Tarihte bugün

[Afat45]

Tarihte Bugün / 21 Aralık

En Uzun Gece, Dünya Kooperatifçilik Günü
1918. Osmanlı padişahı Sultan Vahdettin İttihat ve Terakki'nin çoğunlukta olduğu Meclis-i Mebusan'ı feshetti.
1925. Sovyet sinema yönetmeni Sergey Ayzenştayn'ın Potemkin Zırhlısı adlı filmi gösterime girdi.
1953. Türk- Fransız Ticaret Antlaşması imzalandı; anlaşma hükümlerine göre Fransa, Türkiye'ye100 milyon lira tutarında kredi açacak.
1958. Fransa'da Charles de Gaulle Beşinci Cumhuriyet'in ilk cumhurbaşkanı seçildi.
1959. İlk İlhan İskender Tiyatro Armağını'nı Nedret Güvenç ve Ulvi Uraz aldı.
Aynı gün Kim dergisi bir ay süreyle kapatıldı. Kim'in sahibi ve yazı işleri müdürü Şahap Balcıoğlu'na16 ay hapis cezası verildi.
1961. Bir İngiliz uçağı Ankara üzerinde infilak etti, 27 kişi öldü.
1964. İngiliz parlamentosu cinayet suçu için verilen ölüm cezasını kaldırdı.
1969. Türkiye İşçi Partisi Genel Başkanı Mehmet Ali Aslan istifa etti. yerine Şaban Yıldız seçildi.
1971. Birleşmiş Milletler genel sekreterliğine Avusturyalı diplomat Kurt Waldheim seçildi.
1973. İstanbul'da Hacı Bekir'in Kadıköy, Karaköy, Beyoğlu ve Eminönü işyerlerinde grev başladı.
1978. Kahramanmaraş'ta sağcılar iki solcu öğretmeni öldürdü.
1985. Konya Genelevi'nde çalışan kadınlar kendilerini teşhir etmeleri yasaklanınca greve gittiler.
1986. Şanghay'da toplanan 50 bin öğrenci demokrasi istedi.
1987. İkinci Turgut Özal hükümeti kuruldu. Özal hükümeti Cumhuriyet döneminin 46. hükümetiydi.
1988. Bir Amerikan Jumbo jeti, İskoçya'nın Lockerbie kasabası üzerinde patladı ve 270'den fazla yolcu ve mürettebat hayatını kaybetti.
1990. Lice Kaymakamlığı'na baskıları şikayet etmek için giden köylülere ateş açıldı,1 kadın ve1 çocuk öldü. Ateş açma emrinin Yüzbaşı Salih Eryiğit tarafından verildiği iddia edildi.
1991. Rusya, Beyaz Rusya, Ukrayna, Kazakistan, Moldova, Azerbaycan, Ermenistan, Özbekistan, Tacikistan, Türkmenistan ve Kırgızistan liderleri bir araya gelerek Sovyetler Birliği'ne son verdiler. Bağımsız Devletler Topluluğu'nu kurduklarını açıkladılar.
1999. Hakkında iki gıyabi tutuklama kararı bulunan eski Şişli belediye başkanı Gülay Aslıtürk Londra'da yakalandı.

Bugün Doğanlar :
1879. Sovyetler Birliği liderlerinden Josef Stalin.
1917. Nobel Edebiyat Ödülü sahibi Alman romancı Heinrich Böll.
1937. Amerikalı sinema oyuncusu Jane Fonda.

Bugün Ölenler:
1940. Amerikalı yazar F. Scott Fitzgerald.
1943. hukukçu ve siyasetçi Mahmut Esat Bozkurt.
1945. Amerikalı komutan General George S. Patton, trafik kazasında.
1991. Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK) Genel Başkanı Abdullah Baştürk.

[Afat45]

