Motor Soğutma Sistemleri Nasıl Çalışır

[makinist]

Motor Soğutma Sistemleri Nasıl Çalışır

Motorlarda yanma sonucu oluşan ısının %33 ü mekanik enerjiye, %33 ü egzoz ile dışarı atılır, kalan %33 enerji ise soğutma sistemi ile dışarı atılır. Motor parçalarının sağlıklı bir biçimde ve deforme olmadan çalışabilmesi için motor sıcaklığının belirli bir seviyede tutulması gerekir. Soğutma sistemi aynı zamanda tork konverter, hidrolik yağın ısısını da azaltacak kapasitede olmalıdır. Motorun soğuk olarak çalışmasına izin vermemelidir. Bir motorun ortalama uygun çalışma sıcaklığı 70-90 derecedir.

Soğutma Sistemi Çeşitleri Nelerdir
1. Hava ile Soğutma Sistemi
2. Su ile Soğutma Sistemi


1. Hava Soğutmalı Motorlar Nasıl Çalışır

Soğutma suyunun çok sıcak bölgelerde buharlaşması ya da çok soğuk bölgelerde donması tehlikesine karşı hava soğutmalı sistemler kullanılır. Hava akımı oluşturan bir pervane (fan) ile soğutma gerçekleştirilir. Fan hareketini krank milinden alır ve özel olarak kanatçıklı (petek şeklinde) üretilen silindir kapaklarına hava akımını gönderir, böylece motorun soğumasına yardımcı olur. Hava soğutmalı motorlar çalışma ısısına çok çabuk ulaşır ve ilk çalışmada oluşan aşınmalar bu tip motorlarda daha azdır. Hava soğutmalı motorlar biraz daha maliyetlidir ve gürültülü çalışırlar.

Hava Soğutmalı Motorların Arızaları Nelerdir Bakımları Nasıl Yapılır

• Soğutma fanının kayış gerginliği uygun biçimde ayarlanmalı, kanat yapısı bozulmamış olmalıdır.
• Motor yüzeyi ısıyı iyi iletebilecek halde olmalıdır, temiz tutulmalı, sıvı maddelerin yüzeyde kalması engellenmelidir. Yüzeyde oluşabilecek çamur-toz tabakası ısı yalıtımı sağlayacağından, motor sıcaklığının atılmasını zorlaştıracaktır.
• Soğutma fanının görevini yerine getirebilmesi için bu tip motorlar yüksek devirde kullanılmalıdır, rölantide uzun süre çalışmaları uygun değildir.

2. Su Soğutmalı Motorlar Nasıl Çalışır
Su soğutmalı motorlarda motor, blok, ve motor kapağı içinde su kanalları bulunur, soğutma suyu bu kanallar içinde dolaşarak motor sıcaklığını dengede tutar. Motor kanallarında sıcaklığı artan su pompa vasıtasıyla radyatöre gönderilir burada soğuduktan sonra tekrar motor bloğuna geri döner, bu döngü sürekli tekrarlanarak, motor sıcaklığı azaltılır.


Soğutma Sistemi Elemanları Nelerdir
• Radyatör
• Termostat
• Devridaim
• Hararet Göstergesi
• Su Manifoldu
• Su Filtresi
• Silindir Kapağı
• Gömlek
• Piston
• Blok
• Yağ Soğutucu
• Isı Algılayıcısı

Su ile Soğutma Sisteminin Parçaları Nelerdir Nasıl Çalışır

• Su Kanalları: Motor ısısının suya verilmesini sağlar, soğutma suyu temiz ve kireçsiz olmalıdır.

• Su Pompası (Devirdaim Pompası): Hareketini ön düzen dişlilerden ya da kranktan alır, Soğutma suyunun sürekli olarak kanallarda dönmesini ve radyatöre gönderilmesini sağlar.

• Radyatör: Motor bloğunda ısınan suyun soğutulması işlemi radyatörde gerçekleştirilir. Sıcak su üstteki hortumdan radyatörün içine alınır ve aşağıya doğru su kanalları vasıtasıyla ilerler, su kanalları çok sayıda kanatçıklara sahiptir, bu ilerleme sırasında sahip olduğu ısıyı hava verir. Soğuyan su altta bulunan hortumla tekrar motora gönderilir. Radyatör su seviyesi kapak boğazı üst hizasında olmalıdır, radyatör pekleri temiz olmalıdır ve delik olup olmadığı kontrol edilmelidir.

• Vantilatör ve Vantilatör Kayışı: Radyatör petekleri arasındaki hava akışını arttırarak soğutma işlemine yardımcı olur. Motor gücünün %3 ünü alırlar. Yüksek hızlarda peteklerde yeterince hava akımı oluştuğundan vantilatörün çalışmasına gereksinim duyulmaz, termik kontrollü vantilatörler böyle durumlarda otomatik olarak sistemi kapatırlar.
Vantilatör Kayışında Nelere Dikkat Edilmeli; Vantilatör kayışı fazla gergin olduğunda çabuk aşınır ve kopar, gevşek ya da kopuk olduğunda ise soğutma ve şarj sistemi görevini yapamaz, kayış gerginliği 1 - 1,5cm esneme yapabilecek şekilde ayarlanmalıdır.

• Termostat Nasıl Çalışır; Motor aşınmalarının çoğu ilk hareket sırasında olduğundan, motor sıcaklığının bir an önce uygun değere gelmesi istenir. Böylece aşınmalar ve yakıt sarfiyatı azaltılmış olur. Motor sıcaklığının hızlı bir şekilde istenilen değere gelmesi için termostat kullanılır, termostat su soğukken radyatöre giden akışı keserek, suyun motor bloğu içinde devretmesini sağlar, böylece soğutma işlemi durdurulmuş olur ve motor hızlı bir şekilde istenilen sıcaklığa ulaşır. Motor ısındıktan sonra, sıcaklığa duyarlı termostat su kanalını açar ve suyun radyatöre geçişi serbest bırakılır, böylece soğutma işlemi başlamış olur.

• Antifirz; Suyun donma noktasını düşürerek radyatör ve blok içinde suyun buz haline gelmesini önler. Buz haline gelen su genleşir ve motor bloğunu çatlatabilir. Antifiriz kullanılarak suyun donma noktası aşağı çekilir (örn:-15), kaynama noktası yükseltilir, korozyona karşı etkilidir. Yapısı etilen gilikon dur.