|
ERZURUM tanıtım videosu ve tarihi
ERZURUM tanıtım videosu
|
ERZURUM
25 ERZURUM ( Kod : 442 ) Vali Sami BULUT Valilik 235 70 81 İl Emn. Md. 233 08 58 İl Jn. Kom. 215 60 25 Bld. Bşk. 218 25 04 İlçe Sayısı 18 Belediye Sayısı 39 Köy Sayısı 1.035 Yüzölçümü 25.066 Nüfusu 937.389 |
GENEL BİLGİLER
Doğu Anadolu Bölgesi'nin en büyük kenti olan Erzurum oldukça eski bir yerleşim birimidir. Palandöken Dağı eteklerinde kurulu olan kent son yıllarda kış turizmi açısından büyük önem kazanmıştır. Tarihi yönden çok zengin bir çok eseri barındıran ve adeta bir kültür merkezine benzeyen kent günümüzde önemli bir turizm potansiyeli taşımaktadır |
İLÇELER
Erzurum (merkez), Aşkale, Çat, Hınıs, Horasan, Ilıca, İspir, Karaçoban, Karayazı, Köprüköy, Narman, Oltu, Olur, Pasinler, Pazaryolu, Şenkaya, Tekman, Tortum, Uzundere. |
Pasinler: Pasinler ilçesi, IV. yy.da Bizanslıların, 615 yılında Arapların, 1084 yılında ise Türklerin eline geçmiştir.
Pasinler'de bulunan 3702 kişi kapasiteli, 39 derece su sıcaklığı olan termal tesis, ilçe dışından gelen hastalara konaklama hizmetiyle birlikte; böbrek,sindirim sistemi, idrar yolları, romatizma, siyatik, lumbago, nevralji ve çeşitli kadın hastalıklarının tedavisinde olumlu etki yapmaktadır. Köprüköy: Köprübaşında kurulmuş köy anlamına gelen Köprüköy'ün kuruluşu çok eskilere dayanmaktadır. Köprüköy (Deli Çermik) Kaplıca suları, sindirim sistemi, böbrek ve idrar yolları, kan dolaşımı ve kalp hastalıkları, ****bolizma bozuklukları ve romatizmal hastalıklara olumlu etki yapmaktadır. Su sıcaklığı 26 derecedir. Uzundere: İlçenin 3000 yıla yakın geçmişi vardır. İlçe sınırları içinde bulunan Tortum Gölü ve Tortum Şelalesi yaz aylarında çok sayıda yerli ve yabancı turistin uğrak yeridir. İlçeye bağlı Çamlıyamaç Köyü'nde l0.yy 'dan kalma Öşvank Gürcü Kilisesi bulunmaktadır |
Ilıca: Yapılan araştırmalar Ilıca'daki hayatın M.Ö.4000'li yıllara kadar uzandığını göstermektedir.
İlçede kükürtlü sıcak su kaynakları bulunmakta, termal tesisler sayesinde şehir dışından gelen hastalara da konaklama ve tedavi için olanaklar sağlanmaktadır. Kaplıcalarda kadın hastalıkları, romatizma, mide, bağırsak, karaciğer, safra kesesi, beslenme bozuklukları gibi rahatsızlıkları olumlu etkilediği bilinmektedir. İspir: Kuruluşu M.Ö. 19. yy.a kadar inen İspir,Yavuz Selim'in 1514!deki İran seferi sonrası Osmanlı hakimiyetine girmiştir. Dünyanın en hızlı akan nehirlerinden birisi olan Çoruh nehri Rafting sporu için oldukça elverişlidir. Olur: Turizm açısından önemli bir potansiyel göstermekte olan ilçenin Keçili Köyü'ndeki Van Kilisesi, Yıldızkaya Köyü'ndeki Kivi Mağarası görülmeğe değerdir |
NASIL GİDİLİR?