Tarihte Bugün / 22 Aralık

1453. İstanbul Üniversitesi "Darülfünun" kuruldu.
1932. Hindistan'daki İngiliz yönetimi, 28.000 mahkûmu serbest bıraktı. Mahkûmlar arasında Mahatma Gandhi'de vardı.
1933. Almanya'da Reichstag yangınını çıkaran Lubbe idama mahkûm oldu.
1945. Tan ve Yeni Sabah gazeteleri dava edildiler. Gerekçe; hükümeti ve Meclis'i küçük düşürücü yayın yapmak.
1962. Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu, Türk-İş, Ankara'da "Komünizmi Telin" mitingi düzenledi.
1970. Kadıköy Mühendislik ve Mimarlık Özel Yüksek Okulu öğrencileri Vatan Mimarlık ve Mühendislik Özel Yüksek Okulu'nu satın aldılar.
1974. 2000 toplum polisi direnişe geçti. Polisler çalışma koşullarından ve ücret azlığından yakındılar.
Aynı gün Erzurum'da çığ altında kalan 6 kayakçı öldü.
1975. Sosyal Sigortalar Kurumu'nda (SSK) görevli olan ve memur sayılan işçiler Memur-İşçi ayrımını protesto etmek için direnişe geçtiler. Direnişe katılan1248 işçi 30 Aralık günü işten çıkarıldılar.
1978. Kahramanmaraş'ta katliam; 22-26 Aralık Kahramanmaraş'ta sağcıların başlattığı saldırılarda105 kişi öldü ve 176 kişi yaralandı. Olaylarda hayatını kaybedenlerin çoğu solcu ve Alevi'ydi.
1992. Fenerbahçeli futbolcu Tanju Çolak, 9 yıl hapse mahkûm oldu. Çolak yurda kaçak Mercedes sokmak suçundan yargılanmaktaydı.
Aynı gün Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği, TOBB Başkanı Yalım Erez Türk Sanayici ve İşadamları Derneği'nden (TÜSİAD) istifa etti. Yalım Erez TÜSİAD'ı "çok küçük bir sanayici azınlığın" çıkarlarını gözetmekle suçladı.
1991. Bingöl kırsalında PKK ile güvenlik kuvvetleri arasındaki çatışmada 5 PKK üyesi öldü. 2 PKK'linin cenazesinin yakınlarına verilmemesi üzerine Kulp'da esnaf kepenk kapattı.
Aynı gün İstanbul Emniyet Müdürü Mehmet Ağar halkı çağrı yaptı; şüpheli kişileri ihbar etmelerini istedi.
1994. Yeni Demokrasi Hareketi aynı adla partileşti; genel başkanlığa Cem Boyner seçildi.
1999. Hükümet Egebank, Yaşarbank, Yurtbank, Sümerbank ve Esbank'a el koydu.

Bugün Doğanlar:
1885. "La Boheme" "Madam Butter fly" "Turandat" operalarının yaratıcısı, İtalyan besteci Giacomo Puccini.

Bugün Ölenler:
1959. Yazar Ziya Şakir.
1961. Tarih Profesörü Mükrimin Halil Yinanç.
1981. Yazar Hikmet Dizdaroğlu.
1989. İrlandalı yazar Samuel Beckett

[Afat45]

Tarihte Bugün / 23 Aralık

1888. Ağır depresyon geçiren Hollandalı ressam, dışavurumculuk akımının öncüsü, Vincent van Gogh kulağını kesti.
1928. Şair Nazım Hikmet 3 yıl 3 ay hapse mahkûm oldu.
1930. Menemen'deki dinci ayaklanmada yedek subay öğretmen Kubilay öldürüldü.
1948. Japonya'nın savaş dönemi başbakanı General Toco ve o dönemin liderlerinden 6 kişi Tokyo'da asıldı.
1953. Sovyetler Birliği'nin eski gizli polis şefi Lavrenti Beria kurşuna dizildi. Beria ajanlıkla suçlanıyordu.
1958. Cumhurbaşkanı Celal Bayar Bütçe Komisyonu görüşmelerine "Demokrat Parti bastonu" ile geldi. Cumhurbaşkanının bu yandaş tutumu eleştirildi.
1967. Fransız düşünür Babeuf'un Devrim Yazıları adlı eserinin Türkçe'ye çevrilmesi kovuşturmaya uğramış ve kitap toplatılmıştı. Bu durumu protesto etmekten yargılanan aydınlar beraat etti. Yargılanan aydınlar Yaşar Kemal, Melih Cevdet Anday, Demir Özlü, Şükran Kurdakul, Edip Cansever, Arif Damar, Memet Fuat, Orhan Arsal, Hüsamettin Bozok, Sabri Altınel idi.
1973. Petrol üreticileri Tahran'da toplandı. Toplantıda petrol fiyatlarını yüzde130 oranında arttırma ve Amerika'yla Hollanda'ya petrol sevkıyatını bir süre için durdurma kararı aldı.
1975. 21 Aralık"ta Viyana'da OPEC görüşmeleri sırasında 11 petrol bakanı rehin alarak Cezayir'e giden silahlı kişiler ellerindeki rehineleri bıraktıktan sonra Cezayir makamlarına teslim oldular.
1979. Türk Hava Yolları'nın (THY) Trabzon adlı uçağı Samsun-Ankara seferini yaparken yoğun sis nedeniyle düştü; 39 kişi öldü.
1980. Ankara'daki Mısır Büyükelçiliği'ni basan 4 Filistinli gerilla idama mahkûm edildi.
1982. Barış Derneği'nin tüm tutuklu sanıkları tahliye edildi.
1986.6 yıldır süren Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK) davası sona erdi. DİSK kapatıldı.1477 sanıktan 264'ü için15 yıla kadar varan hapis cezaları verildi.
Aynı gün Sovyet yönetimi sürgünde bulunan muhalif Andrey Saharov'u serbest bıraktı.
1990. Yugoslavya'nın üç cumhuriyetinden biri olan Slovenya'da referandum yapıldı; halk bağımsızlık kararı aldı.
1993.10 Aralık günü polis18 Özgür Gündem gazetesi çalışanını gözaltına almıştı.16 çalışan serbest bırakıldı; müessese müdürü ile genel yayın yönetmeni tutuklandı.
1996. Bergama halkı siyanürlü altın aranmasını protesto amacıyla çıplak yürüyüş yaptı.

