ARDAHAN tanıtım videosu ve tarihi

[draculu45]

GÖLBELEN (URTA) KİLİSE - CAMİİ

Çıldır ilçesinin yaklaşık 7 km. güneybatısındaki Gölbelen (Urta) Köyünde yer almaktadır. XI. yüzyıldan kaldığı tahmin edilen kilise onarılarak cami haline getirilmiştir. Camiye çevrilirken güney duvarın ortasına bir mihrap, batıya ise zengin süslemeli ahşap bir minber konmuştur. Binanın orijinal batı girişi kapatılarak, bugün kuzeyden yeni bir giriş açılmıştır. Tamamen düzgün kesme taşlardan inşa edilmiş olan yapının içerisi, sıvanarak boyanmıştır.


KAYABEYİ (YERLİ ÇAYIS) KİLİSE - CAMİİ

Çıldır ilçesinin yaklaşık 10 km. kuzeydoğusundaki Kayabeyi (Yerli Çayıs) Köyünde bulunmaktadır. Kilise olarak X.-XI. yüzyıllarda inşa edildiği tahmin edilen bina gerekli bakım ve tadilatlardan sonra cami olarak kullanılmaya başlanmıştır. Caminin batı duvarında, Osmanlıca olarak "Sene 1336' ibaresi yer almaktadır. Miladi 1918 senesine tekabül eden bu tarih, kilisenin camiye çevriliş tarihi olarak tahmin edilmektedir. Güneyde yer alan asıl giriş, camiye çevrilirken mihrap nişine dönüştürülmüştür. Yapı, dıştan iki yana meyilli kırma çatı ile örtülüdür. Ancak bu çatı tamamıyla orijinal olup, üzeri taş kaplamalıdır. Cami, bütünüyle düzgün kesme taşlardan inşa edilmiştir
ÇEŞMELER
Çeşme kelimesi, su kaynağı anlamına gelen Türkçe'deki göz kelimesinin Farsça karşılığı olan çeşm ifadesinden gelmektedir. Kaynağından çıktıktan sonra bir haznede toplanan suların lüle veya mus*luklarla halka dağıtıldığı mimari yapılara çeşme denilmektedir.
Çeşmeler bağımsız ya da bir binaya bitişik olarak yapılırlar. Mimari bakımdan çeşmeler, birkaç gruba ayrılırlar. Halkın su alması için mahallelerin uygun yerlerine yapılan çeşmelere halk arasında mahalle çeşmeleri denilmektedir. Bunların bazılarının önünde hayvanlara su vermek için yalaklar da bulunur. Bu çeşmelerden gelip geçenlerin su içmesi için birer niş içerisinde zincirlere asılı taslar bulunmaktadır.

Camilerde binaya bitişik olarak yapılmış ve halkın abdest almasına ve su içmesine yarayan çeşmelere cami çeşmeleri ya da şadırvan denilmektedir. Eski saraylar, konaklar ve evlerde odalar içinde yapılan, el yüz yıkamaya mahsus süslü çeşmelere de oda çeşmeleri adı verilmektedir. Bu çeşme türlerinden başka bir de, hem halka su vermek, hem de şehrin muhtelif ve kalabalık yer*lerini süslemek amacıyla önemli yerlere yaptırılmış çeşmelere de anıt çeşmeler denilmektedir. İstanbul'daki Sultan Ahmet, Tophane ve Azapkapı semtlerini süsleyen meydan çeşmeleri, bu tür çeşmelerin en güzel örnekleri arasındadır.
Ardahan ve çevresinde mahalle çeşmesi niteliğinde çok sayıda çeşme yapısı bulunmaktadır. Ancak tarihi özellik taşıyan tek çeşme örneği Dedeşen Köyü'nde bulunmaktadır.

[draculu45]

KÖPRÜLER

En eski köprü örneklerine Anadolu'da rastlamak mümkündür. Türkler askeri hareket ve ticari nakliyat amacıyla Anadolu'da yol ve köprülere büyük önem vermişlerdir. Bu bakımdan Türkler, Anadolu'da köprü inşasında bir hayli başarılı olmuştur.
Ardahan ve çevresinde XIX. yüzyılın sonlarında inşa edilmiş birkaç köprü örneği bulunmaktadır. Ancak bu köprüler içerisinde şüphesiz en önemlisi, bölgedeki en eski köprü özelliğini taşıyan Çıldır-Taşköprü Köyündeki Urartu Kralı II. Sarduri'ye ait köprüdür.