Erzurum çevre illere ve ülkenin diğer bölgelerine kara,demir ve havayolu ulaşım ağıyla bağlıdır. Karayolu: Otobüs Terminali il merkezindedir. Otogar Tel : (442) 233 12 00 Demiryolu: Tren Garı il merkezindedir. İstasyon Tel : (442) 218 19 16 Havayolu: İlin Ankara bağlantılı yurtiçi ve yurtdışı seferlerinin yapıldığı Erzurum havaalanı, şehre 10 km mesafededir. Hava Limanı Tel : (442) 327 28 35 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Erzurum Şenkaya İlçesi
İl merkezinin 185 km. kuzeydoğusunda bulunan Şenkaya ilçe merkezi Allahû Ekber Dağlarının batı eteklerinde ve 1850 metre yükseklikte kurulmuştur. Yüzölçümü 1466 kilometrekaredir. Örtülü adında Oltu ilçesine bağlı bir köy iken 1929 da yine Örtülü adıyla bucak 1946 yılında da Şenkaya adını alarak ilçe durumuna getirildi. İlçe toprakları dağlık ve engebelidir. İlçenin doğusunda Allahüekber dağı (3111 m.) güneyinde Soğanlı (2850 m.) ve Düğüntepe (2683 m.) kuzeyinde Erdavut Dağı (2438 m.) batısında Kırdağ (2823 m.) bulunmaktadır. İlçenin en önemli akarsuları olan Bardız ve Aksar çayları birleşerek Penek Çayı adıyla Oltu Çayına karışır. Halkın en önemli geçim kaynağı tarım ve hayvancılıktır. İlçenin kuzeyinde bulunan Penek köyü Aksar ve kömürlü bucaklarıyla bazı köylerde sebze ve meyvecilik de yapılmaktadır. Sulanabilir arazinin az olması nedeniyle tarla tarımdan istenen verim alınamamaktadır. Arpa ve buğday en çok ekilen ürünlerdir. Balkaya'da bulunan linyit işletmelerinde çalışan çok sayıda işçinin hayat standardı yükselmiştir. 1877 Osmanlı Rus savaşlarından 1917 yılına kadar, ilçe toprakları Gaziler çayından itibaren Ruslara bırakılmıştır. 1914 Ocak ve 1915 Aralık aylarında Enver Paşa komutasındaki 80 000 kişilik ordumuz Allahüekber dağlarını aşmak isterken donarak şehit olmuştur. 1917 yılında Rusların buraları terk etmesinden sonra Ermeniler büyük talan ve zülüm yapmışlardır. 7 Nisan 1918 yılında da Binbaşı Osman Nuri Bey kumandasındaki kuvvetlerimiz tarafından kurtarılmıştır. Tarihi geçmişi çok eskilere inen ilçede Penek Kalesi, Yanıkkaval Kalesi, Evbakan Kalesi, Bardız Kalesi ve Bardız Camii en önemli tarihi eserlerdir. 2000 Genel Nüfus sayımına göre ilçenin toplam nüfusu 28.067 kişidir. |
Erzurumun Doga Sporları
Dünyanın 2000 metrekarelik bir plato üzerine kurulu nadide kentlerinden biri olan Erzurum’da doğayla başbaşa olabileceğiniz pek çok güzel yer var. Palandöken Kayak Merkezi, Tortum Gölü ve çevresi, Horosan Fidanlığı, Dumlu Ilıcası, Dumlu Dağı Yaylası, Oltu ilçesi ve çevresi, Paşapınarı, Aras Nehri ve çevresi, Pasinler Çermiği gibi yerler doğal güzellikleri ile cazip... Kış sporları sevenler Palandöken’i, trekking sevenler Dumlu Dağı yaylası ve Tortum Şelalesi çevresini tercih edebilirler. Kars Sarıkamış Kayak Merkezi de Erzurum’a yaklaşık iki saat uzaklıkta... Palandöken Kayak Merkezi ise çok daha yakın: Kent merkezine sadece on beş dakika uzaklıkta... Havaalanından ulaşımı da oldukça kolay. Yılın sekiz ayı karlı olan merkez daha çok profesyonellere hitap ediyor; ama yeni başlayanlar için de dersler ve eğitmenler mevcut |