Bugün Doğanlar:
1867. ABD"nin ilk siyah kadın milyoneri olarak bilinen iş kadını ve hayırsever Sarah Breedlove Walker.
1918. 1974-82 arasında Almanya Başbakanı olan Sosyal Demokrat politikacı ve etkin haftalık gazete Die Zeit"ın yayımcısı Helmut Schmidt.

Bugün Ölenler:
1834. İngiliz iktisatçı Thomas Malthus.
1931. Romancı Mehmet Rauf Bey.

[Afat45]

Tarihte Bugün / 24 Aralık

1923. Arnavutluk'ta cumhuriyet ilan edildi.
1929. Resimli Ay dergisi sorumlu müdürü Behçet Bey tutuklandı.
1931. Türkiye'nin ilk sivil havacılık kulübü Aero Kulüp İstanbul'da kuruldu.
1951. Libya Bağımsızlığını ilan etti.
1954. Zeki Müren, Sonku Film sahibi Cahide Sonku aleyhine dava açtı. Müren başrolünü oynadığı Beklenen Şarkı filmi için eksik ödeme yapıldığını öne sürdü.
1960. Türkiye'de 30 yıldır ilk kez bir kadın, Dudu Sarıkaya idam edildi.
1961. Tevfik Fikret'in mezarı Aşiyan'a nakledildi.
1964. Seylan ve Hindistan Madras'ta kasırga: 7 bin kişi öldü.
1968. yılında bugün "Ortak Pazar'a Hayır" haftası başladı.
1974. Beatles topluluğu dağıldı.
1976. Ticaret ve Sanayi Bakanlığı zam talebini kabul etmeyince Türkiye'de üretilen Renault otomobil üretimi durduruldu.
1979. Sovyetler Birliği Afganistan'ı işgale başladı.
1979. Tüm Öğretmenler Birleşme ve Dayanışma Derneği, TÖB-DER Kahramanmaraş katliamının yıldönümünde Türkiye çapında direniş ve protesto eylemleri düzenledi. Eylemler sırasında 4 kişi öldü, 4000 kişi gözaltına alındı. Ankara Sıkıyönetim Komutanlığı TÖB-DER Genel Merkezi'ni kapattı.
Aynı gün Zeki Ökten'in yönettiği "Sürü" filmi Belçika Kraliyet Film Arşivi Uluslararası Seçkin Filmler Yarışması'nda Büyük Ödülü kazandı.
1981. İstanbul Sıkıyönetim Mahkemesi savcısı 52 DİSK yöneticisi sendikacı hakkında idam cezası istedi.
1991. Kulp ve Lice'de PKK militanlarının cenazesine asker müdahale etti; 3'ü asker12 kişi öldü.
1993. Özgür Gündem gazetesi 2 ay süreyle kapatıldı; yazı işleri müdürü 4 yıl hapis cezasına çarptırıldı.
1994. Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) ve Sosyaldemokrat Halkçı Parti (SHP) birleşme kararı aldı.
1995. Erken genel seçimler yapıldı. Refah Partisi 158, Anavatan Partisi 132, Doğru Yol Partisi 135, Demokratik Sol Parti 76, Cumhuriyet Halk Partisi 49 milletvekili çıkardı. Milliyetçi Hareket Partisi, Yeni Demokrasi Hareketi ve Halkın Demokrasi Partisi yüzde10'luk barajı aşamadı.

