KARS tanıtım videosu ve tarihi

[draculu45]

KARS tanıtım videosu

[draculu45]

KARS

36 KARS ( Kod : 474 )
Vali M.Ufuk ERDEN
Valilik 223 10 01
İl Emn. Md. 212 47 00
İl Jn. Kom. 212 42 09
Bld. Bşk. 212 39 42
İlçe Sayısı 7
Belediye Sayısı 10
Köy Sayısı 383
Yüzölçümü 9.587
Nüfusu 325.016

[draculu45]

GENEL BİLGİLER

Kars Doğu Anadolu da ülkemizin en doğusundaki ve aynı zamanda karasal iklim dolayısıyla da en soğuk illerinden birisidir. Ancak mekanın bu olumsuzluğu ilin sanayii gelişmesinde nispeten olumsuz olmuş olsa da il turizm potansiyeli açısından bölgenin başlıca illerinden birisidir.

İl ülkemizin başlıca kış turizm merkezinden birisidir ve yapılacak yatırımlarla bu alanda daha da gelişebilir. Bunun yanı sıra kültür turizmi açısından da tarihin çok eski devirlerine uzanan antik kalıntıları ve ören yerleri ile önde gelen kültür turizmi açısından da Yontma Taş Çağından itibaren kesintisiz bir yerleşime sahne olan kent önde gelen kültür turizm merkezlerindendir.

[draculu45]

İLÇELER:

Kars ilinin ilçeleri; Akkaya, Arpaçay, Digor, Kağızman, Sarıkamış, Selim ve Susuz'dur.

Digor: İl merkezine 42 km. uzaklıktadır. Ünlü Türk şairi Dede Korkut'un Digor'da yaşadığına inanılmaktadır. Çevrede Orta Çağdan kalma kiliseler bulunmaktadır. Bunların içinde Digor yakınlarında bulunan Beş Müzesi (Beş Kilise) ve Karabağ Köyü yakınlarında bulunan, iyi korunmuş Karabağ Müzesi'ne (Müren Kilisesi) araba ulaşımını takiben yürüyerek gidilebilir.

Kağızman: İl merkezine 75 km. uzaklıktadır. Ayrıca Kağızman'ın kuzeyinde bulunan ve batıdan doğuya doğru akan Aras Nehri Kanyonu vahşi, doğal güzelliklerle doludur. Bu kanyondaki güzellikler, Kağızman ve Tuzluca yolu izlenerek görülebilir. Ayrıca Tunç Kaya (Keçivan) Kalesi, Köroğlu Kalesi ve Çengim Kilisesi gibi tarihi yapılar da mevcuttur.

Sarıkamış: Kış sporları ve kış turizmi bakımından Türkiye'nin önemli merkezlerinden biri olan Sarıkamış, 2200-2900 m. yüksekliğinde bir plato üzerinde yer almaktadır.

Doğal güzelliği ve modern kayak tesislerinin yanı başında açılmaya başlayan oteller Sarıkamış'ın önemli bir turizm merkezi olmasını sağlamaktadır. Sarıkamış'ta, en uygun kayak mevsimi 20 Aralık-20 Mart tarihleri arasındadır

[draculu45]

Susuz: İl merkezine 24 km uzaklıktaki ilçe yakınlarında yer alan Susuz Şelalesi, görülmeye değerdir. Ayrıca yine ilçe merkezi yakınlarındaki Susuz Kaplıcaları da romatizma hastalıklarına iyi gelmektedir.

Akyaka: İl merkezine 54 km. uzaklıkta olan Akyaka ilçesi sınırları içinde tarihi Ocaklı (Ani) kenti bulunmakta ve ziyaretçilerin ilgi odağı olmaktadır.

Arpaçay: Doğusunda Ermenistan toprakları ve Akyaka İlçesi, Güneyinde Kars İli bulunmakta olup, Kuzeyinde Çıldır İlçesi ve Batısında da Susuz İlçesi toprakları ile çevrilidir.

