Tarihte Bugün / 30 Ocak

"Cüzzam Haftası"

1923. Yunanistan'la Türkiye arasında nüfus mübadelesine ilişkin sözleşme ve protokol imzalandı. Protokol Türk topraklarında yerleşmiş Rum Ortodoks dininden Türk uyruklarıyla Yunan topraklarında yaşayan Müslüman dininden Yunan uyrukların,1 Mayıs 1923 tarihinden başlayarak zorunlu mübadelesini öngörüyordu.

1931. Boksör Küçük Kemal Yunanistan şampiyonu Angelidis'i yendi.

1933. Adolf Hitler Almanya şansölyesi oldu.

1942. İran'da Tudeh Partisi kuruldu.

Aynı gün Türkiye'de pasta yapımı ve ticareti yasaklandı, stokçulara uygulanacak cezalar belirlendi.

1946. Macaristan'da cumhuriyet ilan edildi.

1948. Hindistan lideri Mahatma Gandhi Yeni Delhi'de öldürüldü.

1950. Sovyetler Birliği Kuzey Vietnam rejimini tanıdı; Fransa Sovyetler Birliği'ni protesto etti.

1951. Sağlık Bakanı Ekrem Üstündağ bakımsızlıktan her yıl 300 bin yurttaşın hayatını kaybettiğini açıkladı.

1969. Türkiye'de ilk böbrek nakli Beyoğlu Devlet Hastanesi'nde yılında bugün Yusuf Özer adlı hastaya yapıldı. Ancak Yusuf Özer, kendisine takılan böbreğin bir akıl hastasından alındığını öne sürerek savcılığa başvurdu.

1971. İstanbul'da Dev-Genç'liler "Özel Eğitimin Devletleştirilmesi" isteğiyle yürüyüş düzenledi.

1975. Türk Hava Yolları'nın Bursa adlı uçağı Marmara Denizi'ne düştü; 34 yolcu ve 4 kişilik mürettebat öldü.

1980. Yabancı bankaların Türkiye'de şube açmaları Yabancı Sermaye ile ilgili kanun kapsamına alındı. Banka şubelerine kârlarını transfer etme hakkı tanındı.

1983. Adi suçtan hükümlü Ahmet Kerse Gaziantep'te idam edildi.

Aynı gün Nijerya hükümeti,1 milyondan fazla Ganalı ve 700 bine yakın Batı Afrikalı işçiyi sınır dışı etti.

1985. "Deniz Kurdu-85" tatbikatında kaza tatbikata katılan bir tank çıkarma gemisi fırtınada battı; 39 subay, astsubay ve er yaşamını yitirdi.

1986. Kapatılan Adalet Partisi (AP) genel başkanı Süleyman Demirel "Bir ülkede işkence varsa siyasi sorumluluk da vardır" dedi.

1987. Bakanlar kurulu askerlik yasasındaki yeni düzenlemeyi onayladı. Çağdışı kalma yaşı 46'dan 41'e indirdi, mesleği öğretmen olanlar askerliğini öğretmen olarak yapacak; her isteyen bedelli askerlikten yararlanacak.



Bugün Doğanlar :

1882. Aynı göreve dört kez seçilen tek kişi olan ABD'nin 32. Başkanı Franklin D Roosevelt. .

1927. İki kez İsveç başbakanlığı yapan Sosyal Demokrat Parti lideri Olof Palme.

1937. 1969-72 arasında dünya şampiyonluğunu elinde tutan Sovyet satranççı.


Bugün Ölenler:

1946. Lugatçe-i Felsefe yazarı İsmail Fenni Ertuğrul.

1955. Ord. Prof. Dr. Mim Kemal Öke.

1972. Siyasetçi Şefik İnan.

1988. Karikatürist Ali Ulvi Ersoy.

Tarihte Bugün / 31 Ocak

1729. Matbaa Türkiye'ye girdi. "Vankulî Lûgatı" basıldı.Türkiye'de matbaanın yerleşmesi, Katip Çelebi ve Macar asıllı İbrahim Müteferrika'nın çabalarıyla gerçekleşti.

1906. İvan Vasilyeviç Babuşkin kurşuna dizildi. Babuşkin Rus Sosyal Demokrat İşçi Partisi (Bolşevikler)kurucularındandı.

1927. Müttefiklerin Almanya üzerindeki denetimi sona erdi; bundan sonra Almanya'nın yeniden silahlanmasını Milletler Cemiyeti denetleyecek.

1931. Yarın gazetesi başyazarı Arif Oruç ve sorumlu müdürü İzmit'te birer yıldan fazla hapse mahkum oldular.

1934. Nazım Hikmet, Nail Vahtedi, Tosun Ömer ve Yonga Ömer beş yıl hapis cezasına mahkûm edildi.

1942. Öğrencilere sigara içme ve nişan yüzüğü takma yasağı getirildi.

