Alerjik Kontakt Dermatit

[kaptan-8]

Bu durum deri ile temas eden çeşitli maddelerin sebep olduğu bir hastalıktır. Alerjik kontakt dermatite neden olan maddelere alerjen denilir. Eğer bir kişi bu alerjene karşi duyarlı ise, bu alerjen ile temas kaşıntı ve küçük su dolu kabarcıklara neden olur. Bu tablo ise " alerjik kontakt dermatit " olarak adlandırılır.

Asitler, alkali, çözücü, kuvvetli sabun ve deterjanlar genelde allerjik kontakt dermatite neden olmaz. Bu kuvvetli kimyasallar herkesin derisinde reaksiyon oluşturur. Bu maddelere irritan denilir. Bazi kimyasal maddelerhem allerjen, hem de irritan yapida olabilir.

Dermatitin görüntüsü nasildir?
Genellikle deri kirmizi, ödemlidir ve su dolu kabarciklar vardir. Bu kabarciklar patlayarak, pullanma ve kabuklanmaya ile kaplidir. Daha sonra deri rengi koyulaşir ve derinin kabalaşir. allerjik kontakt dermatiti diger döküntülerden ayirmak zordur.

Nedenin saptanmasi
Hastanin evde veya işyerinde derisi ile temas eden maddeler dermatoloji uzmani tarafindan sorgulanir. Bir çok kontakt dermatit, döküntünün yerleşimi ile taninir. Bazen fizik muayene ve sorgulama ile allerjen saptanamaz, bu durumda Dermatoloji Uzmanlari allerjik patch (yama) testi uygularlar. Patch test temas eden allerjeni tespit etmek için kullanilan kolay ve güvenli bir testtir. Olasi allerjenin ufak bir miktari deriye uygulanip bantlanir ve iki gün sonra test bölgesi açilir. allerji oldugunda yama testinin uygulandigi alanda küçük kirmizi bir döküntü olur.

Sik rastlanilan allerjenler nikel, lastik, boyalar, koruyucular, parfümler ve bazi bitkilerdir.

Nikel Dermatiti

Nikel bir çok metal eşyada bulunan bir maddedir. Bir çok krom kapli obje, hassas kişilerde reaksiyon oluşturabilecek miktarda nikel içerir.
Paslanmaz çelikten yapilan eşyalar nikel içerirler, fakat bu nikel siki baglandigindan nikel hassasiyeti olan kişiler için güvenlidir.

Nikel içeren küpeler kulak memesinde allerjiye neden olurlar ve nikel allerjisi bulunan kişilerde siklikla problem olurlar. Kulak delmek için kullanilan igneler veya küpe takilmasi ile allerji başlar. Kulagi delmek için yalnizca paslanmaz steril igneler kullanilmalidir. Delme işleminden sonra en azindan üç hafta nikel içermeyen küpeler kullanilmalidir.

Kiyafetlerdeki dügme, fermuar ve klips ve benzeri metal aksesuarlar nikel içerirler ve allerjiye neden olabilirler. Nikel hassasiyeti bulunan kişiler kiyafetlerinde naylon aksesuarlar kullanmalidir.

Nikel hassasiyeti bulunan kişilerde terleme dermatiti şiddetlendirir. Nikel içeren objelerin terli bir deriye temasindan 15-20 dakika sonra deride kaşinti başlar: Döküntü bir iki gün içinde gelişir. Eger terleme yok ise ayni objelerin saatlerce temasi herhangi bir probleme neden olmaz.

