıktı.
1939. Celal Bayar hükümeti istifa etti.Yeni hükümet Refik Saydam başkanlığında kuruldu.
1941. Ankara radyosu Sırpça yayına başladı.
1949. İsrail'de seçimler yapıldı; İşçi Partisi kazandı.
1950. Amerika'da eski bürokrat Alger Hiss, hiç bir kanıt bulunmaksızın, komünist casus olduğu gerekçesiyle, 5 yıl ağır hapis cezasına mahkûm edildi.
1952. Milli Eğitim Bakanlığı bir genelge yayımladı;1952-1953 öğrenim yılından itibaren lise eğitimi 4 yıla çıkarılacak.
Özelleştirme devam ediyor; aynı gün Gümrük ve Tekel Bakanı Sıtkı Yırcalı kibrit tekelinin kalktığını açıkladı; özel sektör kibrit üretebilecek.
1954. Ankara'da sıcaklık -30 dereceye düştü; okullar tatil edildi.
1958. İstanbul'da 25 kişi, komünizm propagandası yaptıkları gerekçesiyle tutuklandı. Tutuklananların arasında Doktor Hikmet Kıvılcımlı da bulunuyordu.
1966. Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü (OECD) Türkiye'ye Yardım Konsorsiyumu Türkiye'nin dikkatini çekti; enflasyon hızla artıyor.
1968. Türk Ordu Futbol Takımı dünya şampiyonu oldu.
1971. Uganda'da askeri darbe oldu. İdi Amin iktidarı ele geçirdi.
1973. Başbakan Ferit Melen "İşkence yalandır" dedi. Bülent Ecevit bunun bir yalan olduğunu söyleyince Cumhuriyetçi Güven Partililerin (CGP) saldırısına uğradı.
1974. Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) ile Milli Selamet Partisi (MSP) hükümet ortaklığı protokolü imzaladı.
1980. Başbakan Süleyman Demirel'in azınlık hükümetinin görevde olduğu 73 günde politik nedenlerle 497 kişinin öldürüldüğü, 779 kişinin yaralandığı ve 72 soygun olayının yaşanmış olduğu açıklandı.
1987. "Muhteşem Süleyman Sergisi" Washington'da Ulusal Sanat Müzesi'nde açıldı. Sergi 30 milyon dolara sigortalandı.
1988. Türkiye Birleşmiş Milletler (BM) İşkenceyle Mücadele Sözleşmesi'ni imzaladı.
1991. Bakanlar Kurulu, Kürtçe konuşma ve şarkı söylemeyi serbest bıraktı.
1997. Yaşar Kemal Uluslararası Nonino Ödülü'nü İtalya'da düzenlenen bir törenle aldı.

Bugün Doğanlar:
1874. İngiliz romancı, oyun ve kısa öykü yazarı W. Somerset Maugham.
1938. Rus tiyatro oyuncusu, şarkı sözü yazarı ve halk şarkıcısı Vladimir Semyonoviç Viysotskiy.
1933. Ferdinand Marcos'un diktatörlüğü ardından Filipinler'de demokratik yönetimin kurulması için çaba gösteren kadın siyasetçi Corazon Aquino.

Bugün Ölenler:
1990. Amerikalı sinema oyuncusu Ava Gardner.

Tarihte Bugün / 26 Ocak

1905. Güney Afrika Pretoria'da 3,106 karat değerindeki dünyanın en büyük elması bulundu. Elmasa "Cullinan" adı verildi. 9 parçaya bölünen elmastan elde edilen "Afrika'nın Büyük Yıldızı" adındaki 530.2 karatlık 74 yüzlü dünyanın en büyük pırlantası Britanya tacına yerleştirildi.
1921. İstanbul Tramvay işçileri greve çıktı.
1924. Vladimir İlyiç Lenin'in onuruna Petrograd'ın adı Leningrad olarak değiştirildi.
1950. Hindistan anayasası kabul edildi. Dünyanın en kalabalık demokrasisi kuruldu.
1931. Kızıl İstanbul gazetesi hakkında soruşturma açıldı.
Aynı gün Hindistan'da Mahatma Gandhi serbest bırakıldı.
1948. Milli Korunma Mahkemeleri kaldırıldı.
1950. Hindistan'da cumhuriyet ilan edildi.
1958. Klasik müzik bestecisi Bülent Arel'in Beş Sonnet adlı yapıtı ilk kez seslendirildi.
1959. Bağdat Paktı Konseyi Karaçi'de toplandı. Toplantıya, Türkiye adına Başbakan Adnan Menderes ve Dışişleri Bakanı Fatin Rüştü Zorlu katıldı.
Aynı gün Ankara Telgraf gazetesinin sahibi ve yazı işleri müdürü Fethi Giray Ankara Cezaevi'ne girdi. Fethi Giray 17 gün hapis cezasına çarptırılmıştı.
1963. Hürriyet gazetesi muhabiri Yüksel Kasapbaşı, foto muhabiri Abidin Behpur ve şoför Yüksel Öztürk göreve giderken donarak öldüler.
1966. İstanbul'un çeşitli semtlerinde "köylü pazarları" kurulması çalışmalarına başladı. Amaç, halkın daha ucuz sebze ve meyve yiyebilmesi idi.
1969. Cumhuriyetçi Köylü Millet Partisi Genel Başkanı Alparslan Türkeş İstanbul İl Gençlik Kongresi'nde "Hareket başladı" dedi.
1970. Necmettin Erbakan ve 17 arkadaşı Milli Nizam Partisi'ni kurdu.
1972. Deniz Gezmiş, Yusuf Aslan ve Hüseyin İnan'ın idam dosyası Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne gönderildi.
1973. Fikir suçundan cezaevinde bulunan Çetin Altan, Doğan Koloğlu, Alpay Kabacalı, İrfan Derman ve Yaşar Kemal yargılandı.
1974. Bülent Ecevit başkanlığında Cumhuriyet Halk Partisi (CHP)- Milli Selamet Partisi (MSP) koalisyonu hükümeti göreve başladı.
Aynı gün Türk Hava Yolları'nın Van adlı yolcu uçağı İzmir Cumaovası Havaalanı'nda pistin100 metre uzağında yere çakıldı; 63 kişi öldü.
1978. Türk Sanayicileri ve İşadamları Derneği (TÜSİAD) Başkanı Feyyaz Berker ve Yönetim Kurulu üyesi Rahmi Koç Türk Ceza Kanunu'nun (TCK)141.,142. ve163. maddelerinin kaldırılmasını istediler.
1979. Ankara Sıkıyönetim Komutanlığı Pol-Der, Pol-Bir, Pol-Ens ve Tem-Der'in çalışmalarını durdurdu.
1984. Türkiye İşçi Partisi davası sonuçlandı;102 kişi çeşitli hapis cezalarına çarptırıldı.
1992. 12 Eylül'den sonra ilk kez memur eylemi düzenlendi. İstanbul'daki eyleme 5 bin memur katıldı.