1943. Almanlar Stalingrad'da yenildi.

1952. Kelkit'ten bir grup yurttaş, cumhurbaşkanı, başbakan ve Gümüşhane milletvekillerine şu telgrafı çektiler:

"Vilayeti:Gümüşhane; Kazası: Kelkit; Kaymakam: Yok; Doktor: Yok;Askerlik şubesi başkanı: Yok; Yargıç: Yok; Mal müdürü: Yok; Özel idare müdürü: Yok; Tapu sicil müdürü: Yok; Ortaokul müdürü: Yok; PTT müdürü: Yok. İşte biz böyle bir kazada Devleti Ali'nin yurttaşları olarak huzur ve güven içinde yaşıyoruz!.."

1956. "Nesebi sahih olmayan çocukların tescili" hakkındaki kanun Meclis'te kabul edildi.

1961. Ahmet Emin Yalman Vatan gazetesinden ayrıldı.

Aynı gün İsrail Başbakanı Ben Gurion istifa etti.

1964. 15 Ocak günü Kıbrıs sorununu görüşmek üzere toplanan III. Londra Konferansı 19 günlük çalışmanın ardından bir sonuç alınamadan dağıldı.

1965. Sağlık Bakanlığı bir açıklama yaptı; Türkiye'de ortalama insan ömrü 33 yıl.

1966. Paşabahçe Şişe ve Cam Fabrikası'nda 2400 işçi greve başladı.

1968. Vietkong büyük bir saldırıya geçti; Saygon'daki Amerikan elçiliği 6 saat işgal edildi.

Aynı gün Ankara Televizyonu deneme yayınına başladı.

1973. Devlet Güvenlik Mahkemelerinin kurulmasına ilişkin kanun kabul edildi.

Aynı gün Çetin Altan'ın 4,5 yıl hapsi istendi; karikatürist Turhan Selçuk'u döven 3 polis hapse mahkûm edildi.

1974. Seyfi Demirsoy'un ölümüyle boşalan Türk-İş genel başkanlığına Halil Tunç seçildi.

1976. Ankara'da "Evlat acısına son" mitingi yapıldı.

1978. Zonguldak'ta ikramiyesi ödenmeyen 20 bin maden işçisi direnişe geçti.

1980. Tariş'te direniş bitti, işçiler işbaşı yaptılar. 22 Ocak'ta güvenlik güçleri arama yapma gerekçesiyle Tariş işletmelerine girmek istemiş, 600 işçi gözaltına alınmıştı.

1986. İşkence konusunda itiraflarda bulunan polis memuru Sedat Caner, Ankara Cumhuriyet Savcılığı'na teslim oldu.

Aynı gün, Sosyaldemokrat Halkçı Parti (SHP) İçel Milletvekili Fikri Sağlar, Türkiye'de 5 yılda 800'den fazla insanın "kayıp" olduğunu söyledi.

1990. Atatürkçü Düşünce Derneği ve Türk Hukuk Kurumu Başkanı Prof. Muammer Aksoy, evinin önünde kurşunlanarak öldürüldü.



Bugün Doğanlar:

1923. Amerikalı romancı Norman Mailer.

1935. Eserlerinde İkinci Dünya Savaşı sonrası kuşağın hayal kırıklığı ve isyanını dile getiren 1994 Nobel Edebiyat Ödülü sahibi nOe Kenzaburo.



Bugün Ölenler:

1946. İslam felsefesi tarihçisi İsmail Hakkı İzmirli.

1948. Besteci Artaki Candan.

1982. Eleştirmen ve oyun yazarı Melih Vassaf.

1999. Pop şarkıcısı, besteci ve şarkı sözü yazarı Barış Manço.

Tarihte Bugün / 1 Şubat

"Yurttaş Günü"

1895 Lumieres kardeşler, sinemayı icat ettiler.

1919. İnci adlı aylık kadın dergisi İstanbul'da yayımlanmaya başladı. Sahibi Sedat Simavi idi.

1923. Almanya'da enflasyon artıyor; 1 sterlin 220 bin mark değerine ulaştı.

1929. Sovyetler Birliği'nde Grigori Zinoviyev ve Leon Kamanev tutuklandı ve 1,600 Troçkist Sibirya'ya sürüldü.

1944. Bolu, Gerede ve Çankırı'da deprem oldu; 4611 kişi öldü.

1949. Macaristan Halk Cumhuriyeti ilan edildi.

1958. Mısır ve Suriye Birleşik Arap Cumhuriyeti'ni (BAC) ilan ettiler.

Aynı gün Amerika Birleşik Devletleri uzaya ilk uydusunu fırlattı.

1963. Ankara üzerinde iki uçak çarpıştı; korkunç kazada 80 kişi öldü.

1970. 1969 başından beri Şehzadebaşı Küçük Tiyatro'da oynamakta olan "Sen de mi Süleyman ?" oyunun adı tiyatro yöneticilerine telefonla yapılan sürekli tehtidler üzerine " Sen de mi Ayol? " olarak değiştirildi.

1978. Senaryosunu Vedat Türkali'nin yazdığı, Süreyya Duru'nun "Güneşli Bataklık" adlı filmi Sansür Kurulu'nca reddedildi. Türkiye Sinema Emekçileri Sendikası bir basın açıklaması yaptı; "Cumhuriyet Halk Parti iktidarının, sansürü kaldırma sözü vermiş olmasına karşın, Milliyetçi Cephe (MC) iktidarının sansür uygulamaları şiddetlenerek devam etmektedir".

