Dermatoloji Uzmanı ProfDrMeral Şaşoğlu, "Saç neden ve nasıl dökülür? Dökülen saçların yerine yenileri gelir mi? Bu dökülmeler hastalık belirtisi midir?" konuşatına açıklık getirdi

Bundan böyle her hafta, tepeden tırnağa cilt sağlığı, genel sağlığımızın bozulmasının cildimiz üzerine etkileri, hatta bazı sistemik bozuklukların ilk belirtileri olabilecek deri hastalıkları belirtilerini ve genel sağlığımız konusunda hepinizi yakından ilgilendiren sorunları, bu sorunlarla ilgili güncel tedavi yöntemlerini, püf noktalarını ve pratik önerileri sizinle paylaşacağım

İlk birkaç haftayı herkesi yakından ilgilendiren saç dökülmelerine ayırmak istedim Ancak dilerseniz saç dökülmeleri konusuna girmeden önce saçlarınıza karşı tutumunuzu değiştirebileceğine inandığım bazı bilgilere birlikte bir göz atalım

Saç neden ve nasıl dökülür? Dökülen saçların yerine yenileri gelir mi? Bu dökülmeler hastalık belirtisi midir? Bu konulara açıklık getirmek istiyorum

Saçlar üst derimizin, hücre üreten bölümleriyle, derinin derinliklerine eldiven parmağı gibi uzanarak oluşturduğu bir saç folikülünden gelişir Saç folikülü; sürekli çalışan ama birkaç yılda bir dinlenmeye çekilip, birkaç ay sonra tekrar çalışmaya başlayan hücreler yumağından, yani saç kökünden, oluşur Saç kökü canlıdır; ancak saç kökünün ürünü olan saç, cansız bir kimyasal bileşimden ibarettir Saçlarımız amino asitler ve proteinler bakımından zengindirler

Normal koşullarda saç kökü hücrelerinin aktif olarak saç ürettikleri dönemlerde, 2-3 yıl boyunca saç ortalama olarak ayda 1 ila 15 cm uzar Bunu takip eden dönemde hücreler bir yorgunluk dönemine girerler ve üretimi yavaşlatırlar Bu dönüşümün başladığı birkaç günlük dönem, hücrelerin tümden istirahate çekildiği 2-3 aylık bir dönemle devam eder Bu dönemde saçlar dökülür, saç kanalları boş kalır Bu foliküldeki istirahatını tamamlayan hücreler, yeniden bir üretim dönemi başlatırlar ve böylece dökülen saçların yerine yenileri üretilmeye başlanır Her saç telinin gelişim evreleri birbirinden farklı olduğundan bütün bu evreler süresince normal sağlıklı bireyler, her zaman sağlıklı saçlara sahip görünürler Çünkü her an saçın sadece % 7 ila 10 kadarı istirahat dönemindedir ve bunların da hepsi birden dökülmezler Kurumuş yaprakların dallarda tutunabilmesi gibi onlar da saç kanalında bir süre kalabilirler Böylece saçlar, sağlıklı görünümünü korur

Bu açıklamadan da anlaşılacağı gibi sağlıklı saç döngüsünde de saçlar dökülebilir ancak dökülen saçların yerine yenileri üretilir Dolayısıyla bu tip döngüsel dökülmeler hastalık belirtisi değildir Başımızın her santimetrekaresinde 300 ila 500 saç kökü vardır Buna göre sağlıklı bireylerde yaklaşık 100000 adet saç teli bulunur Bu saçlardan günde 30 ila 50 tanesinin dökülmesi normal kabul edilir Sağlıklı saç kökleri dökülseler bile yerine mutlaka hemen yeni saçların gelmesini başlatabilirler Sağlıklı saçlar normal bir hızla uzayabilen, parlak, canlı görünümlü, hafif kendine özgü bir sertliğe sahip ve olması gereken renktedirler

Saç, saç folikülünün altında yer alan ince bir kılcal damarla beslenir Bu damarların sağlıklı olabilmesi ve saç kökünü sağlıklı bir şekilde besleyebilmesi için saç folikülü ve çevresinde VEGF (Vascular Endothelial Growth Factor) denilen “Damarsal Büyüme Faktörü”’nün yeterli miktarlarda sentezleniyor olması gerekir Saçın büyüme döneminde normal seviyelerde bulunan VEGF (Damarsal Büyüme Faktörü), saçın dökülme dönemlerinde miktar olarak azalır Bu durumda saçın damarsal beslenmesi bozulur ve saç dökülmesi kolaylaşır

Elimizle saç tellerini hafifçe çektiğimizde sağlıklı saçlar kökten koparak elimize gelmez İstirahat dönemindeki dökülmeye hazır saç telleri ise direnç göstermeden elimize gelir 8-10 farklı tutup çekme işleminde 1-3 adet saç telinin ele gelmesi normaldir Her tutup çekilen yerden saç gelmesi ise saç dökülmesi hastalığının (alopesi) işareti olabilir Alopesi durumu saçın çekilerek ele gelen saç telinin sayısının belirlenmesi yöntemiyle yapılan pull test ile anlaşılabilir Pull testinde ele gelen saç tellerinin çekildiği bölge de saç hastalığının türünü belirlemekte yardımcı olabilir

__________________