Bugün Doğanlar:
1804. Sanayi devriminin toplumsal sorunlarını gazete yazı dizilerinde ilk ortaya koyan Fransız yazar, romancı Eugène Sue.
1904. İnsan hakları konusunda gösterdiği çabalarla 1974 Nobel Barış Ödlüne değer görülen İrlandalı devlet adamı Seán MacBride.
1918. 1989'da darbeyle devrilerek idam edilen eski Romanya lideri Nicolae Causescu.
1925. Amerikalı sinema oyuncusu ve yönetmeni Paul Newman.
1927. Amerikalı siyah sahne ve sinema oyuncusu Eartha Kitt.
1944. 1970-72 arasında gizli örgüt üyesi olmakla suçlandığı davalardaki savunmasıyla ünlenen Amerikalı siyah kadın devrimci Angela Davis.

Bugün Ölenler:
1823. Çiçek aşısını bulan İngiliz hekim Edward Jenner.
1948. Türkiye Büyük Millet Meclis'i Başkanı, emekli General Kâzım Karabekir.
1973. Amerikalı sinema oyuncusu Edward G. Robinson.

Tarihte Bugün / 27 Ocak

1923. Almanya'da Nazi Partisi'nin ilk kongresi toplandı. Toplantıda konuşan Adolf Hitler, Versailles Antlaşması'nın iptal edilmesini istedi.
1926. İskoç buluşçu John Logie Baird, Londra'da ilk gerçek televizyon yayınını yaptı. İletişim ve eğlence dünyasında yeni bir çığır açıldı.
1934. Fransa'da Camille Chautemps istifa etti, yeni hükümeti Edouard Daladier kurdu.
Aynı gün İpek Film Stüdyosu senaryo yarışması açtı.
1940. Milli Koruma Kanunu Resmi Gazete'de yayınlandı.
1943. Varlık Vergisini ödemeyen mükellefler, borçlarını "bedenen çalışarak ödemeleri" için çalışma kamplarına gönderildi. Tümü İstanbullu gayrimüslimlerden oluşan 32 kişilik ilk kafile Aşkale'ye doğru yola çıktı.
1945. Auschwitz toplama kampı Sovyetler tarafından ele geçirildi; 5 bin tutuklunun bulunduğu ve çoğunun hastalık ve açlıktan ölmek üzere olduğu bildirildi.
1947. Okullar dışında, din eğitimi yapılmasına izin verildi. Okul dışı din eğitimi hükümetin gözetiminde yapılacak.
1954. Millet Partisi kapatıldı; din esasına dayanan ve amacını gizleyen bir parti olduğu iddia edildi, yöneticileri de birer gün hapis ve 250'şer kuruş para cezasına çarptırıldı.
Aynı gün köy enstitüleri ile ilk öğretmen okullarını "ilk öğretmen okulları" adı altında birleştiren yasa Meclis'te kabul edildi.
1958. Kıbrıs'ta 10 bin Türk "taksim" lehinde gösteri yaptı. İngiliz askerleri topluluğun üzerine zırhlı araçlarla yürüdü, yaralananlar oldu.
1965. Ord. Prof. Ali Fuat Başgil'in 5 yıl hapsi istendi. Ali Fuat Başgil İsviçre'de Fransızca olarak 27 Mayıs Askeri İhtilali adlı bir kitap yayınlamıştı.
1967. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi öğrencileri yeni yönetmelik hükümlerini protesto için boykota başladılar.
1969. Teksif Sendikasına bağlı 5 fabrikada daha grev başladı. 7915 işçi işi bıraktı.
Aynı gün İstanbul Aksaray'daki Küçük Opera Tiyatrosu tamamen yandı.
1971. Türkiye İşçi Partisi Amasya İl Başkanı Şerafettin Atalay öldürüldü.
1972. Süleyman Demirel, "Rejimi değiştirme gayreti siyasi suç değildir" dedi.
1984. Ankara Cumhuriyet Savcı Yardımcısı Doğan Öz'ü öldürmekten sanık İbrahim Çiftçi hakkındaki ölüm cezası kararı yargıtayca bozuldu. Altı yıldır tutuklu bulunan İbrahim Çiftçi tahliye edildi.
1988. Server Tanilli'nin Nasıl Bir Demokrasi istiyoruz adlı kitabı toplatıldı.
1991. Somali diktatörü Muhammed Siyad Barre isyancıların başkent Mogadişu'yu ele geçirmesi üzerine ülkeden kaçtı.
1994. İçişleri Bakanı Nahit Menteşe İstanbul Kumkapı Polis Karakolu'nda gözaltına alınan Vakkas Dost isimli vatandaşın polis memuru Nurettin Öztürk tarafından dövülerek öldürüldüğünü açıkladı.
Aynı gün Özgür Gündem gazetesinin Ankara temsilciliğinde patlama oldu. Gazetenin Ankara Haber Merkezi'ne de molotof kokteyli atıldı.
1995. Eylül 1994'ten beri Paris'te cezaevinde bulunan Dev-Sol lideri Dursun Karataş 1995'te serbest bırakıldı. Dursun Karataş sahte kimlikle Fransa'ya giriş yaparken tutuklanmıştı.
Aynı gün Çocuk Hakları Sözleşmesi Türkiye tarafından çekince koyularak kabul edildi.
1996. Bodrum açıklarındaki Kardak kayalıklarına Yunan ve Türk gazetecilerin ayrı ayrı bayrak dikmeleri Türkiye ile Yunanistan arasında gerilim yarattı.