Erzurumun Bitki Örtüsü
Erzurum İlinin büyük kısmı tabii step sahalarını içine alır. Erzurum merkezini güneyden kuşatan Palandöken silsilelerindeki ormanın tabii hududu 1900-2000m olmakla beraber, bazı tarihi deliller ve orman kalıntıları (Palandöken silsilesinin doğu kısımları) bitki örtüsünün insan eliyle çok eski devirlerden tahrip edildiğini göstermektedir. Ayrıca dağ yamaçları ve tepelerde mer'aların fakirliği de dikkat çekicidr |
Erzurumun Çoğrafyası
Erzurum, Doğu Anadolu bölgesinde 39°- 55 kuzey enlemi 41-16 doğu boylamı üzerinde bulunmaktadır. İl, kuzeyden Artvin-Rize, batıdan Gümüşhane-Erzincan, güneyden Bingöl-Muş, doğudan Ağrı -Kars illeri ile çevrilmiş olup genel sınırları içinde 24.768 km2 dir. Merkez ilçesinin alanı 2.892 km2 dir. Erzurum, Fırat nehrinin başlangıcı olan Karasu'nun yukarı havzasında kendi adı ile anılan geniş Erzurum Ovası'nın güneydoğusundaki Palandöken dizisinin Eğerli Dağ (2974 m.) eteğinde ve deniz seviyesinden 1850-1980 m. yükseklikte eğimli bir yüzeyde bulunmaktadır. Doğu-batı yönünde ovalık "Pasinler-Erzurum ovaları" kuzey-güney yönünde dağlık görünüştedir. Her iki ova, tektonik olaylar sonucu kırılmalardan meydana gelmiş çöküntü ovalarıdır. Kuzeydeki dağlar: Doğudan batıya doğru Çilligül, Yeniköydüzü, Ziyaret Tepesi, Kargapazarı, Gavur Dağları "Dumlu Tepesi" Yeşerçöl, Kop dağlarıdır. Güneydekiler: Akbaba, Sakaltutan, Nalbant, Şahveled, Alibaba, Dumanlı, Turnagöl, Palandöken ve Karagöl dağlandır. Kent, Anadolu-Kafkasya-İran demiryolu bağlantısında olup ortaçağdan beri, İran-Hind ve ortaasya ticaretinin Akdeniz ülkelerine giden yol boyu üzerinde çok önemli bir konaklama ve canlı bir alış veriş "Ticaret" merkezi oluşmuştur. Tiflis-Kars üzerinden gelen Kafkas yolu ve Tebriz-Doğubeyazıt'tan geçen Kuzey İran yolu; diğer taraftan Sivas üzerinden Diyarbakır-Irak-Suriye-Basra körfezine ve Akdeniz kıyılarına giden yollar ile, yine Sivas üzerinden Ankara-İstanbul, Ankara-İzmir'e giden yollar burada birleşir. Kuzey Anadolu dağlarını Kop ve Zigana geçitleri üzerinden aşarak Trabzon'da Karadenize ulaşan transit yoluda Erzurum’dan geçmektedir. Bu tarihi yollara ilaveten Erzurum "İspir" üzerinden Rizeye, "Bingöl" üzerinden Diyarbakır iline bağlanmış durumdadır |
SICAKLIK
Erzurum'da en sıcak ay Ağustos, en yüksek sıcaklık ortalaması 19° 6C. dir. Yıllık yüksek sıcaklık ortalaması 11° 5C. dir. Yapılan istatistiklere göre Temmuz ayında en yüksek sıcaklık ortalaması 26° Ağustosta en yüksek ortalaması 26° 6C. dir. Toprak üstü ortalama sıcaklık: 5°C 204.4 gün, lO°C 149.2 gündür. Donlu günler ortalaması 156,6 dır. Aralık ve Ocak ayları bütünü ile donlu geçmektedir. Şiddetli donlu günler Kasım, Aralık, Ocak, Şubat, Mart aylarında devam etmektedir. 