Selim: İlçe Doğu Anadolu bölgesinin en yüksek yaylaları üzerinde yer alır

[draculu45]

NASIL GİDİLİR?

Karayolu: Otobüs terminalinin kent merkezine uzaklığı 3 km.' dir. Kent merkezinden otogara firmaların servis aracı ve dolmuşlarla gidilmektedir.

Otogar Tel: (+90-474) 223 33 33 - 223 29 55 - 212 77 77

Havayolu: Kars Havalimanının kent merkezine uzaklığı 7 km.dir.

Havalimanı Tel: (+90-474) 223 06 74

Demiryolu: Tren istasyonunun kent merkezine uzaklığı 1 km'dir. Ulaşım taksi ve dolmuşlarla yapılmaktadır. Kars-Ankara-İstanbul demiryolu (Erzurum-Erzincan-Sivas-Kayseri üzerinden) bağlantıları mevcuttur.

İstasyon Tel: (+90-474) 223 43 98 - 223 43 99

[draculu45]

KARS MIMARI YAPI

Kars il merkezi eski ve yeni olmak üzere iki bölümden oluşmaktadır. Eski Kars kuzeyde, tepeye kurulu kalenin içinde ve eteklerinde yer almaktadır. Kaleiçi Mahallesi bu bölümün çekirdeğidir. Burası dar ve eğri yollar boyunca düzensiz dizilmiş bakımsız evleriyle, sıkışık yapılar topluluğu görünümdedir. Evler çoğunlukla yığma taş ve kerpiçtir. 1878 Rus işgali sonrasında bu kesim olduğu gibi bırakılarak, Eski Kars'ın güneydoğusunda, Taht Düzü denilen ovaya yeni bir garnizon kent oluşturulmuştur. Kent, buraya yerleştirilen çoğu soylu sınıftan subay ailelerinin tüm gereksinimleri karşılayabilecek şekilde yapılmıştır. Geniş, düzgün taş kaldırımlı caddeleri, büyük parkları, düzenli ızgara planıyla zengin ve çağdaş bir kent görünümündedir. Kuzeyden güneye uzanan dört ana caddeyi, doğudan halıya dört cadde dike kesmekte, böylece 16 blok oluşmaktadır. Avrupa tarzı bir mi mariye sahip olan Kars'ı gezen H.V. Velidedeoğlu: "Yollar boyunca çoğu iki katlı, büyük blok taştan, sağlam, yalın görünüşlü yapılar dizilidir. Ruslar' dan kalma büyük yapıları gördüm...43 yıllık işgal süresi içinde Ruslar bu kente epey bayındırlık gerirmişler ve burasının dış görünüşü tipik Rus kentlerine benzetmişler. Fakat Kars'ın insanın ruhunu değiştirememişler"demekledir.


Yollar boyunca dizili, benzer mimaride, bir-iki katlı, büyük gri taştan villa tipi evler, kente düzenli bir görünüm kazandırmıştır. Bu evlerin çoğu cadde üstündedir, kimileri de duvarla çevrili bahçenin gerisindedir. İki katlı evlerde ortada avlu bulunmakta, buradan basamaklarla sütunlu açık sofaya çıkılmaktadır. Odalar sofanın çevresine yerleştirilmiştir. Arkada geniş bir bahçe, ahır, kümes ve benzeri bölümler vardır. Kimi evlerde iki-üç basamakla çıkılan demir parmaklıklı kapı ortadadır, kimilerindeyse yanda camekanlı bir bölümden ana yapıya geçilmektedir. Pencereler iklime bağlı olarak küçük ve çift camlıdır. Çatı kar tutmayacak biçimde dik, kiremit veya saç örtülüdür. Evlerin içi de yalındır. Odalar geniş ve yüksek tavanlıdır. Tavan ve taban tahtadır.