Bugün Doğanlar:
1888. "Casablanca" filminin yaratıcısı , Oscar Ödüllü Macar asıllı Amerikalı yönetmen Michael Curtiz.
1922. Amerikalı sinema oyuncusu Ava Gardner.

Bugün Ölenler:
1524. Portekizli kaşif ve seyyah Vasco do Gama.
1962. Eski Cumhurbaşkanı Celal Bayar'ın eşi Reşide Bayar.
1979. Heykeltraş Şadi Çalık ve 1968'in gençlik önderlerinden Rudi Dutschke.

[Afat45]

Tarihte Bugün / 25 Aralık

1926. Japonya imparatoru Yoşito'nun ölümü üzerine oğlu Hirohito imparator oldu.
1936. Şark Demiryolları hükümet tarafından satın alındı.
1952. Said-i Nursi'nin yargılanmasına başlandı.
1954. Millet gazetesinde çıkan bir yazısından dolayı yargılanan Sadık Aldoğan10 ay, yazı işleri müdürü Hüsnü Söylemezoğlu1 yıl10 ay hapis cezasına mahkûm edildi.
1962. Cumhuriyet gazetesi yazı işleri müdürü Kayhan Sağlamer, tutuklandı. Gerekçe, gazetede yayımlanan"Sosyalizm mi, Liberalizm mi?" başlıklı yazıydı.
1963. Kıbrıs'ta Kıbrıs Mücadelesi Ulusal Örgütü, EOKA adanın her yanında Türklere karşı saldırılar düzenledi. Çok sayıda Kıbrıslı Türk öldü. Türk savaş uçakları Kıbrıs üzerinde uçuşlar yaptı.
Aynı gün İsmet İnönü bağımsız milletvekilleriyle yeni bir koalisyon hükümeti kurdu.
1968. Genelkurmay Başkanı Cemal Tural "İleride bizde Ay'a uçacağız" dedi.
1970. Ankara'da Devrimci Gençlik Dernekleri Federasyonu, Dev-Genç üyesi Nail Karaçam ile Mehmet Demir'i ülkü ocaklılar kurşun yağmuruna tuttu. Nail Karaçam hastaneye kaldırılırken yolda öldü.
1972. Nikaragua'da deprem:10.000 kişi öldü.
Aynı gün Türkiye'de Habora Yayınevi sahibi Bülent Habora 7,5 yıl hapse mahkûm oldu. Habora Lev Troçki'nin "Sürekli Devrim" kitabını yayımlamaktan yargılanıyordu.
1979. Tunceli Cumhuriyet Savcısı Mustafa Gül öldürüldü.
1981. Ankara Sıkıyönetim Mahkemesi Tüm Öğretmenler Birleşme ve Dayanışma Derneği, TÖB-DER'i kapattı. Savcılık, TÖB-DER'in " Marksist-Leninist bir düzeni amaçladığı" iddia etti.
1985.Türkiye'nin ilk hayali ihracat davası sonuçlandı; Yahya Demirel 23 yıl 4 ay hapis cezasına çarptırıldı.
1986. Pınar Kür'ün "Bitmeyen Aşk" romanı "müstehcenlik" gerekçesiyle toplatıldı.
1989. Romanya Devlet Başkanı Nikolay Çavuşesku ve eşi Elena Çavuşesku idam edildi. Çavuşeşku çifti olağanüstü bir mahkemede yargılandılar.
1991. PKK yanlısı bir grup İstanbul Bakırköy'de Çetinkaya mağazalarına molotof kokteyli attı;11 kişi öldü.


Bugün Doğanlar:
1642. İngiliz matematikçi ve modern fiziğin kurucusu Isaac Newton.
1899. Oscar Ödüllü Amerikalı aktör Humphrey Bogart.
1876. Nobel Barış Ödülü sahibi, Pakistan'ın kurucusu Muhammet Ali Cinnah.
1918. Mısır Cumhurbaşkanı Enver Sedat.

Bugün Ölenler:
1939. Gazeteci Turhan Tan.
1973. Türkiye'nin ikinci cumhurbaşkanı İsmet İnönü.
1977. Charlie Chaplin (Şarlo).

