BTK dün çıkan yasayla kriptolu BlackBerry’nin üreticisi RIM’den kodları istiyor. Bu kodlar verilmezse BlackBerry’lerde e-posta mesajlaşma trafiği kapatılacak. RIM hiçbir ülkeye kodlarını açmadı.



ŞÜKRÜ ANDAÇ -HABER ANALİZ -

Türkiye kodlu ve kriptolu haberleşmeyle ilgili yeni yönetmeliği çıkardı. Bundan böyle kodlu veya kriptolu iletişim cihazlarının üreticileri Türkiye’de iş yapmak istiyorsa bu ürünlere ait olan kod veya kripto algoritmasını ve anahtarları Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu’na (BTK) teslim etmek zorundalar. Aksi taktirde Türkiye’de bu ürünlerin kullanımı yasaklanacak. İlgili kodlar BTK tarafından muhafaza edilecek.

Bu düzenleme hiç şüphesiz en çok cihazlarını dolayısıyla üretici firma Kanadalı RIM’i ilgilendiriyor. Çünkü BlackBerry’ler e-posta üzerinden mesajlaşma trafiğini kriptolu olarak yapıyor. Nokia, iPhone veya piyasadaki diğer cep modellerinde böylesine bir sistem kullanılmıyor.

Acarer: Yasayı uygularız

BTK Başkanı Tayfun Acarer, BlackBerry’nin de (RIM) Türkiye’de yasalara göre iş yapacağını bu yüzden en kısa sürede ilgili kodları BTK’ya teslim etmesi gerektiğini söyledi. Acarer, böylesine bir gelişme olmazsa BTK olarak yürütme organı olduklarını ve yasayı uygulayacaklarını belirtti.

RIM’in “Hiçbir ülkeye ayrıcalık yapmayız, kodları vermeyiz” açıklamasından yola çıkıldığında Türkiye’ye özel bir uygulamayla kodları vermesi beklenmiyor. BTK’nın tavrı bu duruma eklendiğinde yakında BlackBerry’lere Türkiye’de yasak geleceğini söyleyebiliriz. Kurum olarak RIM yetkilileriyle görüştüklerini, bir yol bulmak adına çalışma yürüttüklerini açıklayan BTK Başkanı Acarer, mevzuata uyulması gerektiğini, bunun gerçekleşmemesi halinde böylesine bir yasağın gündeme geleceğini söyledi. Acarer, RIM’e bu konuda bir süre vermeyeceklerini çünkü yasanın yürürlükte olduğunu da hatırlattı. Bu yönde bir yasak BlackBerry’nin başta e-posta yoluyla mesajlaşma olmak üzere, anlık mesajlaşma ve internete girme hizmetlerinin önünü kesiyor. Bu yasak telefon görüşmelerini ve SMS’i kapsamıyor.

BTK Başkanı Acarer, kripto yönetmeliğiyle ortam dinlemeleri yapan cihazları da ciddi denetim altına alacaklarını böylece buradaki kanunsuz durumun da önüne geçileceğini ifade etti.

Türkiye’de yeni bir yönetmelikle BlackBerry’lere yasak gelebileceğini Milliyet, ağustos başında yazmıştı. BTK Başkanı Tayfun Acarer, o dönem Milliyet’e yaptığı açıklamada “Türkiye’de de yurtdışındaki uygulamalara benzer kısıtlamalar olabilir” demişti.

Kanadalı RIM: Hiçbir ülkeye ayrıcalık yok kodları vermeyiz

RIM üst seviyede güvenlik standartlarına sahip olduklarını, Kanada, İngiltere, Avusturya, Avustralya ve Yeni Zelanda’da hükümet birimlerinden onay olan bu sistemin, uluslararası pek çok güvenlik sertifikasını taşıdığını belirtiyor. Şirket bu sistemin kripto ile korunduğunu bildiriyor. Hiçbir ülkeye özel uygulama yapmadıklarını ifade eden şirket, “Dünya genelindeki tüm BlackBerry kurumsal çözümü tek olup, var olduğumuz hiçbir pazarda değiştirilememektedir. Tarafımızca bir ülkenin devletine özel olarak sunulan bir şeyin diğer ülkelerin devletlerine sunulmadığını ifade eden veya etmiş olan her türlü iddia asılsızdır” diyor. RIM, BlackBerry’lerdeki güvenliğin, üç aşamalı DES (veri şifreleme standardı) veya AES (ileri şifreleme standartları) veri şifrelemeyle sağlandığını belirtiyor ve BlackBerry’deki mesajları kendilerinin bile görmediğini açıklıyor.