1979. Milliyet gazetesi genel yayın yönetmeni Abdi İpekçi bir suikast sonucu öldürüldü.

Aynı gün, Ayetullah Humeyni İran'a döndü. Humeyni 14 yıl sürgünde kalmıştı.

1976. İlerici Kadınlar Derneği (İKD), 1976 tarihinde Ankara'da "Evlat Acısına Son" mitingi düzenledi. Mitinge 5 bin kişi katıldı.

1980. İstanbul'da zamlara tepki gösteren halk bilet almadan vapura bindi.

1987. İşkenceye Karşı Avrupa Sözleşmesi kabul edildi.

1989. 1988-1989 sezonunda Türkiye Birinci Ligi'nde attığı 39 golle Avrupa gol kralı olan Galatasaray'lı Tanju Çolak 1989'da Monte Carlo'da üzenlenen bir törenle "Altın Ayakkabı" ödülünü aldı. Tanju, altın ayakkabı kazanan ilk Türk futbolcusu oldu.

1990. Yugoslav ordusu Kosova'ya girdi.

1992. Çığ Güneydoğu'da yeni facialara yol açtı. Bir gün içersinde 97'si asker toplam 113 kişi çığ altında kalarak öldü.

1993. İçişleri Bakanlığı, Valiliklere yurtiçinden yayın yapan özel radyo televizyon kuruluşlarının kapatılmasını öngören bir genelge gönderdi.Bu genelge büyük yankı uyandırdı. Özel radyolar yurt çapında aralıklarla "ortak bildiri" yayınladılar. Dinleyicilerinden Başbakan Süleyman Demirel'e genelgeyi protesto telgrafları ve faksları göndermelerini istediler.

1997. Sürekli Aydınlık İçin Bir Dakika Karanlık eylemi başladı.

2000. Amerika Birleşik Devletleri'nde Illinois Eyalet valisi George Ryan, idam infazlarını durdurdu. 20 yıl içinde 13 idam mahkumunun suçsuz olduğunun anlaşılması valiye bu kararı aldırttı.




Bugün Doğanlar:

1901. Amerikalı sinema oyuncusu Clark Gable.



Bugün Ölenler:

1979. Şair Niyazi Akıncıoğlu.

2000. Amerikalı bilim kurgu yazarı Alfred Elton Vogt.

Tarihte Bugün / 2 Şubat

1924. Sovyetler Birliği'nde Vladimir İlyiç Lenin'in ölümüyle boşalan Komiserler Konseyi Başkanlığı'na Aleksey İvanoviç Rikov getirildi.

1938. Bursa Merinos Fabrikası Atatürk tarafından işletmeye açıldı.

1957. İstanbul İşçi Sendikaları Birliği bir bildiri yayımlayarak grev hakkı istedi. İstanbul İşçi Sendikaları Birliği'ne 47 sendika bağlıydı.

1958. Ünlü soprano Maria Callas, Roma'da Bellini'nin Norma operasının galasında hastalığını ileri sürerek konser bitmeden sahneyi terk etti.

1959. Hindistan'da Kongre Partisi liderliğine İndira Gandhi seçildi. İndra Gandhi Hindistan'da parlamenter sistemin kurucusu Cavarahlal Nehru'nun kızıydı.

1967. Devlet Planlama Teşkilatı müsteşarlığına, Başbakanlık Özel Teknik Müşaviri Turgut Özal getirildi.

1981. Milli Güvenlik Konseyi (MGK), eski Sosyal Güvenlik Bakanı Hilmi İşgüzar'ı Yüce Divan'a sevketti. Hilmi İşgüzar yolsuzlukla suçlanıyordu ve o güne kadar Yüce Divan'a sevkedilen altıncı bakan oldu.

1984. Vergi iadesine ilişkin yasa yürürlüğe girdi. Böylece 1 Ocak 1984 tarihinden itibaren ücretlilerin, memurların, emeklilerin, bunların eş ve çocuklarının ve bakmakla yükümlü olduğu yakınlarının kira giderleri hariç, ev eşyaları, yiyecek, giyecek için yaptıkları harcamalar ile eğitim ve sağlık harcamaları vergi iadesine tabi olacak.

1990. Güney Afrika Devlet Başkanı De Klerk Afrika Ulusal Kongresi'ne konan 30 yıllık yasağı kaldırdı, aralarında Nelson Mandela'nın da bulunduğu siyasi mahkumların en kısa zamanda serbest bırakılacağını söyledi.

1991. Silopi ve Cizre'ye gazetecilerin girmesi yasaklandı.

1995. İstanbul Devlet Güvenlik Mahkemesi Düşünce Özgürlüğü ve Türkiye kitabını toplatma kararı aldı.

Aynı gün Özelleştirme Yüksek Kurulu, Et ve Balık Kurumu'nu 2 yıl hiç ödemesiz 1,5 trilyona Hak-İş'e bağlı Öz Gıda İş sendikasına sattı.