Bugün Doğanlar:

1756. Viyana Klasik Okulu'nun Haydn ve Beethoven'le birlikte önde gelen temsilcilerinden Avusturyalı besteci Wolfgang Amadeus Mozart.
1832. Özellikle Alis Harikalar Diyarında adlı eseriyle bilinen İngiliz romancı, fotoğrafçı, mantıkçı ve matematikçi Lewis Carroll.
1910. Yugoslav Marksizminin kurucusu, devrimci siyaset adamı Edvard Kardelj.
1932. Üç Olimpiyatta altın madalya kazanan ve 10 kez dünya şampiyonu olan Sovyet jimnastikçi Boris Anfiyanoviç Şahlin.
1934. Fransa'nın ilk kadın başbakanı Edith Cresson.
1944. Katolik ve Protestanları bir araya getiren Barış İnsanları Örgütü'nün kurucusu ve 1976 Nobel Barış Ödülü'nün Betty Williams'la birlikte sahibi olan İrlandalı sosyal hizmet uzmanı Mairéad Corrigan-Maguire.

Bugün Ölenler:
1635. Şair Nef'i.
1939. Eski Paris büyükelçisi Salih Münir Paşa.
1978. Sinema oyuncusu Uğur Güçlü.

Tarihte Bugün / 28 Ocak

1918. Lev Troçki Sovyetler Birliği'nde Kızıl Ordu'yu kurmaya başladı.
1920. Osmanlı Meclis_i Mebusanının gayri resmi oturumunda Misak-ı Milli (Ulusal And) oybirliği ile kabul edildi.
1921. Albert Einstein evrenin ölçülebileceğini öne sürdü. Bilim dünyasında bir tartışma başlattı.
1923. İçişleri bakanlığı İzmit ilinin adının Kocaeli olarak değiştirdi.
1925. Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası İstanbul şubesi açıldı.
1929. İstanbul'da bir otomobil montaj fabrikası kurmak için Ford şirketi ile Maliye Vekaleti arasında imzalanan anlaşma Meclis'te kabul edildi.
1932. Japonlar Şanghay'ı işgal etti.
1939. İstanbul Tramvay Şirketi 1.570.000 liraya devletçe satın alındı.
1956. Personel Kanunu açıklandı; en yüksek maaş 2 bin lira olacak.
1957. Danıştay'a ilk kez iki kadın üye seçildi: Nezahat Martı ve Şükran Esmerer.
1959. Çukurova'da sel oldu. 200 bin portakal ağacı sel altında kaldı, bir mensucat fabrikasını sel bastı. Zararın 5 milyon TL olduğu tahmin ediliyor. Bölgede yiyecek sıkıntısı başladı.
1963. İstanbul'da İstinye'deki Kavel Kablo Fabrikası'nda çalışan 170 işçi oturma grevi yaptı. İşçiler sendikalaşma nedeniyle işten çıkarılan dört arkadaşlarının işe geri alınmasını istiyorlardı.
1971. İzmir'de gençler Amerikan 6. Filo'sunu protesto ettiler; 20 genç gözaltına alındı.
1975. Cumhuriyet Halk Partisi Genel Başkanı Bülent Ecevit, "Olayların baş sorumlusu Milliyetçi Cephe'dir" dedi.
1982. Türkiye'nin Los Angeles Başkonsolosu Kemal Arıkan öldürüldü; saldırıyı "Ermeni Katliamı Adalet Komandoları" örgütü üstlendi.
Aynı gün, idam hükümlü firari sağ eylemci İsa Armağan İran'da tutuklandı.
1983. Ermeni militan Levon Ekmekçiyan Ankara Kapalı Cezaevi'nde idam edildi. Levon Ekmekçiyan dokuz kişinin öldüğü Esenboğa baskınını gerçekleştirmekten yargılanmıştı.
1986. Sakıp Sabancı, Türkiye Sanayici ve İşadamları Derneği TÜSİAD) başkanlığına seçildi.
Aynı gün Amerikan uzay mekiği Challanger kalktıktan 72 saniye sonra patladı; mekikte bulunan 7 kişi öldü.
1987. Türkiye, Avrupa Konseyi İnsan Hakları Komisyonu'na kişisel başvuru hakkını çekince koyarak kabul ettiğini açıkladı.
1992. Anayasa Mahkemesi Türkiye Birleşik Komünist Partisi'ni kapattı.
1993. Genelkurmay Başkanlığı, "darbe devrinin" kapandığını açıkladı.
1994. Türk savaş uçakları PKK'nın (Kürdistan İşçi Partisi) Kuzey Irak'taki Zeli kampını bombaladı.
1997. Güney Afrika'da ırkçı yönetim döneminde görevli dört polis devrimci öğrenci lideri Stephen Biko'yu 1977'de öldürdüklerini resmen itiraf etti.