Kışlar uzun ve soğuk geçtiğinden değişik bir ısınma yöntemi geliştirilmiştir. Odaları ayıran duvarın köşesinde bu odalara yarım daire biçiminde çıkıntılı "galanka" denilen büyük bir soba yerleştirilmiştir. Sobanın altı demir döküm, üstü tavana dek uzanan ve yukarıya doğru daralan geniş saç boru biçimindedir. Böylece bir odada yanan sobayla iki yada dört oda ısına bilmektedir. Mutfaklarda da"peç" denilen fırın ve büyük kuzineler vardır. Fırının üstü, iki kişinin yatabileceği genişlikte çıkıntılıdır. Çok soğuk kış gecelerinde burada yatılabilmektedir. Mutlağın allında kiler bulunmaktadır.



Belli bir mimari kültürün ürünü olan bu yapılar gün geçtikçe azalmakta, yok olmakladır. İsmail Habib Sevük yöreye ilişkin gözlemlerinde Kağızman'ı şöyle anlatı¬yor: "Beş altı bin nüfuslu Kağızman'ın her evi bir bahçe içinde... Sokaklar bahçelerin çitleriyle çizilmiş yeşil birer hülya gibi.

Evler hep birer katlı, kagir, beyaz ve hep şırıltılı arklar içinde bahara sarılmış evler... Evler o kadar seyrek ki kasabanın boyu altı kilometreyi, eni dört kilometreyi buluyor."


İşgal döneminin, Anadolu'yu yabancı yerleşme kültürü, köylerde de gözlenmektedir. Kars, Selim, Susuz, ve Arpaçay ilçelerinde rastlanan "yol boyu köyleri" bu türdendir. Kar tutmaması için çatılar dik ve yüksek yapılmıştır. Ana yola bakan ön bahçeye "efkere", arkadaki bostanlığa "topuzar" denilmektedir.


Kars ve çevresinde doğa koşularına ve tarımsal üretime bağlı olarak "küme köy"biçimli toplu yerleşmeler yoğundur. Bunlar bir alan çevresine çember biçimi dizilmiş evlerden oluşmaktadır. Ortada cami vardır. Evler tek katlı, hafif eğimli, kubbemsi toprak damlı, taş yapılardır. Yörede bol bulunan taşlar (bazalt, andezit, tüf) yapıların ana malzemesidir.


Duvarlar çamur harçla örülür. Cam yada kavak hatıllarla desteklenir. İlin güney kesimlerinde kerpiç, orman içi köylerde ise ahşap da kullanılmaktadır. Pencereler küçük ve tavana yakındır. Evler oda, mutfak, kapalı avlu, ahır, samanlık, tezeklik vb bölümlerden oluşmaktadır. Köy çevresinde küçük sebze ve meyve bahçeleri, tarla ve meralar bulunmaktadır.

[draculu45]

Kars 'taki Akarsular

Kars ili toprakları bütünüyle Hazar Denizi ana havzasında yer alır. İl topraklarından çıkan suların büyük bir bölümü Aras ırmağı aracılığı ile Hazar denizine gider. İlin en önemli akarsuları Aras ırmağı ile Arpaçay ve Kars Çayıdır.

Aras Nehri

Bingöl'den kaynağını alıp,yukarı Pasinde sağdan ve soldan gelen birçok dereler katılarak Pasin suyu adıyla Çobanköprüsünden sonra aşağı Pasin'e girince Aras (Araz) diye anılan bu ırmak Kars ilinde Zivin suyu ile Kötek- Bayam suyunu soldan ve Şahyolu dağlarından gelen dereleri de sağdan alarak Arpaçay ile birleştikten sonra çok büyümüş olarak sürmeli çukuruna girer. Iğdır önünde saniyede Nisan'da 180- 200, Mayıs'da 140, Haziran'da 50, Temmuz ve Ağustos aylarında 20-25 metreküp su akıtır. Hazar denizine dökülmeden önce Aras Arpaçayını soldan; Balıklı gölden çıkıp Beyazıt ovasından gelen Sarısuyu sağdan alıp Nahcıvan ve Alınca çaylarını, soldan Kötürheydan gelen Kızılçayı, Behreşan boğazından gelen suyu dağdan alarak Karaboğaya geçer. Kura (Kür) nehrine kavuşur. Aras ırmağı Kars ilinde donmadan akan yegane sudur. Bunlardan başka Karasu, Kağan çayı, Acı çay ve Digor çayı önemli akarsulardır.