1997. Ankara Sincan'da Refah Partili belediyenin düzenlediği "Kudüs Gecesi" tepkiye yol açtı. Türkiye Sincan'daki konuşması nedeniyle İran Büyükelçisi Muhammed Reza Bagheri'yi resmen protesto etti.

2000. Fildişi Sahili Milli Takımı, Afrika Kupası'nın ilk turunda elenince, ülkenin diktatörü futbolcuların tümünü bir askeri kampa hapsettirdi.



Bugün Doğanlar:

1882. İrlandalı romancı James Joyce.

1936. Galatasaray'lı futbolcu (Kral) Metin Oktay.


Bugün Ölenler:l

1996. İşadamı Hacı Ömer Sabancı.

1970. İngiliz filozof Bertrand Russell.

1974. Müzisyen Orhan Avşar.

Tarihte Bugün / 3 Şubat

1880. İdare-i Mahsusa İşçileri greve çıktı.

1930. Türk- Fransız Dostluk Antlaşması imzalandı.

Aynı gün Vietnam Komünist Partisi kuruldu.

1931. Menemen Olayı hükümlülerinden 27 kişi idam edildi; mahkûmlardan biri idam sehpası önünden kaçtı.

1933. Ankara İstanbul arasında ilk deneme uçuşu yapıldı.

1954. İlk Orta Afrika Federasyonu Rodezya'da kuruldu.

1962. Amerika Birleşik Devletleri Küba mallarına ambargo koydu.

1966. Başbakan Süleyman Demirel, " Hür ve demokratik memleketlerin kalkınması planla olmamıştır," dedi. Demirel'in bu sözleri üzerine Profesör Besim Üstünel, "Hür ülkelerin kalkınması planlı olmuştur. Avrupa ülkelerinin çoğunda bu bir metot haline gelmiştir. Bazı örnekler verirsek, Japonya ve İsrail de plan uygulayan ülkeler arasındadır." dedi.

Aynı gün Sovyet uzay aracı Luna-9 Ay'a indi, televizyon görüntüleri yolladı.

1969. El-Fetih örgütünün resmi sözcüsü Yaser Arafat, Filistin Ulusal Konseyi tarafından Filistin Kurtuluş Örgütü'nün (FKÖ) başkanlığına getirildi. Yaser Arafat, İsrail'le olan tüm barış girişimlerini reddettiğini açıkladı.

1971. 11 OPEC ülkesi bir toplantı yaptı. Petrol alıcısı ülkeleri petrol fiyatlarını arttırmakla tehdit ettiler.

1973. Türkiye'de polise elektrikli coplar verildi.

1977. Bir süredir kayıp olan İstanbul Teknik Üniversite (İTÜ) öğrencisi Zeki Erginbay ölü olarak bulundu.

1978. Başbakan Bülent Ecevit Kontrgerilla diye resmi bir kuvvet olmadığını söyledi. "Dışa dönük olarak oluşturulan bu gayri nizami savaş veya savunma kavramı öyle anlaşılıyor ki geçmiş yıllarda, ülkemizin yine bunalımlı bir döneminde dönemin bazı sorumlularınca içe dönük olarak uygulanmıştır" dedi.

1980. İstanbul'da dur ihtarına uymayan bir Fransız turist öldürüldü.

1981. Gro Harlem Brundtland Norveç'in ilk kadın başkanı oldu.

Aynı gün gazeteci Şükrü Doğan Yurdakul 7,5 yıl hapse mahkûm oldu.

1984. Sağlık Bakanlığı'na bağlı tüm hastane ve doğumevlerinde kürtaja izin verildi.

1990. Doğru Yol Partisi (DYP) Genel Başkanı Süleyman Demirel partisinin yeni programını açıkladı. "Devletin Kamu İktisadi Teşebbüsleri'nden (KİT) kurtulması gerekir. Ama bunun yolu Kamu İktisadi Teşebbüsleri'ni yabancılara satmak değildir," dedi . Kaynak bularak tarım toplumundan sanayi toplumuna geçmenin şart olduğunu belirtti. Süleyman Demirel, "Eğer bu ülkede ateş yönetenler tarafından düşürülemiyorsa, millet doktoru değiştirecektir" dedi.

1995. Yazar Metin Kaçan ve spiker Alp Buğdaycı işkenceyle tecavüz gerekçesiyle tutuklandılar.

1998. Türkiye, (Uluslararası Çalışma Örgütü) İLO'nun "Çocuk İşçi Çalıştırmayı Yasaklayan" iki maddesine imza attı.



Bugün Doğanlar:

1809. Evrim kuramını geliştirerek insanın maymundan geldiğini kanıtlayan İngiliz biyolog Charles Darwin.

1809. Klasik müzik bestecisi Felix Mendelssohn.

1947. Amerikalı yazar Paul Auster.




Bugün Ölenler:

1468. Matbaayı keşfeden Johannes Gutenberg.

1899. İlk tiyatro yazarlarımızdan Ali Bey.