0° ve altındaki en erken donlu gün Ekim sonunda başlar, Mayıs ortalarında biter. Erzurum'da şiddetli ve uzun bir kış mevsimi hüküm sürmektedir. RÜZGAR Bölge ekseriyetle Sibirya antisiklonu ve Basra siklonu etkisi altındadır. Kış aylarında Sibirya antisiklonunun etkisinde bulunmaktadır. Rüzgar SE(Keşişleme), SW(Lodos), S(Kıble) yönlerindendir. ilkbaharda, Sibirya antisiklonunun etkisi yavaş yavaş azalmaya başlar, kararsız bir rüzgar ve sıcaklık hüküm sürer. Mayıs sonlarından itibaren kararsız haller de ortadan kalkar. Yaz mevsiminde Asya'da geçici olarak teşekkül eden termal siklon merkezinin etkisi altındadır. Rüzgarlar "Güneydoğusu”, "Poyraz" ve "Yıldız" yönlerindendir. Sonbaharda Basra termal siklonunun etkisi altındadır. Rüzgarlar "Keşişleme" ve "Kıble" yönlerindendir. Özet olarak şehirdeki rüzgarlar çok yönlü ise de hakim rüzgar "Lodos" yönlerindendir. |
NEM
Nisbi nem ortalaması %6l dir. Kenti etkileyen basınç merkezlerinin sık sık değişmesi, sıcaklığın fazla düşük olması nedeniyle nem aynı seviyede kalabilmektedir. KAR YAĞIŞI En erken 20 Ekim'de yağmaya başlar, 15 Mayıs'a kadar devam eder. Merkez ilçe'de yılın 79.7 günü açık, 200.8 günü bulutlu, 84.7 günü ise kapalı geçmektedir. Kar yağışlı günler sayısının 50.1 olduğu Erzurum il merkezi, yılın 113.6 günü karla kaplı kalmaktadır. Yine Merkez ilçe'de 15.9 günün sisli, 7.5 günün dolulu, 41.5 günün ise kırağılı geçtiği belirlenmiştir. AKARSULAR Erzurum akarsu kaynakları bakımından çok zengindir. Türkiyenin en yüksek yerlerinden olan il toprakları, sıradağlar ve yüksek yaylalarla kaplıdır. Karların erimeye başladığı Mart sonlarından Haziran sonlarına değin akarsular için "Kabarma" dönemidir. Akarsu yataklarının derin olması nedeniyle genellikle su taşkınlığı meydana gelmez. Erzurum İli, Çoruh, Aras ve Fırat havzalarının birleşme noktasındadır. Üç havza ana akarsu kaynaklarını Erzurum dağlarından alır. - Karasu Fırat ırmağının en önemli koludur. Erzurum ovasının kuzeydoğusundaki Dumlu Dağı'nın eteklerinden doğar. Gürcü boğazını geçtikten sonra, Kargapazarı Dağ'ından gelen küçük bir çayla birleşerek Erzurum Ovası'na girer daha sonra güneybatı yönünde akarak Erzurum Ovasını geçer. Ovanın batısında, Ovacık yaylalarından gelen Serçeme deresini alır ve 60 km uzunluğundaki Aşkale Boğazına girer. Erzincan istikametine akan Karasu daha sonra Erzurum'un Palandöken dağlarından kaynayan Tuzla suyunu da kendisine katarak yolculuğuna devam eder. - Çoruh Irmağı: Mescit Dağı'nın batı yamaçlarından doğar, fazla derin olmayan bir vadide batıya doğru akar. Daha sonra Gümüşhane il toprakları içerisine girer, kuzeye yönelerek Bayburt iline geçer. Sonra doğuya yönelir, Erzurum İl sınırları içine girer. Çoruh ırmağı, bu noktadan sonra Çoruh vadisi boyunca akar ve Çamlıkaya yöresinde Artvin il topraklarına girer. - Oltu Çayı: İki ana koldan oluşan Oltu Çayı, geniş bir