BlackBerry neden tuttu?

BlackBerry, ‘push’ (itme) teknolojisini kullanarak, e-posta mesajlarının kullanıcının hiçbir şey yapmasına gerek kalmadan otomatik olarak cihazda görünmesini sağlıyor. Bu yöntem sıkıştırılmış GPRS kullandığından, düşük maliyetle tüm e-posta’lara anlık olarak ulaşılmasını sağlıyor. Aynen bilgisayarda olduğu gibi sistem açık olduğunda kullanıcı tüm e-posta’larına ulaşabiliyor. Tam takım klavyenin yanı sıra takvim, rehber ve ajanda gibi uygulamaların bilgisayarla senkronize olarak kullanılması BlackBerry’nin cazibesini artırıyor.

Diğer ülkelerde de tartışma konusu

Ulusal güvenlik gerekçesiyle iş dünyasının en popüler cep telefonlarından BlackBerry’lere Suudi Arabistan, Hindistan, Kuveyt ve Birleşik Arap Emirlikleri de erişim yasağı getirmeyi planlıyor. Bu ülkeler ve son olarak Türkiye mesajların yurtdışında takip ediliyor olmasından rahatsız.

Yakın zamanda Avrupa Komisyonu, ve birkaç büyük banka ile yatırımcı kuruluş bundan böyle yönetim kanadında BlackBerry cihazların kullanılmayacağını duyurmuştu. BlackBerry ayrıca, Fransa’da istihbarat birimleri tarafından da veto yemişti. Bunun ardından Nicolas Sarkozy ve bakanlar BlackBerry sistemlerini kullanmayı bırakmışlardı. ABD’de ise Blacberry tutkunu Başkan Barack Obama’ya istihbarat birimleri önce “Kullanmayın” demiş. Obama’nın ısrarı üzerine ABD kriptonun üzerine kendi ilk kademe güvenlik sistemini yerleştirerek Başkan’ın bu cihazı kullanmasına göz yummuştu.

Neden kripto sistemi var?

- BlackBerry cihazlar üzerinden gönderilen e-posta’ların karşı taraf yerine öncelikle RIM’in Kanada ve İngiltere’deki mesaj merkezlerine gitmesi, gizlilik ve bilgi güvenliğiyle ilgili soru işaretlerini beraberinde getiriyor.

- Kullanıcıların bilgisayardaki e - posta’lara anlık olarak ulaşmasını sağlayan bu sistemde özel bir yazılım kullanan BlackBerry, tüm postaların öncelikle kendi sunucularına (server) gelmesini istiyor.

- Kullanıcıların e-posta’larını Kanada ve İngiltere’de bulunan “mesaj merkezlerinde” depolayan BlackBerry, ardından bunları küçülterek, hızla tüm e-postaları karşı tarafa iletiyor.

- Bazı devletler ulusal güvenlik gerekçesiyle mesaj trafiğinin izleniyor olmasına karşı çıkıyor, sistemi takip etmeyi talep ediyor.

- BlackBerry cephesi sistemin kriptolu olduğunu, mesajları kendileri dahil kimsenin açamayacağını bildiriyor.

Patronlar kullanıyor

BlackBerry cihazları dünyada 41 milyonu aşkın kullanıcı tercih ederken Türkiye’deki kullanıcı sayısı 400 bini buluyor. Turkcell, Vodafone ve Avea abonelerine BlackBerry hizmeti sunuyor. Olası bir yasak durumunda ilgili erişim engelleri operatörler tarafından uygulanacak. Bir operatörün üst düzey yöneticisi, 400 bin rakamını doğrularken, olası erişim engelinin kurumsal tarafta, iş dünyasında olumsuz sonuçlar doğurabileceğinin altını çiziyor. Üst düzey yetkili, “Bu cihazlar artık iş dünyasının birer parçası, bırakın orta kademeyi, yöneticileri, Güler Sabancı, Ali Koç, Ferit Şahenk gibi patronlar BlackBerry kullanıyor, işlerini bu cihaz üzerinden yönetiyor. Böylesine bir yasağı düşünemiyorum” diyor.