1956. Besteci ve udi Şerif İçli.

1961. Besteci Sadettin Kaynak.

1976. Heykel sanatçısı Kuzgun Acar.

Tarihte Bugün / 4 Şubat

1902. Paris'te 1. Jön Türk Kongresi yapıldı.

1926. Yazar İskilipli Atıf Hoca şapka inkılabına muhalefetten Ankara'da idam edildi. Atıf Hoca "Frenk Mukallitliği ve Şapka" adlı risalenin yazarıydı.

1928. Avusturyalı Naziler siyah sanatçı Josephine Baker'i protesto etti.

1947. Hatay ilinde yer adlarının Türkçeleştirilmesine karar verildi.

Aynı gün Isparta Senirkent'te jandarmanın bazı vatandaşlara işkence yaptığı ortaya çıktı.

1948. Ankara'da valilik ve belediye başkanlığının ayrılmasına ilişkin kanun kabul edildi.

1954. İstanbul'da yakacak, et, ekmek ve çeşitli gıda maddeleri sıkıntısı bir türlü önlenemiyor. İstanbul Valisi ve Belediye Başkanı Fahrettin Kerim Gökay, yılında bugün bir açıklama yaparak halktan yardım istedi. "Evlerinizde odun, kömür istifçiliği yapmayın, haftada iki defadan fazla et yemeyin, yiyebileceğinizden fazla ekmek almayın" dedi.

1956. Fazıl Hüsnü Dağlarca Yedi Tepe Şiir Armağanı'nı kazandı. Şair bu ödülü "Asu" adlı şiir kitabıyla aldı.

1964. 20-21 Mayıs olayları sanıklarından Talat Aydemir, Fethi Gürcan, Osman Deniz ve Erol Dinçer'in ölüm cezaları Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde onaylandı.

1972. Milli İstihbarat Teşkilatı (MİT) parti liderlerine bir brifing verdi. "Siyasi suçlarda idam affının" sol bir slogan olduğu belirtildi.

1975. İngiltere'de Muhafazakâr Parti genel başkanlığına Margaret Thatcher seçildi.

1980. Bani Sadr İran devlet başkanı oldu.

1981. İngiltere'de Margaret Thatcher özelleştirme çalışmalarının hızlandırıldığını açıkladı

1985. Başbakan Turgut Özal resmi bir ziyaret için Cezayir'e gitti. Cezayir'i ziyaret eden ilk Türk başbakanı olan Turgut Özal,1958'de Birleşmiş Milletler'de Cezayir'in bağımsızlığı aleyhinde oy kullanan Türkiye'nin hatalı olduğunu açıkladı.

1987. Yazar Aziz Nesin, Cumhurbaşkanı Kenan Evren aleyhine tazminat davası açtı. Aziz Nesin, "bir yurttaşın devlet başkanına dava açması Türkiye'de ilk kez görülüyor, ancak bir devlet başkanının yurttaşına vatan haini demesi de dünyada ilk kez görülen bir olaydır," dedi.

1989. İstanbul'da Kadın Kültür Evi açıldı. Şener Macit, Canan Toksöz, Selma Atabek, Nermin Coşkun, Saadet Özkol, Munise Sökmen kurucularıydı. İstanbul Tünel'deki lokalde Medeni Yasa Kampanyası, Cinsel Tacize Karşı Kampanya organize edildi, çeşitli toplantılar ve etkinlikler düzenlendi.

1997. 2 Şubat'ta Sincan belediyesinin düzenlediği geceye tepki olarak tanklar Ankara Sincan'dan geçti. Genelkurmay 2. Başkanı Org. Çevik Bir bunun "Demokrasi'de Balans Ayarı" olduğunu söyledi. Sincan Belediye Başkanı Bekir Yıldız İçişleri Bakanlığı'nca görevden alındı.

2000. Dışişleri Bakanı İsmail Cem Atina'ya gitti. Cem, 40 yıl aradan sonra Yunanistan'ı resmen ziyaret eden ilk Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanı oldu.



Bugün Doğanlar:

1948. Rock şarkıcısı Alice Cooper.


Bugün Ölenler:

1941. Hürriyet ve İtilaf Fırkası mensubu Miralay Sadık.

1960. 2,20 metre boyuyla ün yapan Milli Piyango bayii Uzun Ömer.

1983. Nöropsikiyatri alanında çalışmalarla tanınan Profesör Doktor Rasim Adasal.

Tarihte Bugün / 5 Şubat

1924. Nezihe Muhittin'in başkanlığında Türk Kadınlar Birliği kuruldu.

1932. İlk Türkçe hutbe Süleymaniye Camii'nde okundu.

1937. Anayasa'nın 2. maddesinde değişiklik yapıldı. Cumhuriyet Halk partisi'nin 6 ilkesi Anayasa metnine girdi: "Türkiye Devleti cumhuriyetçi, milliyetçi, halkçı, devletçi, laik ve inkılapçıdır".

1952. İstanbul Ticaret Odası'ndan ayrılan 750 kişi İstanbul Sanayi Odası'nı kurdu.