Bugün Doğanlar:
1717. Başlattığı idari ve askeri reformlarla Osmanlı İmparatorluğunun gerilemesini durdurmaya çaba gösteren Osmanlı Sultanı III. Mustafa.
1825. Risorgimento döneminin sol kanat lideri ve üç kez İtalya Başbakanı olan Benedetto Cairoli.
1840. 1871 Paris Komünü'ne katıldığı için sürgüne gönderilen Fransız devrimci yayıncı ve siyasetçi Édouard-Marie Vaillant.
1853. Küba'nın İspanya'ya karşı verdiği bağımsızlık savaşında yaşamını kaybeden ve bütün Latin Amerika'nın özgürlük simgesi olan devrimci şair ve yazar José Julián Martí.
1872. Sosyal Demokrat Parti önderlerinden Alman sosyalist teorisyen Otto Braun.
1873. 20. yüzyılın ilk yarısında Fransız edebiyatında tarzıyla çığır açan kadın romancı Colette (Sidonie-Gabrielle).
1875. Mikrotonal müziğin öncülerinden Meksikalı besteci Julián Carrillo.
1897. Devrim sonrası Rusya'da özgün tarzıyla dikkat çeken romancı ve oyun yazarı Valentin Petroviç Katayev.
1906. Yunanistan Komünist Partisi kurucularından ve iç savaşta Demokratik Ordu komutanlarından Markos Vafiades.
1929. İsveç kökenli, Amerikalı pop-art heykelci Claes Oldenburg.
1935. Portekiz sömürgeciliğine karşı mücadeleden esinlenen yapıtlarıyla tanınan Angolalı şair, dramaturg ve romancı Maria Eugenia Lima.
1938. 1964 ve 1968 Olimpiyatlarında süper ağır sıklet şampiyonu ve 17 dünya rekoru sahibi Sovyet halterci Leonid İvanoviç Jabotinskiy.
1948. Sovyet kökenli Amerikalı dansçı Mikhail Barişnikov.

Bugün Ölenler:
1939. İrlandalı şair, yazar 1923 Nobel Edebiyat Ödülü sahibi William Butler Yeats.
1953. Şair Neyzen Tevfik Kolaylı.
1981. Şair Özdemir Asaf.
1989. Tiyatro sanatçısı Gürbüz Bora.
2001. Tabu konularda yaptığı yayınlarla tanınan yayıncı ve yazar, insan hakları savunucusu Ayşenur Zarakolu.

Tarihte Bugün / 29 Ocak

1915. İlk zeplinli saldırı Paris üzerinde yapıldı.
1921. Mustafa Suphi ve on dört arkadaşı öldürüldü.
1923. Mustafa Kemal Paşa İzmir'de Latife Hanım'la evlendi.
1928. Bursa Amerikan Kız Koleji Bakanlar Kurulu kararıyla kapatıldı. Okulda Hıristiyanlık propogandası yapıldığı iddia edildi.
1930. İspanya diktatörü General Primo de Rivera öğrencilerin gösterileri sonucu istifa etmek zorunda kaldı; başbakanlığa General Damosa Berenguer atandı.
1931. Menemen Olayı davasında 37 kişi idama mahkum edildi ve karar Meclis'in onayına sunuldu.
1932. Sultanahmet Camii'nde sekiz hafız Türkçe Kuran okudu.
1934. Leblebici Horhor Ağa filminin çekimi bitti.
1937. Sovyetler Birliği'nde Stalin muhalifi13 kişi ölüm cezasına çarptırıldı.
1947. İçişleri Bakanı Şükrü Sökmensüer, Meclis'te Türkiye'de sol etkinlikleri konu alan bir konuşma yaptı. Solcuların bazı kişi ve kurumlardan destek gördüğünü, bu kurumlar arasında muhalefet partisi Demokrat Partinin de (DP) bulunduğunu ileri sürdü. Demokrat Parti'nin (DP) kurucuları Celal Bayar ve Adnan Menderes'i solcularla ilişkileri olmakla suçladı.
1950. İran'da üç deprem oldu;1500 kişi öldü.
Aynı gün savaştan sonraki ilk turist kafilesi İstanbul'a geldi.
1957. Evli Kadınların Uyrukluğu sözleşmesi imzaya açıldı. Türkiye bu sözleşmeyi onaylamadı.
1967. Şair Hüseyin Korkmazgil tutuklandı. Kızılırmak adlı şiir kitabında komünizm propagandası yapmakla "suçlandı".
1971. Güven Partisi adını Milli Güven Partisi olarak değiştirdi.
1978. Türkiye İşçi Köylü Partisi (TİKP) kuruldu.12 Eylül askeri darbesinden sonra16 Ekim1981'de diğer partilerle birlikte kapatıldı.
1979. Çin Başkan yardımcısı Deng Xiaoping, ABD Başkanı Jimmy Carter ile Çin ve ABD arasındaki düşmanlığa son veren tarihi anlaşmayı imzaladılar.
1983. Sol görüşlü Ramazan Yukarıgöz, Ömer Yazgan, Erdoğan Yazgan ve Mehmet Kambur İzmit'te idam edildi.
1988. Dolar 1385 liraya fırladı. Polis Tahtakale'yi bastı ve döviz alışverişini engelledi.