Lastik

Lastikten yapilmiş ürünler siklikla allerjik kontakt dermatite neden olur. Lastige eklenen kimyasallar reaksiyona neden olabilir. Lastik, özellikle de latex kaşinti, yanma ve kurdeşen gibi ani allerjik reaksiyona neden olabilir. Bazi kişilerde kaşinti, gözde yaşlanma ve nadiren nefes darligi oluşabilir. Bu durum saglik çalişanlari gibi latex eldiven giyenlerde siktir. Lastik eldivenler eldivenin altindaki deride dermatite neden olur. Pudrasiz eldivenler daha az allerjeniktir. Lastik allerjisi bulunan bir çok kadin ev işlerinde pamuk astarli eldiven kullanmalidir. Ayakkabilarda bulunan lastik materyaller ayaklarda allerjiye neden olabilir. Bu kişiler lastik içermeyen ayakkabilar giymelidir.Ayakkabilardaki yapiştiricilar da probleme yola açabilir. Deri ayakkabilar da bile yapiştiricilar kullanilir.

Saç Boyalari

Bir çok kişi saçlarini herhangi bir zorluk taşimadan boyar. Bununla beraber bazi kişiler parafenilendiamine(PPD) karşi hassastirlar. PPD kalici saç boyalarinda kullanilan bir maddedir. Bu madde saça uygulanmadan evvel peroksit gibi bazi kimyasallar ile kariştirilir.

PPDye allerjisi bulunan kişiler kalici saç boyalarini kullanmamalidir. PPD ye allerjisi olan kişilerin ¼ ü yari kalici boyalara karşi da allerjiktir. Bu nedenle uygulanmadan evvel pakette anlatildigi gibi patch (yama) testi uygulanmalidir.

PPD ye allerjik bir çok kimse kalici olmayan boyalari kullanmalidir. Bununla beraber az sayida kişi bu maddelere karşi da hassasiyet gösterebilir.

Bazi kiyafetler PPD içerirken , bazi giysiler de PPD'ye karşi çapraz reaksiyon gösteren boyalar içerebilir. Bunun sonucu olarak bu kişiler özellikle naylon ve polyester gibi sentetik maddelerden yapilmiş, siyah renkteki elbiseleri giyemez.

PPD ye hassasiyet gösteren olgularin %25 i PPD ile ilişkili olan ve lokal anestezi için kullanilan benzokain maddesine karşi allerjiktir.

Neomisin
Neomisin bir çok antibiyotikli krem, pomad, losyon , göz ve kulak damlalari da bulunan bir antibiyotiktir. Bazen diger antibiyotikler ve kortizon ile kombinasyon halinde bulunabilir. Bu ilaçlari herhangi bir nedenle kullanan kişilerin bazilarinda allerjik reaksiyon gelişebilir.

Deri Bakin Ürünleri
Parfüm, losyon ve kozmetikler allerjik kontakt dermatite neden olabilir. Bazi kişiler kozmetik ürünlerdeki koku maddelerine hassastir. Diger bir kisim hastalar ise kozmetik maddelere bozulmayi engellemek için konulan Koyuyucu maddelere karşi allerji gelişebilir.

Koku veren maddeler karşi allerjisi olanlar kokusuz kozmetik ürünleri kullanmalidir. Fakat kokusuz ürünler bile, içerdikleri kimyasallarin kokusunu gidermek amaciyla eklenen kokulari ihtiva edebilir. Gerçekten prezervatif (koruyucu) madde içermeyen ürün çok azdir. Koruyuculara karşi olan allerji patch (yama) testi ile saptanabilir.

Kromatlar

Krom içeren kromatlar siklikla allerjik kontakt dermatite neden olur. Kromatlar çimento, deri, bazi kibritler, boyalar ve paslanmayi giderici ürünlerde bulunur. Bu madde ile temas, otomobil, kaynak, çimento, döküm işleri, yol yapimi işleriyle ugraşanlarda siktir. Kromatlar açik kahve renkteki deri ayakkabi ve kiyafetlerin yapiminda da kullanilir. Ayakkabi dermatitleri kromat içeren deri ürünlerinin kullanilmasi sonucunda oluşur.

Tedavi
Allerjik kontakt dermatiti olan kişiler aşagidaki kurallara uymalidirlar:


alıntı