1956. Meriç ve Tunca nehirleri dondu; Yeşilköy ve Mecidiyeköy'e kurtlar indi ve İstanbul halkı ekmeksiz kaldı.

1963. 25 yıllık tiyatro sanatçısı Cahit Irgat'ı Mecidiyeköy'de balık satarken gören vatandaşlar önce onun film çevirdiğini sandılar. Ancak Irgat bu işi, Mecidiyeköy'de bir gecekonduda birlikte yaşadığı bir zamanların ünlü sinema ve tiyatro sanatçısı Cahide Sonku'yla zor yaşamını sürdürmek için yapıyordu. Gecekonduda yaşayan bu ünlü sanatçıların durumu vatandaşlar arasında üzüntü yarattı.

1968. İçişleri Bakanı Faruk Sükan yılında bugün, Türkiye İşçi Partisi'nin (TİP) Suriye Baas Partisi'yle bağlantısı olduğunu ileri sürdü ve " Bilimsel sosyalistlerin nefes alışlarını bile biliyoruz" dedi.

1971. Genelkurmay Başkanı Memduh Tağmaç, "Silahlı Kuvvetler'in kendisine dil uzatılmasına ne kadar sabırla mukavemet edeceğini kestirmek artık mümkün değildir" dedi. Türkiye İşçi Partisi, Genelkurmay Başkanı Memduh Tağmaç'ın mesajını "tehdit" olarak niteledi.

1972. Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Genel Başkanı İsmet İnönü "Bülent Ecevit hizbi başarılı olursa başa geleceklerden ciddi olarak endişe ederim" dedi.

1973. Güney Afrika'da 20 bin Siyah işçi greve başladı.

1975. Amerika Birleşik Devletleri Türkiya'ye silah ambargosu uygulamaya başladı. Ambargonun gerekçesi Türkiye'nin Temmuz-Ağustos1974'te Kıbrıs'a askeri müdahalede bulunmasıydı.

1976. Amerikan uçak firması Lockheed Türkiye'de rüşvet verdiklerini açıkladı.

1977. Tüm Öğretmenler Birleşme ve Dayanışma Derneği (Töb-Der), Tüm Memurlar Birleşme ve Dayanışma Derneği (Tüm-Der) ve Tüted "Ekonomik ve Demokratik Haklar" mitingi düzenledi. Polis müdahale etti; 65 kişi yaralandı.

1983. Adi suçtan hükümlü Rıdvan Karaköse, Cavit Karaköse ve Süleyman Karaköse Akşehir'de idam edildi.

1988.Yunan uyrukluların Türkiye'de bulunan gayrimenkulleri üzerindeki haklarınnı donduran1964 tarihli kararname kaldırıldı.

1991. Son 6 ay içinde 60.000 sendikalı işçi işten çıkarıldı.

1994. Saraybosna'da pazar yerinde havan mermisi patladı; 68 kişi öldü, 200 kişi yaralandı.

Aynı gün DEP Genel Sekreteri Murat Bozlak silahlı saldırı sonucu yaralandı.

1997. Sincan Belediye Başkanı Bekir Yıldız gözaltına alındı.



Bugün Doğanlar :

1911. Ressam Eren Eyüboğlu.

1914. Yazar William Burroughs.

1917. Romancı Kerime Nadir Arzak.

1919. 1981-89 ve 1993-96 arasında Yunanistan Başbakanı olan politikacı Andreas Papandreou.


Bugün Ölenler:

1993. Anavatan Partisi (ANAP) İstanbul Milletvekili Adnan Kahveci trafik kazasında

Tarihte Bugün / 6 Şubat

1928. Anayasa'ya Laiklik ilkesi kondu.

1930. İspanya'da siyasi tutuklular için genel af ilan edildi.

1935. İki kadın, Nezihe Muhittin ve Şaziye Berrin genel seçimlerde bağımsız olarak aday oldular.

1953. Basın suçlarına sadece sivil mahkemelerin bakmasını öngören kanun tasarısı Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde kabul edildi. Kanun gereği, gazeteciler artık askeri mahkemelerde yargılanmayacaklar.

1958. Münih Havaalanı pistinde uçak kazası oldu; Manchester United takımından 7 futbolcu ve 8 gazeteci öldü.

1961. Mutedil Liberal Parti kuruldu.

1967. Cumhuriyet Halk partisi Genel Başkan İsmet İnönü, "Demokratik rejimi, komünist düşmanlığı perdesi altında kuşa çevirmek isteyen dikta heveslilerine yardımcı olmayacağım," dedi ve Cumhuriyet Halk Partisi'nin (CHP) sosyalist olmadığını bir defa daha vurguladı.

Aynı gün Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı'nın Batman Rafinerisi'nde grev başladı. Greve, Türkiye Petrol-İş Sendikası üyesi 1900 işçi katıldı.

1968. Zonguldak ve Kozlu'da10.000 maden işçisi işbaşı yapmadı.

1974. Türkiye Yazarlar Sendikası kuruldu.

1979. 12 Mart döneminin İstanbul Emniyeti Siyasi Şube müdürlüğü görevini yürüten Ilgız Aykutlu, kimliği bilinmeyen iki kişinin silahlı saldırısına uğrayarak öldürüldü.

1981. İstanbul Emniyet Müdür Muavini Mahmut Dikler, uğradığı silahlı saldırıda öldürüldü.