POSOF ÇAYI ÜZERİNDE YER ALAN KÖPRÜ

Bu köprü, Posof ilçe merkezinin yaklaşık 1,5-2 km. güneydoğusunda Yurtbekler sınır karakolu ya*kınlarında ve Posof çayı üzerinde bulunmaktadır. Bu köprünün XIX. yüzyıl sonlarında Ruslar tarafından inşa ettirildiği bilinmektedir. Yaklaşık 10 m. uzunluğunda ve 6 m. genişliğinde olan köprünün yan kısımlarında, düzgün blok taşlarla 40-50 cm. yüksekliğinde korkuluklar oluşturulmuştur.

TAŞKÖPRÜ

Çıldır ilçesinin yaklaşık 30 km. güneyinde, adını köprüden alan ve günümüze kadar adı hiç değişmemiş olan Taşköprü köyünde bulunmaktadır. Bugün büyük oranda harap olan köprünün, Anadolu'daki en eski köprülerden biri olduğu ve Urartu Kralı II. Sarduri tarafından yaptırıldığı ifade edilmektedir. Bugün sadece yuvarlak kemer kısmı görülebilmektedir. Kalan izlerden yanlarda iri blok taşların korkuluk olarak kullanıldığı anlaşılmaktadır

[draculu45]

GÜLYÜZÜ (PEKREŞEN) KÖYÜ KÖPRÜSÜ

Çıldır ilçesinin yaklaşık 20-25 km. güneyindeki Gülyüzü (Pekreşen) köyünde, köyün güneyindeki dere üzerinde yer almaktadır. Kuzey-güney doğrultusunda inşa edilmiş bu köprünün orijinal topuk kısımları ve topuk hizasına denk gelen korkulukları Posof çayı üzerindeki köprü ile büyük bir benzerlik göstermektedir. Dolayısıyla bu köprünün de XIX. yüzyıl sonlarından kaldığı tahmin edilmektedir.

Günümüzde köprünün geçişi sağlayan yürüme zemini yıkılmıştır. Bunun yerine yakın tarihlerde, betonarme bir yürüme zemini yapılmıştır. Ancak sağlam kalan topuklar ve korkuluklar bu köprünün de Posof Çayı Köprüsü gibi çift gözlü olduğunu ve kemer köşeliklerinde de tahliye gözlerinin olabileceğini akla getirmektedir

FESTİVALLER

Son yıllarda yöremizin doğal güzelliklerini ve ürünlerini tanıtmak amacıyla çeşitli festivaller ve şenlikler düzenlenmektedir. Artık geleneksel hale gelen bu festivaller ile bölgenin sahip olduğu tarihi ve doğal değerlerin ülke çapında tanıtımı yapılarak il genelinde turizmin gelişmesine katkıda bulunulmaktadır. Düzenlenen festivaller sayesinde yöremizin kendine has ve ekonomik değere haiz olan bal ve kaşar peyniri gibi ürünlerinin, gerek tanıtımının yapılması ile, gerekse festival alanında kurulan standlar ile pazarlama imkanlarının sağlanması sayesinde ilin ticari yaşamında canlılık meydana getirilmektedir. Her geçen yıl biraz daha gelişen ve daha geniş kitlelere hitap etmeye başlayan bu etkinliklerin en önemlileri şunlardır:

Ardahan Bal Festivali :

İl merkezinde her yıl düzenlenen bal festivalinin amacı yöremiz arıcılığını geliştirmek ve festival yoluyla ilimizin tanıtımını yapmaktır. Festival Ağustos ayının ilk haftası düzenlenmektedir. Festival boyunca düzenlenen konserler, ağalık ve bal güzeli yarışmaları gibi etkinliklerle ilin sosyal yaşamının canlanmasına katkıda bulunulmaktadır. Festival alanında yöre esnafı tarafından kurulan standlarda ilimize özgü ürünlerin satışı yapılmakta, böylece ticari yaşamda da bir canlılık olmaktadır. Geleneksel olarak düzenlenen bu festivale ilde yaşayan halkın yanında il dışında yaşayan Ardahanlılar tarafından da oldukça geniş katılım olmaktadır

Damal Şenliği :

Damal ilçemize bağlı Yukarı Gündeş köyü dağlarına 15 Haziran-15 Temmuz tarihleri arasında düşen Atatürk siluetinin tanıtımını yapmak amacıyla düzenlenmektedir. Çeşitli yarışmalar ve konserlerle süslenen bu festivale yöreden ve yurt çapından birçok vatandaşımız katılmaktadır. Atatürk silueti nedeniyle ulusal düzeyde yayın yapan televizyonlarda da sık sık yer alan bu festival her yıl biraz daha canlılığını artırmaktadır.