[Afat45]

Tarihte Bugün / 26 Aralık

1905. Güney Afrika, Pretoria'da 3,106 karat değerindeki dünyanın en büyük elması bulundu. Elmasa "Cullinan" adı verildi. 9 parçaya bölünen elmastan elde edilen dünyanın en büyük pırlantası " 530.2 karatlık, 74 yüzlü Afrika'nın Büyük Yıldızı" Britanya tacına yerleştirildi.
1921. İstanbul Tramvay işçileri greve çıktı.
1924. Vladimir İlyiç Lenin'in onuruna Petrograd'ın adı Leningrad olarak değiştirildi.
1950. Hindistan anayasası kabul edildi. Dünyanın en kalabalık demokrasisi kuruldu.
1931. Kızıl İstanbul gazetesi hakkında soruşturma açıldı.
Aynı gün Hindistan'da Mahatma Gandhi serbest bırakıldı.
1948. Milli Korunma Mahkemeleri kaldırıldı.
1950. Hindistan'da cumhuriyet ilan edildi.
1958. Klasik müzik bestecisi Bülent Arel'in Beş Sonnet adlı yapıtı ilk kez seslendirildi.
1959. Bağdat Paktı Konseyi Karaçi'de toplandı. Toplantıya, Türkiye adına Başbakan Adnan Menderes ve Dışişleri Bakanı Fatin Rüştü Zorlu katıldı.
Aynı gün Ankara Telgraf gazetesinin sahibi ve yazı işleri müdürü Fethi Giray Ankara Cezaevi'ne girdi. Fethi Giray17 gün hapis cezasına çarptırılmıştı.
1963. Hürriyet gazetesi muhabiri Yüksel Kasapbaşı, foto muhabiri Abidin Behpur ve şoför Yüksel Öztürk göreve giderken donarak öldüler.
1966. İstanbul'un çeşitli semtlerinde "köylü pazarları" kurulması çalışmalarına başladı. Amaç, halkın daha ucuz sebze ve meyve yiyebilmesi idi.
1969. Cumhuriyetçi Köylü Millet Partisi Genel Başkanı Alparslan Türkeş İstanbul İl Gençlik Kongresi'nde "Hareket başladı" dedi.
1970. Necmettin Erbakan ve17 arkadaşı Milli Nizam Partisi'ni kurdu.
1972. Deniz Gezmiş, Yusuf Aslan ve Hüseyin İnan'ın idam dosyası Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne gönderildi.
1973. Fikir suçundan cezaevinde bulunan Çetin Altan, Doğan Koloğlu, Alpay Kabacalı, İrfan Derman ve Yaşar Kemal yargılandı.
1974. Bülent Ecevit başkanlığında Cumhuriyet Halk Partisi (CHP)- Milli Selamet Partisi (MSP) koalisyonu hükümeti göreve başladı.
Aynı gün Türk Hava Yolları'nın Van adlı yolcu uçağı İzmir Cumaovası Havaalanı'nda pistin100 metre uzağında yere çakıldı; 63 kişi öldü.
1978. Türk Sanayicileri ve İşadamları Derneği (TÜSİAD) Başkanı Feyyaz Berker ve Yönetim Kurulu üyesi Rahmi Koç Türk Ceza Kanunu'nun (TCK)141.,142. ve163. maddelerinin kaldırılmasını istediler.
1979. Ankara Sıkıyönetim Komutanlığı Pol-Der, Pol-Bir, Pol-Ens ve Tem-Der'in çalışmalarını durdurdu.
1984. Türkiye İşçi Partisi davası sonuçlandı;102 kişi çeşitli hapis cezalarına çarptırıldı.
1992. 12 Eylül'den sonra ilk kez memur eylemi düzenlendi. İstanbul'daki eyleme 5 bin memur katıldı.

Bugün Doğanlar:
1804. Sanayi devriminin toplumsal sorunlarını gazete yazı dizilerinde ilk ortaya koyan Fransız yazar, romancı Eugène Sue.
1904. İnsan hakları konusunda gösterdiği çabalarla 1974 Nobel Barış Ödlüne değer görülen İrlandalı devlet adamı Seán MacBride.
1918. 1989'da darbeyle devrilerek idam edilen eski Romanya lideri Nicolae Causescu.
1925. Amerikalı sinema oyuncusu ve yönetmeni Paul Newman.
1927. Amerikalı siyah sahne ve sinema oyuncusu Eartha Kitt.
1944. 1970-72 arasında gizli örgüt üyesi olmakla suçlandığı davalardaki savunmasıyla ünlenen Amerikalı siyah kadın devrimci Angela Davis.