Bugün Doğanlar:
1737. Amerikan devriminin fikir babalarından İngiliz kökenli yazar ve siyasal propagandacı Thomas Paine.
1860. Modern kısa öykü yazarlığının ustası Rus edebiyatçı Anton Pavloviç Çehov.
1866. Fransız romancı daramaturg ve denemeci 1915 Nobel edebiyat ödülü sahibi Romain Rolland.

Bugün Ölenler:
1957. Ziya Osman Saba.
1991. Prof. Dr. Tarık Zafer Tunaya.

Tarihte Bugün / 30 Ocak

"Cüzzam Haftası"
1923. Yunanistan'la Türkiye arasında nüfus mübadelesine ilişkin sözleşme ve protokol imzalandı. Protokol Türk topraklarında yerleşmiş Rum Ortodoks dininden Türk uyruklarıyla Yunan topraklarında yaşayan Müslüman dininden Yunan uyrukların,1 Mayıs 1923 tarihinden başlayarak zorunlu mübadelesini öngörüyordu.
1931. Boksör Küçük Kemal Yunanistan şampiyonu Angelidis'i yendi.
1933. Adolf Hitler Almanya şansölyesi oldu.
1942. İran'da Tudeh Partisi kuruldu.
Aynı gün Türkiye'de pasta yapımı ve ticareti yasaklandı, stokçulara uygulanacak cezalar belirlendi.
1946. Macaristan'da cumhuriyet ilan edildi.
1948. Hindistan lideri Mahatma Gandhi Yeni Delhi'de öldürüldü.
1950. Sovyetler Birliği Kuzey Vietnam rejimini tanıdı; Fransa Sovyetler Birliği'ni protesto etti.
1951. Sağlık Bakanı Ekrem Üstündağ bakımsızlıktan her yıl 300 bin yurttaşın hayatını kaybettiğini açıkladı.
1969. Türkiye'de ilk böbrek nakli Beyoğlu Devlet Hastanesi'nde yılında bugün Yusuf Özer adlı hastaya yapıldı. Ancak Yusuf Özer, kendisine takılan böbreğin bir akıl hastasından alındığını öne sürerek savcılığa başvurdu.
1971. İstanbul'da Dev-Genç'liler "Özel Eğitimin Devletleştirilmesi" isteğiyle yürüyüş düzenledi.
1975. Türk Hava Yolları'nın Bursa adlı uçağı Marmara Denizi'ne düştü; 34 yolcu ve 4 kişilik mürettebat öldü.
1980. Yabancı bankaların Türkiye'de şube açmaları Yabancı Sermaye ile ilgili kanun kapsamına alındı. Banka şubelerine kârlarını transfer etme hakkı tanındı.
1983. Adi suçtan hükümlü Ahmet Kerse Gaziantep'te idam edildi.
Aynı gün Nijerya hükümeti,1 milyondan fazla Ganalı ve 700 bine yakın Batı Afrikalı işçiyi sınır dışı etti.
1985. "Deniz Kurdu-85" tatbikatında kaza tatbikata katılan bir tank çıkarma gemisi fırtınada battı; 39 subay, astsubay ve er yaşamını yitirdi.
1986. Kapatılan Adalet Partisi (AP) genel başkanı Süleyman Demirel "Bir ülkede işkence varsa siyasi sorumluluk da vardır" dedi.
1987. Bakanlar kurulu askerlik yasasındaki yeni düzenlemeyi onayladı. Çağdışı kalma yaşı 46'dan 41'e indirdi, mesleği öğretmen olanlar askerliğini öğretmen olarak yapacak; her isteyen bedelli askerlikten yararlanacak.

Bugün Doğanlar :
1882. Aynı göreve dört kez seçilen tek kişi olan ABD'nin 32. Başkanı Franklin D Roosevelt. .
1927. İki kez İsveç başbakanlığı yapan Sosyal Demokrat Parti lideri Olof Palme.
1937. 1969-72 arasında dünya şampiyonluğunu elinde tutan Sovyet satranççı.

Bugün Ölenler:
1946. Lugatçe-i Felsefe yazarı İsmail Fenni Ertuğrul.
1955. Ord. Prof. Dr. Mim Kemal Öke.
1972. Siyasetçi Şefik İnan.
1988. Karikatürist Ali Ulvi Ersoy.