Arpaçay

Çıldır gölü doğusundaki Bingöllerdeki Hozu ile kızılkilise sularının beslediği Arpa gölünden çıkar. Soldan üç küçük kol aldıktan sonra güneye dönüp Dedekorkut kitaplarında anılan Cızıgların güneyinden gelen suyu da alıp, Gümrünün 4 Km batı yanından geçer. Elegez'den gelen suların birleştiği Karakilise çayını soldan alarak büyüdükten sonra Başşuragel altında Kars çayı ile birleşir. Bundan sonra Başgedikler çevresinde derin yataktan akarak meşhur Ani şehrini Güney- Doğu ve güneyden çevirerek Digor'dan gelen Karabağ suyunu da sağdan alıp,Tekelibağ önünde Aras nehrine katılır.


Kars Çayı

Allahuekber sıradağlarının soğanlıdağ yolundaki Yaycı ve Kırkpınar yaylalarından kaynağını alan Sarıkamış suyu ile Kızılçubuk suyu Çatak köyü önünde birleştikten sonra Selim ilçesi altında en uzun yaylacıktan gelen dereleri de alarak Kireçhane boğazından Kars'a girer. İlkbahar ile bol yağmurlu zamanlarda şehrin doğusundaki Kurtkale düzeyinden gelen Darboğaz suyunun şehrin ortasındaki iki arktan alarak Taşköprüden itibaren 8 Km kadar süren Kaleboğazı ve Dereiçi kalesi boğazından geçer. Bundan sonra Kars Çayı Berdik deresi ile Cilavuz (Susuz) suyunu alır ve Ağcalar köyü altında yeniden derin boğaza girer. Karaurgan köyü suyunu soldan aldıktan sonra Şahnalar köyü üçüncü boğazdan yani Camışlı boğazından Güneydoğuya dönerek Akyaka ilçesinin Aslanhane köyü altından Arpaçayına kavuşur.

[draculu45]

TEKOR KİLİSESİ


Tarihçe

Beşinci yüzyıl kilisesinin bugünkü fakir kalıntıları, önceden Tekor olarak bilinen Digor köyüne bakan bir yamaçtadır.

1912 yılına kadar sağlam kalan yapı, bu yılda bir depremle yerle bir olmuştur - kubbesi çökmüş, çatısının çoğu ve güney cephesinin epey bir kısmı yıkılmıştır. Bazı kitaplarda, tarihler değişiklik gösterir. 1936'daki başka bir depremse binada, bilinmeyen bir miktar hasar meydana getirmiştir. Kalıntıların şimdiki durumu, yani, beton yapının sadece kısmen var olması, bunların kaplama taşlarının tamamen sökülmüş olması, doğadan ziyade insanın işidir.

Kuzey girişinin lento(üst eşiği)sundaki yazıtta, yapıdan, "Aziz Sargis'in bu şehitliği" diye bahsedilirmiş ve Prens Sahak Kamsarakan tarafından yaptırılıp Patrik Yohan Mandakuni tarafından takdis edildiği yazılırmış. Bu kişilerin bahsi, kilisenin yapımını 480'li yıllara ***ürür. Bu yazı, bilinen en eski Ermenice yazıydı ve alışılmadık bir şekilde aşağıdan yukarıya yazılmıştır.

Bina, Kutsal Teslis Kilisesi (Church of the Holy Trinity) olarak bilindiği zamanda Bagratidler tarafından onarılmıştır.
Tarif

Kilisenin, bilinen en eski kubbeli Ermeni kilisesi olduğu düşünülmektedir.

Önceden, kilisenin, belki de Hristiyanlık öncesi dönemden kalma bir tapınağa apsis eklemeyle kubbesi olmayan bir bazilik olarak inşa edildiğine ve kubbenin daha sonradan eklendiğine inanılırdı. Bazılarına göre, bu yedinci yüzyıl kadar geç bir dönemdeydi.

