Bilişim ve internet kaybolmakta olan dillerin hizmetinde. Facebook, YouTube hatta SMS bile dünyanın kaybolmakta olan dillerinin kurtarılmasına yardımcı oluyor.

Dünyada şu anda konuşulan 7 bin civarında dil ve diyalektin yarısının yüzyıl sonunda ortadan kalkmasının beklendiğini belirten bilim insanları, küreselleşmenin çoğunlukla tenkit edildiğini, ancak modern dünyanın bazı unsurlarının özellikle dijital teknolojinin akışı tersine çevirebildiğini belirttiler.
Dilbilimciler, Kuzey Amerika kabilelerinin gençlerine dillerini ve kültürlerini tanıtmak için sosyal medyayı kullandıklarını belirterek, Sibirya ve Moğolistan'da göçer halkların konuştuğu yerli dili Tuvan'ın dahi, yeni öğrencilere kelime telaffuzunu öğretmek için iPhone uygulamasının bulunduğunu kaydettiler.
Kanada'nın Vancouver kentinde düzenlenen bir konferansta National Geographic'in sponsorluğunda sunulan 8 özel sözlüğü hazırlayanlardan Swartmore Üniversitesi Dilbilim Profesörü David Harrison, küçük dillerin, seslerini duyurmak ve varlıklarını yaymak için sosyal medyayı, YouTube'ü, SMS'i ve başka teknolojileri kullandıklarını belirterek, küreselleşmenin küçük kültürleri asimile etmekteki olumsuz baskısına karşın, sadece 5 veya 50 kişinin konuştuğu ücra bir yerdeki dil veya diyalekt için olumlu etkisi bulunduğunu söyledi.
Harrison, her şeye rağmen bu küçük dil gruplarının, kendi dil gelenekleri ve geçmişlerini muhafaza ederek, İngilizce gibi küresel dilleri öğrenerek dünya vatandaşı olabilecekleri bilincine de sahip bulunduklarını sözlerine ekledi.
8 dil için 32 binden fazla kelime
Amerikalı dilbilimcinin yok olma tehdidiyle karşı karşıya olan 8 dil için hazırladığı 8 ayrı sözlükte toplam 32 binden fazla kelime bulunuyor. Sözlükler ayrıca kültürel eşyaların fotoğrafları ve bu dilleri akıcı bir şekilde konuşan kişilerin kelime ve cümleleri telaffuz ettiği 24 binden fazla ses kaydından oluşuyor.
Bu sözlüklerden biri sadece Oregon'daki (ABD'nin kuzeybatısı) bir yerli kabilesinin konuştuğu Siletz Dee-ni. Bu dili akıcı şekilde son konuşanlardan Alfred "Bud" Lane konferansta yaptığı konuşmada, "Konuşan sözlük, Siletz dilini kurtarmak için sahip olduğumuz en iyi yöntem ve öyle kalacak" dedi.
Küçük dilleri yaşatan diğer projeler
National Geographic Vakfı'nın projesindeki diğer diller arasında, Papua Yeni Gine'de sadece iki köyde 600 kişinin konuştuğu, ancak hiç yazılmayan ve kaydedilmeyen Matukar Panau da bulunuyor.
Kanada'da da Microsoft yazılımlarının İnuit diline çevrilerek, bu toplumun tüm kuşaklarının bilgisayarlarında kendi dillerini kullanabilmeleri için çalışmalar yürütülüyor.
Yine Kanada'da Ojibve dili konuşan yaklaşık 10 bin kişiden yaklaşık 2700 kadarının Facebook kullanması sayesinde bu dil de yeniden gözde olmaya başladı.


veteknoloji

__________________