1986. Nokta dergisinin 2 sayısı toplatıldı. Derginin toplanan iki sayısında polis memuru Sedat Caner'in işkence itirafları yer almıştı. Aynı gün Başbakan Turgut Özal işkence iddialarını yalanladı, "suimuamele" var dedi.

1987. Yargıtay 4. Hukuk Dairesi işkence olaylarında, işkencecilerin yanı sıra devletin de sorumlu tutulmasını kararlaştırdı.

1991. Genel Maden-İş Sendikası, Zonguldak'taki 42.000 maden işçisini kapsayan toplu sözleşmeyi imzaladı.

1992. İstanbul Devlet Güvenlik Mahkemeleri (DGM) Başsavcısı Yaşar Günaydın ile koruması ve şoförü silahlı saldırı sonucu öldürüldü.

2000. Tokyo'da Pan Pasifik Tenis Turnuvası düzenlendi. Finalde Martina Hingis, Fransız Sandrine Testud'u 2-0 mağlup etti. Bu galibiyetle Martina Hingis kariyerinin 27. tekler şampiyonluğunu da kazanmış oldu.

Aynı gün Türkiye'de Sanayi Bakanlığı, traktöre rastgele oturulmasını yasakladı. Yayınlanan bir genelgeyle, traktöre "Avrupa Birliği standartlarına göre" binilmesi kararlaştırıldı.



Bugün Doğanlar:

1919. Amerikalı sinema oyuncusu Zsa Zsa Gabor.

1932. Fransız sinema yönetmeni François Truffaut.


Bugün Ölenler:

1955. Asker, iş adamı Süreyya İlmen (Süreyya Paşa).

1956. Bestekar Şerif İçli.

1960. Bestekar Selahattin Pınar1960.

1977. Sinema dublajcı ve oyuncusu Hayri Esen.

Tarihte Bugün / 7 Şubat

1929. Hilaliahmer yani Kızılay günü ilk defa kutlandı.

1934. Paris'te ayaklanmalar sürüyor; Fransa Başbakanı Edouard Daladier istifa etti.

1952. Türk Ticaret ve Sanayi Odaları ile Ticaret Borsaları Birliği kuruldu.

1966. İzmir Kula ve Yün Mensucat Fabrikası'nda 70 gündür süren greve polis müdahale etti; 25 işçi, 4 gazeteci, 8 er ve13 polis yaralandı.

1968. Zonguldak'ta 7000 işçi Maden İşçileri Sendikası'nı bastı; polis işçilere karşı cop ve göz yaşartıcı bomba kullandı. İşçiler sendika tarafından kandırıldıklarını ileri sürdüler.

1974. Maraş iline kahramanlık ünvanı verildi ve adı Kahramanmaraş oldu.

1970. Gülriz Sururi-Engin Cezzar topluluğunun " Düşenin Dostu " adlı oyunu Valilikçe temsilden kaldırıldı.

1974. Cumhuriyet Halk Partisi-Milli Selamet Partisi Hükümeti 126 ret ve 2 çekimser oya karşılık 235 kabul oyuyla Meclis'te güvenoyu aldı.

1977. Tüm Öğretmenler Birleşme ve Dayanışma Derneği (Töb-Der), Tüm Memurlar Birleşme ve Dayanışma Derneği (Tüm-Der) ve Tüted kapatıldı.16 Şubat'ta Danıştay Töb-Der, Tüm-Der ve Tüted'in kapatılmasına ilişkin valilik kararını durdurdu.

1983. Eski Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Turgut Özal, "Artık yeniden bürokrat olamam, müsteşarlık yapmam mümkün değil. Kendi programımı uygulayabilirsem parti kuracağım. Ancak ikinci, üçüncü adam olarak belirli işleri yapmak mümkün olmadığı için kendi programımı kendim yapacağım" dedi.

1984. Amerikalı astronot Bruce McCandless, uzayda ilk kez serbest yürüyüş yaptı.

Aynı gün Türkiye'de, ithal edilen ilk Mercedes binek otomobilleri,11 milyon liraya satıldı. Arabalar daha Türkiye'ye getirilmeden müşteri buldu.

1986. Aydınlar Dilekçesi'ni imzalayanlardan haklarında dava açılan 59 kişi 1986'da beraat etti.

1987. Ünlü gösteri salonu Şan Sineması1987 yılı gecesi bütünüyle yandı. Gösteri salonunda 1986 sonbaharından bu yana Ferhan Şensoy sahnelediği "Muzır Müzikal" adlı oyun sergileniyordu. Oyun tutucu çevrelerin tepkisini çekmişti. Yangın, sabotaj kuşkularını artırdı.

1990. Amasya'nın Merzifon ilçesi'ndeki Yeniçeltek Kömür İşletmesi'nde grizu patlaması meydana geldi. 3 işçi öldü, 63 işçi toprak altında mahsur kaldı.Aynı gün, Efes Pilsen basketbol takımı Avrupa Koraç Kupası'nda ilk 8 takım arasına girerek, çeyrek finale yükseldi.