Şu an geçerli olan savsa, kilisenin baştan "dikdörtgen içinde haç" planla kubbeli olarak tasarlandığına dairdir.





Bir önceki sava, sütunları gözlemle varılmıştır. Bugünse, bunu doğrulamak mümkün değildir, ancak yerin altından birşeylerin çıkması ihtimali mevcuttur. Eski fotoğraflardan da belli olan, yapının alt ve üst kısımlarında taşın renk tonundaki değişiklik, kimisi tarafından tasarımda değişikliğe gidiş olarak yorumlanmıştır, ancak beton yapının kalıntılarında gözle görülür açıklık yoktur. Bu renk farkı, belki de süsleme amaçlıydı.



Kubbe, dört fılayağı sütun üzerine yerleştirilmişti ve sıra dışı bir tasarımı vardı; karınlı sivri tonozu andırıyordu. Köşe kemerleri veyahut bingiler yoktu ve yarım küre(kubbe)ye taban oluşturan alt kısmı, dört pencereyle delinmiş ikizkenar yamuk tabanlı piramit şeklindeydi.

Kilisenin, ilk olarak dört girişi varmış: batı cephesinde bir, güneyde bir, kuzeyde de iki. Daha sonraki bir tarihte, kuzey cephesinde küçültülen en batı giriş dışında, bu girişler kapanmıştır. Bu kapılar, at nalı şeklinde kemerlerin üzerinde durduğu ikiz gömme sütunlarla çerçevelenmiştir. Bu sütunların sivri uçlu ve epey süslü akant yapraklı başlıkları vardı. Her kapının üst eşiğine ilginç ve kıvrık palmet desen oyulmuştur.

Büyükçe pencerelerin tamamı, ayrı bir dönemde küçültülmüştür. Bu dönem, belki de Bagratid restorasyonu dönemidir. (Kubbenin piramit şekilli dış çatısı da belki de bu onarıma aittir.)

Apsisin her iki yanında uzunca odalar vardı. Bu odaların duvarları, bu dönemin ılk Ermeni kiliselerinde de rastlanılan biçimde kuzey ve güney cephelerinden dışa doğru açılıyordu. Kilisenin kuzeydoğu köşesinde, bu odalardan kuzeyde olanın dış duvarına oyulmuş, vaftiz kurnası olabilecek bir yarım daire niş vardı.

Kilise, dokuz basamaklık bir zemin üstündeydi. Bu kaidenin kiliseden daha geniş olmasından dolayı, kiliseyi çevreleyen, dış cephenin yarı yüksekliğinde duvara yapışık sütun(plastro)lar ve sütunlarla desteklenmiş bir revak olduğu düşünülmüştür. Pencerelerin konumu ve vaftiz kurnalı kuzeydoğu nişinin yüksekliği, bu savı yalanlar. Gömme sütunların varlığı, dönemin Suriye Bizans mimarisinde olduğu gibi belki de süs amaçlıydı. Bu etkinin başka bir göstergesi de, üç cepheyle pencerelerin kavislerinden geçen saraklardır.

[draculu45]

Kars Susuz İlçesi




1-Siyasi Tarihi :

a) Anadolu'nun Fethinden Önceki Siyasi Tarihi :
Tarihi bakımdan mülki olarak bağlı bulunduğu Kars'la aynı akıbetlere maruz kalan İlçemiz Susuz; eski çağlardan beri yerleşim merkezi olmuştur.M.Ö. 14. Yüzyılda Urartular'ın egemenliğinin altına girmiştir. Daha sonra İskitler, Parslar, Sasaniler ve Bizanslılar bölgeye hakim olmuşlardır.1064 yıllarında Alparslan tarafından Bizanslılar'dan alınarak Türk Yurdu'na dahil edilmiştir.