havzanın sularını toplamaktadır. Birinci kol, Kargapazarı dağlarının kuzeydoğu yamaçlarından çıkar. Oltu ilçesini geçtikten sonra, Kars-Sarıkamış ilçesinin batısında Allahüekber dağlarından çıkan ve Şenkaya ilçe merkezinin içinden geçen ikinci kolla birleşir. Olur ilçesinin güneyinde kuzeybatıya yönelerek Artvin il sınırlarına girer ve Çoruh Irmağı ile birleşir. - Tortum Çayı: Mescit dağlarından çıkan Tortum Çayı, Tortum ilçesi'nin de bulunduğu havzanın bütün sularını toplar ve Tortum Gölü'ne dökülür. Gölün kıyısında büyük bir çağlayan oluşturur. Daha sonra Artvin il sınırında Oltu Çayı ile birleşir. - Aras Irmağı: Bingöl dağlarının Erzurum il sınırları içinde kalan kuzey yamaçlarından doğar. Tekman Yaylası'nın bütün sularını toplayan Aras Irmağı Sakaltutan Dağları'nın doğusundaki havza içerisinde kuzey yönünde akar. Sakaltutan dağı ile Topçu dağı arasında kalan, derin ve sarp Mescitli Boğazı'nı geçtikten sonra Pasinler Ovası'na iner. Burada Yukarı Pasin havzasının sularını toplayarak gelen Hasankale (Pasinler) Çayı'nı alır ve kuzeydoğu yönünde akarak il sınırları dışına çıkar. - Hınıs Çayı: Tekman Yaylası'nın güneyini sınırlayan Bingöl Dağları'nın doğu yamaçlarından çıkan Hınıs Çayı yaylanın sularını topladıktan sonra doğu yönünde akar. Hınıs ovasının ortasından geçtikten sonra il sınırları dışında Murat Irmağı ile birleşir. GÖLLER Erzurum İli göller bakımından zengin değildir. Bölgenin en önemli gölü Tortum Gölü'dür. Tortum çayının çevresindeki Kemerlidağ'dan inen bir toprak kayması sonucu kapanmasıyla oluşmuştur. Tortum Çayı toprak kaymasıyla oluşan seddin doğusunda dolaşır ve burada yaklaşık 50m yüksekliğinde bir çağlayan oluşturur. Hidroelektrik enerji üretimi için değerlendirilen bu göl, turistik yönden de büyük önem taşımaktadır |
Erzurum Giyim Kuşam ve Halk Oyunları
Giyim Kuşam ve Halk Oyunları Giyim Kuşam Her çevrenin kendine özgü ortak hareket tarzı vardır. Bu ortak zevk giysilere de yansımıştır. Erzurum giysilerini, yöresel giysiler ve oyun giysileri olmak üzere iki başlık altında toplayabiliriz: Yöresel Giysiler Eski Erzurum’ da giysilerin giyim ve hazırlanması “abacı” denilen esnaf tarafından dikilirdi. Kıyafet kanunundan önce (1925) kullanılan ve bugün bir çoğu unutulmuş olan giyim-kuşam eşyası arasında; kalpaklar, serhatlık (silahlık), kuşaklar, gömlekler, kazekiler, zığvalar, şalvarlar, yelekler vb. sayılabilir. Geçmişte Erzurum’ da kadın giysileri de yöresel özellikler taşır. “Üç etek” ve “kadama” denilen bindallı elbiseler en yaygın olanlardı. Oyun Giysileri Erzurum halk oyunlarında kullanılan giysiler, mor ve beyazla süslenmiştir. Dağ ve kır güzelliklerinin bilinçli bir şekilde giysilerde motiflendiği görülür. Erzurum barlarında giyilen giysileri erkek ve kadın giysileri diye iki başlık altında toplayabiliriz: Erkek Giysileri - Cistik: Bar oynarken ayağa giyilen ayakkabı. - Zığva: Uçkurlu, beli