Taksim Topçu Kışlasının serüveni

[mucit]

Taksim Topçu Kışlası askeri amaçlar dışında şehir müzesi,sergi alanı,gösteri merkezi olarak hizmet verdi. Son olarak futbol stadyumu olarak kullanıldı. Taksim Stadı olarak faaliyete geçen kışladaki ilk maç ise 26 Ekim 1923’te yapılan Türkiye Romanya maçı oldu.

Osmanlı devletinin savaşlarda aldığı mağlubiyetlerin bir sonucu olarak ilk ıslahatlar askeri alanda yapıldı. 18.yydan itibaren Batı tarzında askeri okullar kuruldu. İstanbul’da kurulan önemli askeri kullardan biri İstanbul’un Anadolu yakasında Selimiye kışlası idi. Bunun Avrupa yakasındaki karşılığı ise Taksim’de inşa edilen Taksim Topçu Kışlası oldu. 1806 yılında III.Selim döneminde inşa edilen Taksim kışlası Kapıkulu askerlerinin topçu ocağı olarak kuruldu ve hizmet gördü. Ancak zaman içerisinde tahrip olan yapı Sultan Abdülmecid döneminde 19.yyın mimari üslubuyla gösterişli bir tarzda yeniden inşa edildi. Çok geniş bir avluya sahip olan yapı, her köşesinde ve cephelerinin tam ortasında yer alan üçer katlı yüksek bölümleri ve bir anıtı andıran devasa kapısıyla dikkat çekmiştir. Hint ve Rus mimarisinde bulunan soğan kubbeli kapılar kışlaya ayrı bir zenginlik katmıştı.



1860- 1870’li yıllarda en parlak dönemini geçiren kışla 31 Mart isyanının da başlangıç noktası olmuştu. Taksim Topçu kışlasında bulunan Avcı taburuna bağlı askerler 12-13 Nisan 1909 tarihinde başlarındaki subaylara karşı ayaklanarak onları tutukladılar. Buradan çıkan askerler büyük bir halk kalabalığının da desteğiyle Meclisi Mebusan’a doğru yol aldılar. Taksim Topçu Kışlasından başlayıp Meclisi Mebusan’ın önünde devam eden isyan hareketi Hareket Ordusunun İstanbul’a gelmesiyle farklı bir boyuta ulaştı. Sultan II.Abdülhamit’in çatışma olmasın emrine karşın Avcı taburları ile Hareket Ordusu arasında çatışma yaşandı. Bu çatışmaların en şiddetli yaşandığı yerlerden biri olan Taksim Topçu Kışlası da bu çatışma sırasında ciddi tahribata uğradı.

Taksim Topçu Kışlası bu tarihlerden itibaren askeri amaçlar dışında konumuna ve boyutlarına bağlı olarak farklı şekillerde kullanılmaya başlandı. Osmanlının son döneminde Şehir müzesi,sergi alanı,gösteri merkezi olarak hizmet veren Kışla son olarak futbol stadyumu olarak kullanıldı. Taksim Stadı olarak faaliyete geçen kışladaki ilk maç ise 26 Ekim 1923’te yapılan Türkiye Romanya maçı oldu.

Taksim Topçu Kışlasının yıktırılmasına giden süreç ise 1939 yılında başladı. Dönemin İstanbul Valisi ve Belediye Başkanı Lütfi Kırdar tarafından Taksim Meydanı düzenleme çalışması yapılmaya başlandı. Fransız şehir planlamacısı Henri Prost’un önerileri çerçevesinde geliştirilen proje Taksim’den Harbiye’ye kadar uzanacak bir projeydi. Projede büyük bir park ve sosyal tesisler yapılması planlanmaktaydı. Parkın ismi İnönü Gezisi olacak ve parkın ortasına bir İnönü ( Milli Şef ) heykeli dikilecekti. Projenin ilk adımı olarak 1940 yılında Taksim Topçu Kışlası yıktırıldı. Kışlanın arazisi üzerine bir park yapıldı. Ancak projenin geriye kalan kısmı gerçekleştirilemedi.