b) Anadolu'nun Fethinden Sonraki Siyasi Tarihi :
İlimiz Kars 1200 yıllarında bölgede hakim olan Gürcü Atabeyler'in,1239'da Moğollar'ın hakimiyetine girmiştir. Moğollar tarafından zulme uğrayan ve tahrip edilen Kars müteakiben Karakoyunlu Türk Devleti'nin eline geçmiştir.
İlçemiz ve çevresinin kesin olarak Osmanlı İmparatorluğu hakimiyetine girişi 1534 Kanuni Sultan Süleyman zamanına rastlar. 1877 yılına kadar Osmanlı hakimiyetinde kalan İlçemiz 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşları'ndan sonra 40 yıl Rusların egemenliğine girmiş ve 1918 yılında tekrar anavatan topraklarına katılmıştır.

2- İsminin Tarihçesi :
Vadi tabanına kurulmuş olan İlçemizin tarihine kısaca bir göz atacak olursak adını da nereden almış olduğunu anlamış oluruz. Susuzda Prof.Dr. Kılıç KÖKTEN'in yapmış olduğu araştırma ve bulgulara göre bu yerleşim yerinin tarihinin M.Ö. 5800 yılına kadar gittiğini görürüz.
Sel baskını korkusundan olacak ki ilk yerleşim yeri olarak Çığrıklı Köyü'nün altında bulunan sivri tepenin üzeri seçilmiştir. Eskiden içme suyunu uzaktan temin eden bu yerleşim yerine Susuz isminin verildiği düşünülmektedir.Önceleri tepelerin üzerini yerleşim yeri olarak seçen sakinler bu yer seçiminden dolayı sonraları dere boylarına taşınmaya başlamışlardır.
Bugün tamamen vadi tabanına kurulan Susuzun ismi değişmemiştir. Susuz isminin tam tersine suyu bol olan bir yerleşim alanıdır.

3-İdari Tarihi :
Düşmanlar tarafından karış karış parsellenmiş bulunan yurdumuzda vücut bulan hareket ve canlılık sonucu; Erzurum-Kars Ermeni işgalinde iken, Ulu Önder Atatürk tarafından görev verilen "Şark Kartalı" diye unvan yapan Kazım Karabekir Paşa mahiyetindeki ordunun Erzurum işgalinden sonra, Karakurt ve Karaurgan üzerinden Kars'a ilerleyen kuvvetlerimiz 29 Eylül'de Sarıkamış'ı almışlardır.30 Eylül 1920'de Selim İlçesi kurtarılmış olup, Kazım Karabekir Paşa komutasında bulunan l5.Kolordu Kars'ta bulunan Ermeni Kuvvetleri ile 27 gün mücadele etmiştir.
30 Ekim 1920'de Kars düşmanlardan temizlenerek, Kars Kalesi'ne şanlı Türk Bayrağı çekilmiştir. Kazım Karabekir Paşa'nın güvence komutanı bulunan Binbaşı Deli Halit Bey Susuz istikametinden Ardahan'a doğru görevlendirilmiştir. Bu arada Susuz Bucağı'nın ileri gelen sakinleri dağınık olan milis kuvvetlerini birleştirmişlerdir.
Mevcut milis kuvvetlerinin başkanlığına İlçemiz Porsuklu Köyü'nden Güllizar oğlu Abdullah bey getirilmiştir.
Abdullah Bey;
Ali oğlu Davut Hacıoğulları'ndan olup, Arpaçay, Çıldır, Ardahan ve yörelerinde düşmanlarla savaşanların başkanlığını yaparak mahiyetinde kolluk kuvveti kurmuştur.
Ali oğlu Davut Hacıoğulları'nın kurduğu kuvvetin bir kolunun başkanı da Abdullah Bey'dir. Abdullah Bey'le Ali oğlu Davut Hacıoğulları birbirinden ayrılmayan fakat ayrı cephelerde çarpışan, lüzumunda birbirlerinin yardımına koşan vatanseverlerdi.