lacivert kumaştan yapılan şalvar. - Yelek: Kenarları ve cep ağızları siyak kaytanla süslenmiştir. - Gömlek (işlik): Beyaz renkli dik yakalıdır. - Kazeki: Uzun kallo kısa cekettir. Kolları geniş kaytanla süslüdür. - Kuşak (şal): Renkli ipliklerden örülmüştür. Bele sarılır. - Gümüş köstek: Yeleğin üstüne takılan bir nevi aksesuardır. - Bazubent: Kola takılır, boncuktan örülür, içerisine ayet konur. - Mendil: Barbaşı veya pöçük oyunsusunun elinde bulunur. - Diğer Aksesuarlar: Zıbın (içlik), yün çorap, çapula, yemeni vb. |
Kadın Giysileri
- Bindallı: Kadife üzerine simle Türk motifleri işlenen giysidir. - Leçek (yazma): Pullar ve boncuklarla süslü baş örtüsüdür. - Gümüş Kemer: Üzerinde muhtelif işlemeler olan, çengellerle birbirine bağlanan, gümüşten yapılmış kemerdir. - Papuç: Yumuşak deriden yapılmış olan, oyunda giyilen ayakkabıdır. - Dizleme: Beyaz yünden örülmüş, diz kapaklarına kadar uzanan çoraptır. - Mendil ve Diğer Aksesuarlar: Mendil, barbaşı ve pöçük oyuncusunda bulunur. Ayrıca aksesuar olarak boyuna, beşibirlik, altıntaş (toplu), oltu taşı, işleme kolye, burma bilezik, parmaklara da altın yüzük takılır. |
HALK OYUNLARI (BARLARI)
Erzurum ve çevresinde oynana halk oyunlarına “bar “denir. Bar, davul-zurna eşliğinde açık ve kapalı olmak üzere iki şekilde oynanır. Açık barda, oyuncular birbirlerine uzak durarak dağılır ve el ele tutuşurlar. Kapalı barda ise, oyuncular birbirlerinin bellerini kavrayarak dizilirler. Erkek Barları En çok oynana erkek barları, başbar, dikine bar, hoş bilezik, daldan dala, çingeneler, tanzara, deliloy, temirağa, turna, hançer barı vb. barlar vardır. Kadın Barları Erzurum ve çevresinde oynana kadın barlarından en önemlileri şunlardır: Çift beyaz güvercin, tersine, Bayburt sallaması, aşağıdan gelirem, habudiyar , atın üstünde eğer vb. BAR Yüzyılların ardından kopup gelen bir vakar. Kahramanlık, yiğitlik, erlik destanıdır bar. Bu oyunda gör bizi, geçme sakın ıraktan. Gözün varsa seçersin, bar'da karayı ak'tan. Bir savaş seyri vardır, dadaşın her bar'ında. Görünce kanın kaynar, o an damarlarında. Doyum olmaz bir görsen, Köroğlu'nun barı'nı Güvenirsin görünce, düşünmezsin yarını. Dumlu'dan taa Basra'ya çağlayan selimiz var. Bahtımız kara değil, bugün Karasu kadar. Bingöl yaratmadı mı, kan çağlayan Aras'ı ? Hazar çalkalanırken, kanar Türk'ün yarası. Aman Aras, han Aras, Bingöl'den kalkan Aras. Al başımdan sevdanı, Hazar'da çalkan Aras. Dadaş, çelik bir yaydır, onu germeye gelmez. Çağlayan bir sel olur, dağlara da baş eğmez. Yayla bulutu gibi, yükselir yavaş yavaş. Sonra birden sel olur, köpürür coşar dadaş. Doğu'nun sınır taşı, Erzurum'un dadaşı. Efesi var İzmir'in, eğilmez Türk'ün başı. Bar başlıyor! Barbaşı sallarken mendilini Gözüne al dadaşım, gönülden sevdiğini. Dinle, davul ne diyor dan dan dan. Ben bu sese vurgunam, can can can. Canlar yurdundur elbet, her can vatana kurban. Atalar ,yurt sevmeyi davuldan öğrendiler. Bu ilk bar'ın adına sarhoş barı dediler. Elele tutuştular, Dadaşlar ağır ağır bir halka çevirdiler. Yurda kurban yiğitler, bu halkaya girdiler. Gönülden tutuşanlar, hepsi de sarhoştular Seven sarhoştur elbet, içse de içmese de. Ses yok, donmuş dudaklar, gözler şimşekleniyor. Kırat kişniyor, neden toprakları eşiyor? Dan dan dan Kanlar kaynaştıran bir ses çıktı zurnadan Dağlar gibi dadaşlar, kımıldandı durmadan Tanrım, bu ne duruştur, gözler şimşekleşiyor Ufuk bayraklaştı, cihan dalgalanıyor. Silkin Ey Palandöken, dök başından kar'ını Dadaş oynarken, senin gösterir vakarını Vur !davulcu, candan coşsun dadaşım Çal zurnacı, oynasın dadaş, dönüyor başım. |
Erzuruma Özgü Beddualar
Adın gara yerden gele Adın şanın galha Ağzan su tökenin bulunmiya Allah'ın ateşine gelesen Allah dert vere, derman vermiye Ayahlarin küt ola Baba davun yiyesen Bağırsakların bacaklaran dolana Başın bata Bemirat tahtasına uzanasan Boğazan baba çıha Boynun altında gala Boyun devrile Canın bedeninden ayrıla Canın yana Cendegin düzlüklerde gala da gurt, guş yiye Cendegin eşşeginen gele Cigerlerin ağzından gele Cigerleren gan dola Çenen gavurlar bağlasın Çor içen dola Davun vura Delik, deşik olasan Dellene, dağlara düşesen Dilin, dişin kitlene Duvarların altında galasan Dünya ışıği görmiyesen Dört adamın omuzunda gelesen Ecel teyhnesinde yüzesen Eymegin atli, sen yaya olasan Elin, ayağın gırıla Ellerin guriya Ellerin yana uzana Etlerin yere töküle Evinde ölmiyesen Ezrayilin ohuna gelesen Gulahlaran gurşun ahsın Hışıma gelesen Issi yatıp, soyuh galhasan İçin, dışın garara İki gözün görmiye İki gözden, iki dizden olasan İlan(yIlan) ola yerde sürünesen İtinen alamete, gurdunan gıyamete galasan Kiliseye direk olasan Muradın gözünde gala Ohlana, mıhlanasan On barmağından biri gala, oda dolama ola Ölesen ağlıyanın olmiya Ölün, dirin gorbagor ola Piçaklar altında parçalanasan Sabaha sağ çıkmayasan Seni davun tuta Seni yere giresen Seni vurulasan Seni zukgum yutasan Sol bögründen vurulasan Son nefeste imansız gidesen Toprah basan Uşahların hayrını görmiyesen Uyuz ola, dırnah bulamiyasan Vurucun vura Yuvanda bayguslar öte Zukgum yiyesen Gapına gara kilit asıla Gan gusasan Garnin doymiya Garnın duman dola Garnındakinin heyrini görmeyesen inşallah Gazandığın darı, goydugun elek ola Geberesen, şişesen Gözlerin avucan gele Gözün kor ola |
Erzurumun Yeraltı Zenginlikleri
Yeraltı zenginlikleri bakımından şanslı bir görünümde olan Erzurum İli'nin bakır varlığını İspir ve Pasinler çevresindeki damarlar oluşturmaktadır. Zaman zaman üretim yapılmış olan damarlardan bir başkası da, Şenkaya ilçesi yakınlarındaki bakırlı pirit yataklarıdır. Tuz ise Aşkale, Çat, Hınıs, Narman, Şenkaya, Tekman ve Tortum ilçelerinde çıkarılmaktadır. Erzurum İli'nin önemli yeraltı zenginliklerinden olan 51 milyon ton toplam rezervli Linyit ise, Merkez