Bugün Ölenler:
1823. Çiçek aşısını bulan İngiliz hekim Edward Jenner.
1948. Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanı, emekli General Kâzım Karabekir.
1973. Amerikalı sinema oyuncusu Edward G. Robinson.

[Afat45]

Tarihte Bugün / 27 Aralık

1901. Japon kimyager Takamike ve Amerikalı fizikçi Abel adrenalin hormonunu buldu.
1907. Paris'te 2. Jön Türk Kongresi yapıldı. Sonuç Bildirgesi'nde Sultan Abdülhamit yönetimi eleştirildi.
1923. İstanbul İstiklal Mahkemesi, İstanbul Barosu Başkanı Lütfi Fikri Bey'i 5 sene kürek cezasına mahkûm etti. Lütfi Fikri Bey Hıyanet-i Vataniye Kanunu'na aykırı davranmakla suçlanıyordu.
1928. İstanbul Belediyesi, eski harflerle yazılı tabelalarını değiştirmeyen dükkan sahiplerini cezalandırdı.
1936. Şair Nazım Hikmet gözaltına alındı.
1939. Erzincan'da Richter ölçeğine göre 8 şiddetinde bir deprem oldu; 32.962 kişi hayatını kaybetti, yaklaşık 100 bin kişi yaralandı.
Aynı gün İstanbul'da Young Men's Christian Association (Genç Hıristiyanlar Cemiyeti) kapatıldı.
1944. Çapakçur bölgesinin adı Bingöl olarak değiştirildi.
1945. 29 devletin üzerinde anlaştığı ilkeler doğrultusunda Uluslararası Para Fonu, IMF kuruldu.
1949. Türkiye- Amerika Birleşik Devletleri Kültür Antlaşması imzalandı.
1971. Türkiye Halk Kurtuluş Partisi- Cephesi, THKP-C davasında karar verildi: 2 idam, 3 müebbet hapis.
1975. Hindistan, Bihar'da maden ocağında patlama: 372 kişi öldü.
1977. Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu, DİSK Genel Başkanlığına Abdullah Baştürk seçildi.
Aynı gün Sultanahmet'teki İstanbul İktisadi ve Ticari İlimler Akademisi yakıldı, Ankara'da Hacettepe Üniversitesi bir yıl süreyle kapatıldı.
1979. Kabil hükümeti düştü; Afganistan'ın başına Babrak Karmal getirildi.
1980. İstanbul'da Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu, DİSK Genel Başkan Abdullah Baştürk ve Genel Sekreter Fehmi Işıklar'la beraber 68 sendikalı tutuklandı.
1987. Ankara Kültür Merkezi, Atatürk'ün Ankara'ya gelişinin 68. yıldönümünde yani Cumhurbaşkanı Kenan Evren tarafından açıldı.

Bugün Doğanlar:
1571. Alman astronom Johannes Kepler.
1822. Fransız kimyacı ve bakteriyolog Louis Pasteur.
1904. Alman sinema oyuncusu Marlene Dietrich.

Bugün Ölenler:
1936. Şair Mehmet Akif Ersoy.
1942. Servet-i Fünun dergisinin sahibi Ahmet İhsan Toksöz.
1953. Eski başbakanlardan Şükrü Saraçoğlu.
1978. Cezayir devlet başkanı Huari Bumedyen.
1988. Sinema oyuncusu Reha Yurdakul.

[Afat45]