Susuz İlçesi'nde Ermenilere karşı en etkin savaşları veren Abdullah Bey'in dedesi Meto'dur.Güllizar'dan doğma Yusuf oğlu Abdullah Bey sülalesi ve sülalesinden kalanlar İlçemizin Porsuklu Köyü'nde ikamet etmektedirler. Abdullah Bey'in disiplinli, güçlü, emsallerinden farklı kahraman yaratışlı olduğu hayatta kalan silah arkadaşlarınca ifade edilmiştir.
Çığrıklı Köyü'nün kuzeyinde Su uçan Mevkii'nde bu günkü kaplıcanın tam doğusunda Abdullah Bey'in taraftarları ile Ermenilerin çarpışmaya hazırlandığı sırada Abdullah Bey pusuya düşürülerek şehit edilmiştir.
Ermişler Köyü Mezarlığı'nda bulunan ve mezar taşında kılıç, tabanca, mermilik sembolleri olan Abdullah Bey'in mezarı şehit olduğuna inanmayan Ermenilerce parçalanmıştır.
30 Ekim l920'de İlçemiz Binbaşı Deli Halit Paşa'nın emrindeki kuvvetlerce düşmandan ve Ermenilerden tamamen temizlenmiştir. Bu tarihten sonra da 3 Kasım l920'de Susuzun kurtuluş günü olarak ilan edilmiş olup, her yıl bu günde törenler düzenlenmektedir.


1- Genel olarak :
Susuz Kuzeydoğu Anadolu'nun en yüksek yaylalarının eteğinde vadi tabanına kurulmuştur.
İlçe'nin kuzeydoğu ve doğusu Arpaçay, kuzeyi Çıldır, batısı Göle İlçesi ile Ardahan İli, güneyi ise Kars İl sınırı ile çevrilidir.
Kars'ın 23 Km kuzeyinde yer almış olan Susuz bir vadi tabanına yerleşmiştir. Doğu-Batı yönünde uzanan çayırları boldur. İlçe alanının %43'ü çayır ve meralarla kaplıdır.
Batı ve kuzeyi 3192 metrelik Kısır Dağı ile çevrilidir. Susuz Deresi batı-doğu doğrultusunda derin bir vadi şeklinde yarılmıştır. Bu vadi Susuzun 5 Km batısında çok sarp kayalık olduğu halde doğuya doğru dikliğini kaybederek vadi tabanında birleşmektedir. Daha doğuda koruluğun ve en geniş çayırların yayıldığı görülür. Susuz vadisinde güneye doğru geniş düzlükler hâkimdir. Bu düzlük güneyde Kars Çayı ile sınırlandığı halde doğuda Arpaçay ve Akyaka düzlüğüne kavuşur.
Rusya ile Ülkemiz arasında sınır çizen Arpaçay'a kadar devam eden bu ova serhat şehrimizin sınırını da belirler..

2- İklim :

645 km 2olan İlçemiz hinterlandının deniz seviyesinden yüksekliği l650 metredir.
İlçenin kuzeyinden sarkan yüksek basınç kışların çok sert geçmesine neden olur. Karasal iklimin hüküm sürdüğü İlçe'de kışlar soğuk, yazlar kurak ve serin geçmektedir. Kışın etkisi İlçe'de 5 ay görülür. Kış ayları ortalama eksi 25 derece soğuk olur. En düşük ısı eksi 37 derece, en yüksek ısı 34.3 derece, yıllık ısı ortalaması 4.3 derece, ortalama yağış oranı 503.6 mm olduğu tespit edilmiştir.
Susuz ve Kars Çayı gibi İlçe'nin önemli akarsuları mevcuttur. Bu akarsuların yükseklerinde alabalık bulunur. Ayrıca İlçe'nin sınırları içinde bulunan Aygır Gölü sazan balığı yönünden zengindir.
Geniş mera ve otlaklara sahip olan İlçe'de kültür ırkı hayvan yetiştiriciliği giderek yayılmaktadır. İlçe'nin yaylaları ile ovaları arasındaki ısı farklılığı yağışlarda düzensizlik göstermektedir. Kısır Dağı'nın doruğunda kar uzun süre kalmaktadır.