Tarihte Bugün / 31 Ocak

1729. Matbaa Türkiye'ye girdi. "Vankulî Lûgatı" basıldı.Türkiye'de matbaanın yerleşmesi, Katip Çelebi ve Macar asıllı İbrahim Müteferrika'nın çabalarıyla gerçekleşti.
1906. İvan Vasilyeviç Babuşkin kurşuna dizildi. Babuşkin Rus Sosyal Demokrat İşçi Partisi (Bolşevikler)kurucularındandı.
1927. Müttefiklerin Almanya üzerindeki denetimi sona erdi; bundan sonra Almanya'nın yeniden silahlanmasını Milletler Cemiyeti denetleyecek.
1931. Yarın gazetesi başyazarı Arif Oruç ve sorumlu müdürü İzmit'te birer yıldan fazla hapse mahkum oldular.
1934. Nazım Hikmet, Nail Vahtedi, Tosun Ömer ve Yonga Ömer beş yıl hapis cezasına mahkûm edildi.
1942. Öğrencilere sigara içme ve nişan yüzüğü takma yasağı getirildi.
1943. Almanlar Stalingrad'da yenildi.
1952. Kelkit'ten bir grup yurttaş, cumhurbaşkanı, başbakan ve Gümüşhane milletvekillerine şu telgrafı çektiler:
"Vilayeti:Gümüşhane; Kazası: Kelkit; Kaymakam: Yok; Doktor: Yok;Askerlik şubesi başkanı: Yok; Yargıç: Yok; Mal müdürü: Yok; Özel idare müdürü: Yok; Tapu sicil müdürü: Yok; Ortaokul müdürü: Yok; PTT müdürü: Yok. İşte biz böyle bir kazada Devleti Ali'nin yurttaşları olarak huzur ve güven içinde yaşıyoruz!.."
1956. "Nesebi sahih olmayan çocukların tescili" hakkındaki kanun Meclis'te kabul edildi.
1961. Ahmet Emin Yalman Vatan gazetesinden ayrıldı.
Aynı gün İsrail Başbakanı Ben Gurion istifa etti.
1964. 15 Ocak günü Kıbrıs sorununu görüşmek üzere toplanan III. Londra Konferansı 19 günlük çalışmanın ardından bir sonuç alınamadan dağıldı.
1965. Sağlık Bakanlığı bir açıklama yaptı; Türkiye'de ortalama insan ömrü 33 yıl.
1966. Paşabahçe Şişe ve Cam Fabrikası'nda 2400 işçi greve başladı.
1968. Vietkong büyük bir saldırıya geçti; Saygon'daki Amerikan elçiliği 6 saat işgal edildi.
Aynı gün Ankara Televizyonu deneme yayınına başladı.
1973. Devlet Güvenlik Mahkemelerinin kurulmasına ilişkin kanun kabul edildi.
Aynı gün Çetin Altan'ın 4,5 yıl hapsi istendi; karikatürist Turhan Selçuk'u döven 3 polis hapse mahkûm edildi.
1974. Seyfi Demirsoy'un ölümüyle boşalan Türk-İş genel başkanlığına Halil Tunç seçildi.
1976. Ankara'da "Evlat acısına son" mitingi yapıldı.
1978. Zonguldak'ta ikramiyesi ödenmeyen 20 bin maden işçisi direnişe geçti.
1980. Tariş'te direniş bitti, işçiler işbaşı yaptılar. 22 Ocak'ta güvenlik güçleri arama yapma gerekçesiyle Tariş işletmelerine girmek istemiş, 600 işçi gözaltına alınmıştı.
1986. İşkence konusunda itiraflarda bulunan polis memuru Sedat Caner, Ankara Cumhuriyet Savcılığı'na teslim oldu.
Aynı gün, Sosyaldemokrat Halkçı Parti (SHP) İçel Milletvekili Fikri Sağlar, Türkiye'de 5 yılda 800'den fazla insanın "kayıp" olduğunu söyledi.
1990. Atatürkçü Düşünce Derneği ve Türk Hukuk Kurumu Başkanı Prof. Muammer Aksoy, evinin önünde kurşunlanarak öldürüldü.

Bugün Doğanlar:
1923. Amerikalı romancı Norman Mailer.
1935. Eserlerinde İkinci Dünya Savaşı sonrası kuşağın hayal kırıklığı ve isyanını dile getiren 1994 Nobel Edebiyat Ödülü sahibi nOe Kenzaburo.

Bugün Ölenler:
1946. İslam felsefesi tarihçisi İsmail Hakkı İzmirli.
1948. Besteci Artaki Candan.
1982. Eleştirmen ve oyun yazarı Melih Vassaf.
1999. Pop şarkıcısı, besteci ve şarkı sözü yazarı Barış Manço.