Tarihte Bugün / 28 Aralık

1908. talya'nın güneyinde Sicilya adasındaki Messina kentinde Avrupa'da gerçekleşmiş en büyük deprem meydana geldi. 100 bini aşkın insan hayatını kaybetti. .
1929. Resimli Ay dergisi yazarı Emin Türk Bey (Eliçin) "Köyümde Ne Gördüm" başlıklı yazısı nedeniyle tutuklandı.
1938. Hasan Ali Yücel milli eğitim bakanlığına getirildi.
1960. Yazar Reşat Nuri Güntekin'in ölümünden 4 yıl sonra "Son Sığınak" adında yeni bir romanı ortaya çıktı.
1961. Milletvekili maaşlarına yapılacak zam, Meclis'te tepkiyle karşılandı.
1970. Devrimci Gençlik Dernekleri federasyonu, Dev-Genç üyesi İlker Mansuroğlu yaşamını yitirdi. Mansuroğlu, 5 gün önce, pusuya düşürülerek kurşunlanmıştı.
1973. İsmet İnönü devlet töreniyle Anıkabir'e defnedildi.
1975. İskenderun Demir- Çelik Tesisleri açıldı. Açılışı Başbakan Süleyman Demirel ile Sovyetler Birliği Başbakanı Aleksey Kosigin yaptı.
1976. Öğrenciler arasında çıkan olaylar nedeniyle İstanbul Üniversitesi Fen, Hukuk ve Edebiyat Fakülteleri kapatıldı.
1979. Kahramanmaraş katliamının yıldönümünde derse girmeme eylemine katılan 1, 711 öğretmen görevden alındı.
1988. Bir grup kadın, işe alınmada bekaret kontrolü isteyen Harita Genel Müdürlüğü'nü telgraf çekerek protesto etti.
1989. Yüksek Öğrenim Kurulu, YÖK üniversitelerdeki başörtü yasağını kaldırdı.
1991. İlk Kürtçe gazete Rojname yayımlandı.
1993. İdamla yargılanan Sarp Kuray ilk duruşmada serbest bırakıldı. Kuray "Partizan Yolu" ile "16 Haziran Hareketi" adlı örgütlerin kurucusu ve lideri olmaktan yargılanıyordu.
1995. Yargıtay,12 Eylül'den sonra açılan 359 sanıklı Devrimci-Yol davasında verilen kararı onayladı. Ankara Sıkıyönetim Mahkemesi 7 sanık için idam, 36 sanık için müebbet hapis cezası vermişti.
1996. Erzurum Palandöken'de facia; çığ düşmesi sonucu 6 çocuk kayakçı öldü.

Bugün Doğanlar:
1856. ABD'nin 28. Başkanı Woodrow Wilson.
1924. İki kez Uganda Devlet Başkanı ( 1966-71, 1980-85) olan Milton Obote.
1932. "Örümcek Kadının Öpücüğü" adlı romanıyla ünlenen Arjantinli romancı ve senarist, Manuel Puig.
1954. ABD'li sinema oyuncusu Denzel Washington.

Bugün Ölenler:
1937. "Bolero" adlı bestesiyle tanınan Fransız besteci Maurice Ravel.
1984. ABD'li film yönetmeni Sam Peckinpah.

[Afat45]

Tarihte Bugün / 29 Aralık

1930. Amele ve İşçi Partisi kuruldu.
1933. Faşistler, Bükreş'te liberal başkan Ion Duca'yı öldürdüler.
1940. Almanlar Londra'ya 10 bin yangın bombası attı.
1941. BBC'nin atası National Broadcasting Company, NBC, Türkçe radyo yayınına başladı.
1943. Kızılay Cemiyeti, stokları tükenen iskambil kâğıdı satışını durdurdu
1953. Balıkçılardan yılbaşı hediyesi; İstanbul Balıkçılar Cemiyeti halka altı ton hamsiyi bedava dağıttı.
1967. Kıbrıs Türk toplumu adada ayrı bir yönetim ilan etti. Dr. Fazıl Küçük başkanlığında10 kişilik bir kabine kuruldu
1969. İstanbul Topkapı'daki Gamak Elektrik Motorları Yapım Fabrikası'nda polis işçilere saldırdı; Şerif Aygül adlı işçi öldürüldü, 28 kişi yaralandı.
1977. Asgari ücret 3300 lira oldu.
Aynı gün faşistler İstanbul Teknik Üniversitesi'ni 10 saat işgal ettiler. Üniversite yönetimi üniversiteyi 2 Ocak'a kadar tatil etti.
1978. İran'da muhalefet lideri Şahpur Bahtiyar başbakan oldu.
1982. Cinayetten yargılanan adli hükümlü Halil Fevzi Uyguntürk, Kâzım Ergün ve Muzaffer Öner idam edildiler.
1983. Türk Parasını Koruma Kanunu değiştirildi. Döviz alım satımı serbest bırakıldı; döviz bulundurmak artık suç değil.
1984. Hindistan'da 31 Ekim'de öldürülen başbakan Indira Gandhi'nin yerine oğlu Rajiv Gandhi geçti.
1988. Mimarlar Odası İstanbul Şubesi, İstanbul belediye Başkanı Bedrettin Dalan'ın Tarlabaşı bulvarını açma girişimine tepki gösterdi.
1989. Yazar Vaclav Havel Çekoslovakya devlet başkanı oldu.
1990. Beyoğlu projesi kapsamında Beyoğlu İstiklal Caddesi'nde ilk tramvay seferi yapıldı.
1992. Kültür ve Sanat Büyük Ödülü 'ta yazar Yaşar Kemal'e verildi.
1994. Türk Hava Yolları'nın Mersin uçağı Van seferini yaparken düştü;59 kişi öldü, 22 kişi yaralı.
1995. Türkiye Yunanistan'a, bir nota verdi. Kardak kayalıklarının Türkiye'ye ait olduğunu bildirdi.

