Çin hakimiyeti 30 yıl kadar devam etti. Kutluk, Çin hakimiyetine karşı ayaklandı. Ötüken’i ele geçirdi.
Kutluk'un kağan ilan edilmesi ile İkinci Göktürk Devleti kurulmuş oldu (681). Bilge Kağan zamanı en parlak dönemidir. Uygur, Karluk ve Basmiller itaat altına alındı.
Çin ordusu bozguna uğratıldı (720). Bilge Kağan'ın ölümünden sonra hanedan üyeleri birbirine düştü.
Karışıklıklar bütün ülkeye yayıldı. Basmiller, Karluklar ve Uygurlar birleşerek Göktürk hakimiyetine son verdiler (745).


Türklerin ilk yazılı eserleri olan Orhun Yazıtları II. Göktürklerden kalmadır.
Dil, edebiyat, tarih ve hitabet sanatı bakımından önemi olan bu kitabelerin başlıcaları Bilge Kağan, kardeşi Kül-Tigin ve vezir Tonyukuk adına dikilenlerdir.
NOT: Orhun Yazıtları 1893 yılında Danimarkalı bilgin Wilhelm Thomsen tarafından okunmuştur.

__________________