Tarihte Bugün / 1 Şubat

"Yurttaş Günü"
1895 Lumieres kardeşler, sinemayı icat ettiler.
1919. İnci adlı aylık kadın dergisi İstanbul'da yayımlanmaya başladı. Sahibi Sedat Simavi idi.
1923. Almanya'da enflasyon artıyor; 1 sterlin 220 bin mark değerine ulaştı.
1929. Sovyetler Birliği'nde Grigori Zinoviyev ve Leon Kamanev tutuklandı ve 1,600 Troçkist Sibirya'ya sürüldü.
1944. Bolu, Gerede ve Çankırı'da deprem oldu; 4611 kişi öldü.
1949. Macaristan Halk Cumhuriyeti ilan edildi.
1958. Mısır ve Suriye Birleşik Arap Cumhuriyeti'ni (BAC) ilan ettiler.
Aynı gün Amerika Birleşik Devletleri uzaya ilk uydusunu fırlattı.
1963. Ankara üzerinde iki uçak çarpıştı; korkunç kazada 80 kişi öldü.
1970. 1969 başından beri Şehzadebaşı Küçük Tiyatro'da oynamakta olan "Sen de mi Süleyman ?" oyunun adı tiyatro yöneticilerine telefonla yapılan sürekli tehtidler üzerine " Sen de mi Ayol? " olarak değiştirildi.
1978. Senaryosunu Vedat Türkali'nin yazdığı, Süreyya Duru'nun "Güneşli Bataklık" adlı filmi Sansür Kurulu'nca reddedildi. Türkiye Sinema Emekçileri Sendikası bir basın açıklaması yaptı; "Cumhuriyet Halk Parti iktidarının, sansürü kaldırma sözü vermiş olmasına karşın, Milliyetçi Cephe (MC) iktidarının sansür uygulamaları şiddetlenerek devam etmektedir".
1979. Milliyet gazetesi genel yayın yönetmeni Abdi İpekçi bir suikast sonucu öldürüldü.
Aynı gün, Ayetullah Humeyni İran'a döndü. Humeyni 14 yıl sürgünde kalmıştı.
1976. İlerici Kadınlar Derneği (İKD), 1976 tarihinde Ankara'da "Evlat Acısına Son" mitingi düzenledi. Mitinge 5 bin kişi katıldı.
1980. İstanbul'da zamlara tepki gösteren halk bilet almadan vapura bindi.
1987. İşkenceye Karşı Avrupa Sözleşmesi kabul edildi.
1989. 1988-1989 sezonunda Türkiye Birinci Ligi'nde attığı 39 golle Avrupa gol kralı olan Galatasaray'lı Tanju Çolak 1989'da Monte Carlo'da üzenlenen bir törenle "Altın Ayakkabı" ödülünü aldı. Tanju, altın ayakkabı kazanan ilk Türk futbolcusu oldu.
1990. Yugoslav ordusu Kosova'ya girdi.
1992. Çığ Güneydoğu'da yeni facialara yol açtı. Bir gün içersinde 97'si asker toplam 113 kişi çığ altında kalarak öldü.
1993. İçişleri Bakanlığı, Valiliklere yurtiçinden yayın yapan özel radyo televizyon kuruluşlarının kapatılmasını öngören bir genelge gönderdi.Bu genelge büyük yankı uyandırdı. Özel radyolar yurt çapında aralıklarla "ortak bildiri" yayınladılar. Dinleyicilerinden Başbakan Süleyman Demirel'e genelgeyi protesto telgrafları ve faksları göndermelerini istediler.
1997. Sürekli Aydınlık İçin Bir Dakika Karanlık eylemi başladı.
2000. Amerika Birleşik Devletleri'nde Illinois Eyalet valisi George Ryan, idam infazlarını durdurdu. 20 yıl içinde 13 idam mahkumunun suçsuz olduğunun anlaşılması valiye bu kararı aldırttı.


Bugün Doğanlar:
1901. Amerikalı sinema oyuncusu Clark Gable.

Bugün Ölenler:
1979. Şair Niyazi Akıncıoğlu.
2000. Amerikalı bilim kurgu yazarı Alfred Elton Vogt.

Tarihte Bugün / 6 Şubat

1928. Anayasa'ya Laiklik ilkesi kondu.
1930. İspanya'da siyasi tutuklular için genel af ilan edildi.
1935. İki kadın, Nezihe Muhittin ve Şaziye Berrin genel seçimlerde bağımsız olarak aday oldular.
1953. Basın suçlarına sadece sivil mahkemelerin bakmasını öngören kanun tasarısı Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde kabul edildi. Kanun gereği, gazeteciler artık askeri mahkemelerde yargılanmayacaklar.
1958. Münih Havaalanı pistinde uçak kazası oldu; Manchester United takımından 7 futbolcu ve 8 gazeteci öldü.
1961. Mutedil Liberal Parti kuruldu.
1967. Cumhuriyet Halk partisi Genel Başkan İsmet İnönü, "Demokratik rejimi, komünist düşmanlığı perdesi altında kuşa çevirmek isteyen dikta heveslilerine yardımcı olmayacağım," dedi ve Cumhuriyet Halk Partisi'nin (CHP) sosyalist olmadığını bir defa daha vurguladı.
Aynı gün Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı'nın Batman Rafinerisi'nde grev başladı. Greve, Türkiye Petrol-İş Sendikası üyesi 1900 işçi katıldı.
1968. Zonguldak ve Kozlu'da10.000 maden işçisi işbaşı yapmadı.
1974. Türkiye Yazarlar Sendikası kuruldu.
1979. 12 Mart döneminin İstanbul Emniyeti Siyasi Şube müdürlüğü görevini yürüten Ilgız Aykutlu, kimliği bilinmeyen iki kişinin silahlı saldırısına uğrayarak öldürüldü.
1981. İstanbul Emniyet Müdür Muavini Mahmut Dikler, uğradığı silahlı saldırıda öldürüldü.
1986. Nokta dergisinin 2 sayısı toplatıldı. Derginin toplanan iki sayısında polis memuru Sedat Caner'in işkence itirafları yer almıştı. Aynı gün Başbakan Turgut Özal işkence iddialarını yalanladı, "suimuamele" var dedi.
1987. Yargıtay 4. Hukuk Dairesi işkence olaylarında, işkencecilerin yanı sıra devletin de sorumlu tutulmasını kararlaştırdı.
1991. Genel Maden-İş Sendikası, Zonguldak'taki 42.000 maden işçisini kapsayan toplu sözleşmeyi imzaladı.
1992. İstanbul Devlet Güvenlik Mahkemeleri (DGM) Başsavcısı Yaşar Günaydın ile koruması ve şoförü silahlı saldırı sonucu öldürüldü.
2000. Tokyo'da Pan Pasifik Tenis Turnuvası düzenlendi. Finalde Martina Hingis, Fransız Sandrine Testud'u 2-0 mağlup etti. Bu galibiyetle Martina Hingis kariyerinin 27. tekler şampiyonluğunu da kazanmış oldu.
Aynı gün Türkiye'de Sanayi Bakanlığı, traktöre rastgele oturulmasını yasakladı. Yayınlanan bir genelgeyle, traktöre "Avrupa Birliği standartlarına göre" binilmesi kararlaştırıldı.