Göle Ulusal Kaşar Festivali:

Her yıl Temmuz ayının ilk haftası kutlanan bu festivalle, yöremize özgü kaşar peyniri başta olmak üzere hayvan ve hayvan ürünlerinin tanıtımı amaçlanmaktadır. Festival alanında açılan standlarda üreticiler hem ürünlerini tanıtmakta hem de pazarlamasını yapmaktadır. Böylece festival tanıtım yapmanın yanında ilçede ticari canlılığın artmasına da katkıda bulunmaktadır. Festivalde konserlerin yanı sıra "En İyi Kaşar" ve "En İyi Besi Hayvanı" gibi üreticileri daha kaliteli üretim yapmaya teşvik edecek yarışmalar düzenlenmektedir.

Çıldır Gölü Festivali :

Çıldır ilçemizde her yıl baharın gelişi ile birlikte Çıldır gölü içindeki Akçakale adası üzerinde yapılmaktadır. Eşine ender rastlanacak güzellikte olan Çıldır gölünü ve tarihi kalıntıları ile Akçakale adasını tanıtmayı amaçlamaktadır. Bu festival ile Çıldır'ın asırlara dayanan tarihi kültürü ve yörenin turistik değerleri ön plana çıkarılarak ilçe turizmine ivme kazandırılmaktadır. Yöre halkı ve çevre ilçelerden gelen vatandaşlarında katılımıyla kutlanan festivalde çeşitli yarışmalar ve değişik etkinlikler düzenlenmektedir.

[draculu45]

COĞRAFYA

Kuzeyde ve doğuda Gürcistan toprakları, güneyde Kars, batıda Artvin ve Erzurum illeriyle sınırlıdır. İlin en önemli akarsuyu Kura ırmağı, en büyük gölü üçgen biçimli Çıldır gölüdür. Van gölünden sonra Doğu Anadolu Bölgesinin ikinci büyük gölü olan Çıldır, lav akıntısı sonucunda oluşmuş bir "lav seti gölü"dür. Suları tatlı olan göl aralık ve nisan ayları arasındaki dönemde yer yer donmaktadır.

Karasal iklime hâkim olup kışları uzun, sert ve kar yağışlı, yazları ise kısa ve serindir. Yalnızca etrafı dağlarla çevrili olan ve ortalama 900 m. yükseklikte bulunan Posof ilçesi mikroklimatik iklim koşullarına sahip olup, kışları yumuşak ve yağışlı, yazları ise sıcak geçmektedir.

TARİHÇE

Ardahan ili, 27 Mayıs 1992’de çıkarılan yasayla, Türkiye Cumhuriyeti’nin 75. ili olarak kurulmuştur.

Ardahan Kalesi’nde yapılan araştırmalar, yörede Eski Tunç Çağı’na ait kalıntıları ortaya koymaktadır. Eski adı Artan’dır. Ardahan Kalesi uzun yıllar, Osmanlı topraklarını Kafkasya yönünden gelen saldırılara karşı korumuştur. 1878 Ayastefanos Antlaşması’yla Rusya’ya verilen yöre, 1918 Brest-Litovsk Antlaşması’yla geri alınmıştır. Yerleşim, 26 Nisan 1919’da Gürcülerin işgaline uğramış, 23 Şubat 1921’de Türkiye topraklarına katılmıştır

[draculu45]

NE YENİR?

Ardahan’ın kaşar peyniri ve balı ülke çapında isim yapmıştır. Elma dolması, evelik aşı, pişi, bozbaş, kuymak, ekmek aşı ve helvası en ünlü yemek türleridir.

NE ALINIR?

Halıcılık ve gümüş işlemeciliği ildeki en önemli el sanatlarındandır. Yöre motiflerini taşıyan gümüş kemer, başlık ve takılar yöreye gelen turistlerin ilgisini çeken hediyelik eşyalardır.

YAPMADAN DÖNME

Ardahan Kalesini, Posof Savaşır köyü kalesini, Posof çeşmelerini görmeden,

Çıldır Şeytan Kalesini, Çıldır'ın tarihi camilerini gezmeden,

Damal dağında Atatürk silüetini görmeden,

Çıldır'da güneşin batışını izlemeden,

Çıldır Aktaş Gölü'nü görmeden, Gölün alabalıklarından yemeden,

Kaşar peynirinin ve balının tadına bakmadan,

...Dönmeyin.

[draculu45]

ARDAHAN İLE İLGİLİ LİNKLER