I. Farz olan gusüller:
Guslün, cünüplük hâlinden veya hayız-nifas kanının kesilmesinden sonra yapılması farzdır.
II. Sünnet olan gusüller:
1 - Cuma namazı için yıkanmak sünnettir.
Cuma günü, hadîs-i şerîflerin de beyanı üzere, Seyyidü'l-Eyyâm, yani; günlerin en şereflisi ve üstünüdür. Aynı zamanda mü'minlerin bayram günüdür. Resûlüllah Efendimiz, birçok hadîs-İ şerîflerinde, ümmetine, cuma günü yıkanarak ve temiz kokular sürünerek mescide çıkmalarını tavsiye buyurmuştur.
Perşembe günü veya cuma gecesi yıkanmak ile de sünnet yerine getirilmiş olur. Cuma günü yıkanmakla ilgili hadîslerin çokluğuna ve bu husustaki şiddetli tavsiyeye bakarak, âlimler, cuma guslünü sünnet-i müekkede olarak kabûl etmişlerdir. Traş olmak, tırnak kesmek gibi diğer beden temizlikleri de yine cuma günü yapılması tavsiye edilmiştir.
3 - Bayram namazları için de yıkanmak yine sünnettir.
3 - Hac ve ömre için ihrama girerken yıkanmak.
Bu yıkanmak, mânevî temizlikten ziyade, maddî temizlik için olduğundan, kadınlar o sırada hayız ve nifaslı dahi olsalar, bu guslü yapabilirler. Şayet su yoksa, teyemmüm yapılmaz.
4 - Hacıların arefe günü Arafat'da vakfe için yıkanmaları da sünnettir.
III. Mendub veya müstehab olan gusüller:
1 - Cünüplük veya hayız - nifas gibi bir durum olmadan, temiz olarak ihtida etmiş yeni Müslümanın yıkanması menduptur.
2 - İhtilâm ve hayız olmamakla birlikte, onbeş yaşına ulaşarak hükmen bülûğa eren kız veya oğlanın yıkanması da mendubtur. Hayız ve ihtilâm yoluyla bülûğa erenlerin yıkanması, zaten farzdır.
3 - Baygınlık geçirenin baygınlıktan kurtulduktan sonra yıkanması... Bu gusül, iyileşmeye karşı bir şükür olarak yapılır.
4 - Kan aldırdıktan sonra yıkanmak.
5 - Ölü yıkamak için gusül etmek.
6 - Berat ve Kadir gibi mübarek geceleri ihya etmek için yıkanmak.
7 - Hacıların Mina ve Müzdelife'de bulunmak için yıkanmaları.
8 -Mekke-i Mükerreme'ye veya Medine-i Münevvere'ye girmek için, bu mübarek beldelere hürmeten yıkanmak.
9 - Güneş ve ay tutulmaları ânında kılınan küsuf ve husuf namazları için yıkanmak.
10 - Yağmur duasına çıkmak için yıkanmak.
11 - Yolculuktan gelen veya yeni çamaşır değiştirenin de yıkanması menduptur.
12 - Felâket ve musibetler ânında kılınan havf (korku) namazı için yıkanmak.
13 - Günahtan tevbe etmek isteyen kimsenin de gusletmesi menduptur.
14 - Cünüplüğün hemen ardından âdet görmeye başlayan kadın, dilerse cünüplükten dolayı hemen yıkanır. Dilerse yıkanmayı, âdet bitimine bırakır.
15 - Zevcesiyle cinsî birleşmede bulunan bir kimse, yıkanmadan önce ikinci bir kere daha birleşmede bulunmak istediğinde, abdest alması veya gusletmesi menduptur.
16 - Cünüp bir kimsenin cünüplükten tezelden kurtulması için yıkanmakta acele etmesi de menduptur. Cünüp bir kimse, yıkanmasını namaz vaktini geçirmeyecek kadar bir süre erteleyebilirse de hemen yıkanması efdaldir. Selef-i sâlihîn, bu hususa son derece dikkat ederler, kendilerine cünüplük ârız olunca, vakit geniş bile olsa hemen yıkanmayı tercih ederlerdi.
Sünnet veya müstehab olan gusüller mücerred olarak beden temizliği veya hürmet ve tâzim için yapıldığından, farz olan gusüldeki gibi ağzı ve burnu yıkamak farz değildir.

• Şâfiîlere göre farz dışında kalan bütün yıkanmalar sünnettir.

alıntıdır.

__________________