Diesel Motorlarda Rodaj

[makinist]

Dizelin İlk Adımları

Her geçen gün yeni dizel araçlar çıkıyor yollara..Bayii den teslim aldığımız yeni araçlarımız için uymamız gereken bazı kurallar ve tavsiyeler üzerinde duracağız..

Dizel de RODAJ

Bu çok tartışmalı bir konudur..Üreticiler ürettikleri motorlar için farklı ilk kullanım tavsiyeleri verirler..Bazısı Rodaj Yok istediğiniz gibi kullanın der, bazısı şöyle yapın şuna dikkat edin böyle yapın der..Bazı markaların satış temsilcileri ağızdan tavsiyeler yaparlar, bazı markalar kullanıcı el kitabına uyulması gereken rodaj kurallarını yazarlar..

Ben size genel olarak en güvenli, uygulanmasında hiçbir dezavantaj olmayan aksine mutlaka faydalı olacak bir dizi tavsiyede bulunacağım..

Motor parçaları artık yüksek malzeme kalitesi ve işleme hassasiyeti ile üretiliyorlar ama hala %100 uyum söz konusu değil..Hemen her motor üreticisi firma, motorlarını montaj sonrasında bir süre çalıştırmaktadır, akabinde motoru monte edilen her araç üretim bandından çıktığında belli bir güzergahta test edildikten sonra bayii ye teslimat için stoklanır..

Araç size teslim edildikten sonra dikkat etmeniz gereken başlıca husus sadece motor değil aracın aktarma organlarında hareket eden, birbirine sürtünen her mekanik materyalin belli bir çalışma zamanı boyunca ağır yük altında kalmaması gerektiğidir. Rodaj diye tabir edilen bu alışma, uyum sağlama süreci, materyalin geride kalan ömrünü ciddi olarak etkilediği su götürmez gerçektir.

Yeni araçlarımızı ortalama 1500-2500 km boyunca aşağıda belirttiğim kullanım şekli ile sürmemizin mutlaka faydası olacaktır..

Ani Gaz Pedalı Hareketleri, Seyir esnasında mümkün olduğunca ani gaz pedalı hareketlerinden kaçınmalı, gaza yavaş, yavaş basmalı veya çekmeliyiz. Takip mesafemizi bunu gözeterek ayarlayıp, trafikte ilerlerken biraz daha ileriyi gözeterek bunu daha kolay yapabiliriz..

Ani Frenden Kaçınmak; Fren sisteminin rodajı için sistemin sürtünen parçaları olan balata ve disk-kampanalarını mümkün olduğunca aşırı yüke maruz bırakmadan konforlu frenaj ile kullanmamız gerekir.. Mutlaka sürtünen yüzeyler arasında daha düzgün bir uyum gelişir ve parçaların ömrüne pozitif etki eder..

Yüksek Devirden Kaçınmak; Motor devri arttıkça sürtünme, dolayısı ile aşınmada artar. Mümkün olduğunca düşük devirler kullanarak, uygun vitesi tercih ederek motorun yükünü arttırmadan sürülmelidir. Pistonları olabildiğine soğuk tutmak gerekir. Fazla ısınan segmanlar dengesiz aşınırlar ve ömürleri kısa olur. Motor yükü arttığında yağın ısısı yükselir ve yağlama vasfı geriler.

Motoru Isıtarak Hareket Etmek; Aracın uzun süre beklemesi sonrasında, motor suyu sıcaklığı ortam sıcaklığına düşerse mutlaka motoru çalıştırdıktan sonra en az 30 sn mümkünse 2 dk kadar rölantide çalıştırarak hareket etmeli ve hareket ettikten sonra da soğutma suyu sıcaklığı ideal çalışma sıcaklığına ulaşmadan motora yük bindirmemek gereklidir..

Sabit Devirden Kaçınmak; Rodaj evresinde, özellikle önü açık otoyol kullanımlarında devamlı aynı devirde seyretmemeliyiz. Motoru sabit devirde ve yük de uzun süre kullanmak belli şartlara alışmasına sebep olur ve diğer şartlarla karşılaştığında uyumsuz davranmasına sebebiyet verir.

Durur Durmaz Stop Etmemek; Ulaşacağımız yere varıp, Motoru durdurmamız gerektiğinde bir miktar rölantide bekletmemiz Motorun ve donanımlarının sağlığı açısından önemlidir. Bekleme süresi, kısa süreli kullanımlar sonrası 10 sn kadar, kullanım süresi uzadıkça daha uzun süre olarak belirlenebilir.

Seyir Halinde Boşa Atmamak; Mümkün olduğunca seyir esnasında debriyaja basmamak ve vitesi boşa atmamak gerekir. Motorun aniden rölanti devrine düşmesi yağlama basıncının minimum seviyeye düşmesi demektir ve bizim yağlama basıncını yüksek tutmamız, birbirine uyum sağlama sürecindeki Turbo Mili başta olmak üzere sürtünen parçalar için daha kusursuz rodaj sağlayacaktır. Debriyaja mümkün olan en düşük devirde(1500-2000rpm) basıp motor devri rölantiye düşürülmelidir.

Bu saydığım hususlara dikkat edilerek geçirilen rodaj evresi sonrasında Motor Yağını ve Filtresini değiştirmenizi Şiddetle Tavsiye ederim. Sürtünen paçalar alışma evresinde motor yağında serbest halde dolaşan çok küçük metal parçaları oluştururlar. Motor yağını değiştirerek Rodajını tamamladığımız motorumuzun normal kullanım sürecine yenilenmiş motor yağı ile devam etmesini sağlamalıyız. Artık aracımızı kendi kullanım stilimize göre kullanabiliriz. Ben dizel motorları insan vücuduna benzetirim, nasıl kondisyon tutturursak öyle devam eder. Bir sporcunun müsabaka öncesi yaptığı ısınma antrenmanları gibi motorumuza yüklenmeden önce mutlaka ısıtmalıyız. Unutulmamalıdır ki devamlı sakin kullanılan araçların motorlarından yüksek performans istendiğinde, ara arada olsa performanslı kullanılan araçların motorlarından daha düşük tepki alınmaktadır. Bu yüzden araçlarımızı mümkün olduğunca her şart da her koşulda kullanmamız onu her daim ilk günkü performansında tutacaktır.

Gözlemlediğim kadarı ile ülkemizde dizel araçların motor yağları kaliteli olmayan akaryakıtımız sebebi ile çabuk bozulmakta ve kısa vadede motor hasarlarına sebebiyet vermektedir. Bazen araç üreticisinin belirlediği yağ değişim periyodu yeterli kalmaz ve daha sık değiştirmemiz gerekebilir. Şu açıktır ki dizel motor yağımızı ne kadar sık değiştirirsek o kadar yüksek performanslı ve uzun ömürlü olacaktır. Yüksek kaliteli motor yağı kullanıldığında değişim süresi, orta kalitedeki yağ kullanımına nazaran bir miktar uzun tutulabilir.

Daha önceki aylarda da belirttiğimiz üzere Ülkemizde dizel motorlar EGR siteminden sebep yoğun kurum oluşumuna maruz kalmaktadırlar. Kurum motorların ömrünü kısaltan başlıca sebeplerden biridir. Uzun ömürlü, Problemsiz Dizel Kullanımı Dileğiyle..


Mehmet Gazihan' a Teşekkürler