1992. Avrupa Topluluğu üyesi ülkeler arasında Avrupa Birliği'ni oluşturan Maastricht Antlaşması imzalandı.

1995. Amerikan uzay mekiği Discovery Rus uzay istasyonu Mir ile tarihi buluşmasını gerçekleştirdi.

2000. Finlandiya'da cumhurbaşkanlığı seçimleri yapıldı. Seçimi kadın aday Dışişleri Bakanı Tarja Halonen kazandı.



Bugün Doğanlar:

1812. İngiliz yazar Charles Dickens.


Bugün Ölenler:

1958. İttihat ve Terakki'nin son hariciye nazırı Ahmet Nesimi.

1965. Prof. Emin Erişirgil.

1999. Ürdün Kralı Hüseyin.

Tarihte Bugün / 8 Şubat

1587. İskoçya kraliçesi Mary kafası uçurularak idam edildi.19 yıl süren hapislikten sonra idam edilen Mary Kraliçe Elizabeth I'in katledilmesine karışmaka suçlanıyordu.

1870. Kız öğretmen okulu Dar-ül Muallimat açıldı. Sınavla 32 kız öğrenci alındı.

1921. Büyük Millet Meclisi tarafından Antep'e gazilik ünvanı verildi. Antep şehrinin adı Gaziantep oldu.

1935. Türkiye Büyük Millet Meclisi 5. dönem seçimleri yapıldı. Cumhuriyet Halk Fırkası (CHF) iktidarı devam ediyor.17 kadın milletvekili ilk defa Meclise girdi. Ara seçimlerde bu sayı18'e ulaştı. Bu dönemde kadın milletvekillerinin meclisteki 395 milletvekiline oranı yüzde 4,5'du.

1951. Atatürk'ün manevi kızı ve Türkiye'nin ilk kadın pilotu Sabiha Gökçen, pilot olarak Kore Savaşı'na katılmak için başvuruda bulundu. Sabiha Gökçen'in bu girişimi batı basının da geniş bir biçimde yer aldı. Ancak Gökçen'in bu isteği Amerikan ordusunda kadın pilot bulunmaması nedeniyle gerçekleşemedi.

1956. Gazetelerin sayfa sayısı sınırlandı; piyango ve ikramiyeler yasaklandı.

Aynı gün ünlü dolandırıcı Sülün Osman Bursa'da yakalandı.

1962. Fransa'da Gizli Ordu'nun bombalama eylemlerini protesto edenlere polis müdahale etti; 8 kişi öldü.

1963. Irak'ta General Abdisselam Arif önderliğindeki Baasçı subaylar yönetimi ele geçirdi, Başbakan Kasım öldürüldü.

1973. Eski Milli Birlik Komitesi üyesi emekli Korgeneral Cemal Madanoğlu ve 31 arkadaşının yargılanmasına, başlandı. Cemal Madanoğlu ve arkadaşları, Millet Meclisi'ni feshederek Anayasa'nın tamamını veya bir kısmını değiştirmeye teşebbüsle suçlanıyorlardı.

1976. İngiltere, Strasbourg'da kendini savunmak durumunda kaldı. İngiltere hakkında IRA (İrlanda Cumhuriyet Ordusu) sanıklarına işkence ettiği iddiaları vardı.

1980. İzmir'de 55 bin işçi 1 günlük işi bırakma eylemi yaptı. Eylem yapan işçiler Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu DİSK'e bağlı sendikalara üyeydiler.

Aynı gün Tariş işçileri işletmenin bazı bölümlerini işgal etti, Çiğli İplik Fabrikası'nda işçiler fabrika kapılarını kapatarak barikat kurdu.

1983. Cumhurbaşkanı Kenan Evren kürtajın günah olmadığını söyledi.

1985. Hisarbank, İstanbul Bankası ve Odibank'ın 66 yöneticisinin mallarına tedbir konuldu. Mallarına tedbir konulan bankacılar arasında Ömer Çavuşoğlu, Ahmet Kozanoğlu, Melih Saydam, Özer Uçaran Çiller de bulunuyor.

1986. 6 yıl aradan sonra ilk işçi yürüyüşü Balıkesir'de yapıldı. Yürüyüşe yaklaşık 5000 kişi katıldı.

1990. Amasya Yeniçeltek'te toprak altında kalan 63 işçiden umut kesildi.Madenin hava bacaları betonlandı. Bir gün önce meydana gelen grizu patlamasında ölenlerin sayısı 66'ya ulaştı.

1991. 81 şair savaşa karşı birer dize yazarak hazırladıkları ortak şiiri yayınladılar.

1992. Olağanüstü Hal Bölge (OHAL) valiliğine Ünal Erkan atandı.

1994. Erdal Çelik16. Uluslararası Cavon Şarkı Yarışması'nı kazandı. Çelik yarışmaya "Like A Gift" adlı parçayla katılmıştı.



Bugün Doğanlar:

1828. Fransız yazar, bilim kurgu romanının öncüsü Jules Verne.

1931. Amerikalı sinema oyuncusu James Dean.

1940. Amerikalı sinema oyuncusu Nick Nolte.


Bugün Ölenler:

1954. Gazeteci, yazar Abidin Daver.

1999. İngiliz yazar Iris Murdoch.