Bugün Doğanlar:
1919. Amerikalı sinema oyuncusu Zsa Zsa Gabor.
1932. Fransız sinema yönetmeni François Truffaut.

Bugün Ölenler:
1955. Asker, iş adamı Süreyya İlmen (Süreyya Paşa).
1956. Bestekar Şerif İçli.
1960. Bestekar Selahattin Pınar1960.
1977. Sinema dublajcı ve oyuncusu Hayri Esen.

Tarihte Bugün / 7 Şubat

1929. Hilaliahmer yani Kızılay günü ilk defa kutlandı.
1934. Paris'te ayaklanmalar sürüyor; Fransa Başbakanı Edouard Daladier istifa etti.
1952. Türk Ticaret ve Sanayi Odaları ile Ticaret Borsaları Birliği kuruldu.
1966. İzmir Kula ve Yün Mensucat Fabrikası'nda 70 gündür süren greve polis müdahale etti; 25 işçi, 4 gazeteci, 8 er ve13 polis yaralandı.
1968. Zonguldak'ta 7000 işçi Maden İşçileri Sendikası'nı bastı; polis işçilere karşı cop ve göz yaşartıcı bomba kullandı. İşçiler sendika tarafından kandırıldıklarını ileri sürdüler.
1974. Maraş iline kahramanlık ünvanı verildi ve adı Kahramanmaraş oldu.
1970. Gülriz Sururi-Engin Cezzar topluluğunun " Düşenin Dostu " adlı oyunu Valilikçe temsilden kaldırıldı.
1974. Cumhuriyet Halk Partisi-Milli Selamet Partisi Hükümeti 126 ret ve 2 çekimser oya karşılık 235 kabul oyuyla Meclis'te güvenoyu aldı.
1977. Tüm Öğretmenler Birleşme ve Dayanışma Derneği (Töb-Der), Tüm Memurlar Birleşme ve Dayanışma Derneği (Tüm-Der) ve Tüted kapatıldı.16 Şubat'ta Danıştay Töb-Der, Tüm-Der ve Tüted'in kapatılmasına ilişkin valilik kararını durdurdu.
1983. Eski Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Turgut Özal, "Artık yeniden bürokrat olamam, müsteşarlık yapmam mümkün değil. Kendi programımı uygulayabilirsem parti kuracağım. Ancak ikinci, üçüncü adam olarak belirli işleri yapmak mümkün olmadığı için kendi programımı kendim yapacağım" dedi.
1984. Amerikalı astronot Bruce McCandless, uzayda ilk kez serbest yürüyüş yaptı.
Aynı gün Türkiye'de, ithal edilen ilk Mercedes binek otomobilleri,11 milyon liraya satıldı. Arabalar daha Türkiye'ye getirilmeden müşteri buldu.
1986. Aydınlar Dilekçesi'ni imzalayanlardan haklarında dava açılan 59 kişi 1986'da beraat etti.
1987. Ünlü gösteri salonu Şan Sineması1987 yılı gecesi bütünüyle yandı. Gösteri salonunda 1986 sonbaharından bu yana Ferhan Şensoy sahnelediği "Muzır Müzikal" adlı oyun sergileniyordu. Oyun tutucu çevrelerin tepkisini çekmişti. Yangın, sabotaj kuşkularını artırdı.
1990. Amasya'nın Merzifon ilçesi'ndeki Yeniçeltek Kömür İşletmesi'nde grizu patlaması meydana geldi. 3 işçi öldü, 63 işçi toprak altında mahsur kaldı.Aynı gün, Efes Pilsen basketbol takımı Avrupa Koraç Kupası'nda ilk 8 takım arasına girerek, çeyrek finale yükseldi.
1992. Avrupa Topluluğu üyesi ülkeler arasında Avrupa Birliği'ni oluşturan Maastricht Antlaşması imzalandı.
1995. Amerikan uzay mekiği Discovery Rus uzay istasyonu Mir ile tarihi buluşmasını gerçekleştirdi.
2000. Finlandiya'da cumhurbaşkanlığı seçimleri yapıldı. Seçimi kadın aday Dışişleri Bakanı Tarja Halonen kazandı.

Bugün Doğanlar:
1812. İngiliz yazar Charles Dickens.

Bugün Ölenler:
1958. İttihat ve Terakki'nin son hariciye nazırı Ahmet Nesimi.
1965. Prof. Emin Erişirgil.
1999. Ürdün Kralı Hüseyin.