Bugün Doğanlar:
1938. Oscar Ödüllü Amerikalı aktör Jon Voight.
1946. İngiliz şarkıcı ve sinema oyuncusu Marianne Faithfull.

Bugün Ölenler:
1926. Avusturyalı şair Rainer Maria Rilke.
1957. İlk tango bestecisi Necip Celal Antel.
1987. Hattat ve cild sanatçısı Emin Barın.
1988. Eski bakanlardan Sıtkı Yırcalı.
1989. Türkiye'nin ilk kadın avukatı Süreyya Ağaoğlu.

[Afat45]

Tarihte Bugün / 30 Aralık

1916. Rusya Çarlık ailesini nüfuzu altına alan büyücü Gregoriy Rasputin soylular tarafından öldürüldü.
1918. Almanya Komünist Partisi kuruldu.
1922. Rusya, "Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği" ismini aldı.
1946. Demokrat Parti'yi komünistlikle suçlayan Yozgat Valisi Sadri Aka mahkûm oldu.
1947. Romanya'da Sovyet yanlısı hükümet Kral Mihail'i tahtan indirdi.
1948. Cahide Sonku, İstanbul Şehir Tiyatrosu'ndan ayrıldı.
1950. Türkiye, 25 Temmuz, Kore'ye asker gönderme kararı almıştı.Türk Barışseverler Cemiyeti Kore'ye asker gönderilmesini protesto edince dava açıldı. Türk Barışseverler Cemiyeti Başkanı Behice Boran ve arkadaşları, 1950'de 15'er ay hapis cezasına çarptırıldı.
1951. İstanbul Maltepe'deki Süreyya Paşa İşçi Sanatoryumu açıldı.
1960. Uluslararası Para Fonu, IMF ve Avrupa İktisadi İşbirliği Teşkilatı Türkiye'ye kredi vermeyi kabul etti.
1966. Cumhuriyet Halk partisi genel Başkanı İsmet İnönü, "Devletçilik solculuktur diyorlar, öyle ise evet solcuyum. Halkçıyım, halkçılık solculuksa evet öyleyim. Onun için, ortanın solu meselesi kendimizi anlatmak kadar savunmak meselesidir" dedi.
1972. Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Richard Nixon, "Hanoi'nin bombalanmasını durdurun" emrini verdi.
1977. İkinci Boğaziçi Köprüsü 104 milyon liraya ihale edildi.
1980. Yıllık enflasyon ilan edildi: Yüzde 106.
1985. Roma ve Viyana havaalanlarındaki İsrail havayolları bürolarına Arap militanlarca ateş açıldı;12 kişi öldü,100'ün üstünde insan yaralandı.
1987. Papa suikastıyla ilgili ikinci davaya adı karışan ülkücü Samet Aslan'ın, tutuklu bulunduğu Ağrı Cezaevi'nde intihar ettiği açıklandı.
1990. Türkiye İnsan Hakları Vakfı, kuruldu.
1994. Taksim'de The Marmara Oteli'nin girişindeki Cafe Marmara'da bomba patladı; arkeolog Yasemin Cebenoyan öldü; yazar, sinema eleştirmeni Onat Kutlar ağır yaralandı.
1999. Asgari ücret ilan edildi: Brüt109 milyon 800 bin lira, net 80 milyon 682 bin lira.

Bugün Doğanlar:
1865. İngiliz yazar Rudyard Kipling Hindistan'da.
1906. Oscar Ödüllü İngiliz film yönetmeni Carol Reed.

Bugün Ölenler:
1949. Şair, filozof Rıza Tevfik Bölükbaşı.
1960. Ressam Haşmet Akal.
1974. Ünlü şekerci Ali Muhittin Hacı Bekir.
1986. Heykeltıraş İlhan Koman.
1993. Eski dışişleri bakanlarından İhsan Sabri Çağlayangil