ilçe, Aşkale, Hınıs, Horasan, İspir, Oltu, Tortum ve Pasinler dolaylarında yer almakta, bu damarların bir bölümünde üretim yapılmaktadır. İlin öteki madenleri arasında Oltu'daki manganez, Aşkale'deki çimento hammaddesi manyezit, Pasinlerde'ki Tuğla-Kiremit hammaddesi sayılabilir. Oltu Taşı Erzurum’un yer altı zenginliklerinden biri de Oltu Taşı’dır. Oltu İlçesinin sınırları içinde, yaklaşık 300 ocakta çıkartılan taşlar, yanlızca süs eşyası yapımında kullanılmaktadır |
Erzurum İspir İlçesi
Erzurum ilinin kuzeybatısında bulunan ilçenin doğusunda İspir ilçesi güneyinde Aşkale ilçesi ve Bayburt ili kuzeyinde Rize ili batısında bulunmaktadır. Rize dağları ile mescit dağları arasında 1. 100 kilometrekarelik bir yüzölçüme sahiptir. Karadeniz Bölgesi toprakları içindedir. Hiçbir sanayi kuruluşunun olmadığı ilçede, halkın en önemli geçim kaynağı tarım, hayvancılık, sebzecilik, meyvecilik ve gurbetçiliktir. Çoruh nehri vadisi ve bu nehre inen dere yataklarında daha çok sebzecilik yapılmaktadır. 2000 Genel Nüfus Sayımı sonuçlarına göre ilçenin toplam nüfusu 9. 595 kişidir |
Erzurum Oltu Taşı
Erzurum’a özgü Oltu Taşı, Oltu ilçesinden güç koşullar altında çıkarılmakta olup, bu taş ile tespih, anahtarlık, gerdanlık, broş, küpe, saç tokası, tarak, ağızlık, yüzük, bilezik, sigaralık ve çeşitli süs eşyaları yapılmaktadır. Özellikle Oltu taşından yapılmış 33 taneli tespihlerin stres giderici bir özelliği olduğuna da inanılmıştır. Oltu Taşı, siyah, tıkız, parlak ve kavlı biçiminde kırıkları olan, parlatılabilen, tıraşlanabilen bir nevi linyit taşıdır. Erzurum’da Oltu Taşı altın ve gümüşle birlikte kullanılarak çeşitli süs eşyaları ve tespihler yapılmaktadır. Oltu Taşının ocaktan çıkarılması ve işlenmesi oldukça zordur. Çok çabuk kırılma özelliğinden ötürü çıkarılma ve işlenmesinde özel aletler kullanılmaktadır. Orta Çağlarda tespihlerde, kutsal sayılan sandıklarda ve heykel yapımında kullanılan Oltu Taşı XIX.yüzyılda mücevher yapımında da kullanılmıştır. Günümüzde Erzurum’un Oltu ilçesinde 300’den fazla ocaktan çıkarılan ve Erzurum Kehribarı olarak isimlendirilen Oltu Taşı’ndan yapılan eserler Rüstem Paşa Bedesteni (Taşhan)’nde işlenmekte ve satılmaktadır |
|
GEZİLECEK YERLER
Palandöken Kayak Merkezi 3185 m. zirveye sahip Palandöken dağları, Erzurum'un güneyinde yer alır ve doğu-batı yönünde uzanır. Türkiye'de kış turizmi için yapılan ilk ciddi ve kapsamlı proje Erzurum-Palandöken Kış Sporları ve Turizm Mastır Plan Çalışmasıdır. Yapılan çalışmada Palandöken Dağlarının doğal yapısı ve iklimi ile uluslararası kış sporları merkezi niteliğine sahip olduğu tespit edilmiştir. Projede, üç alan üzerinde gün toplam 32 bin kişinin kayak yapabileceği, uluslararası yarışmalar hatta kış olimpiyatlarının düzenlenebileceği, 6 bin kişinin doğrudan istihdam edilebileceği öngörülmektedir. Ulaşım: Erzurum'a Ankara ve İstanbul'dan her gün uçak seferleri bulunmaktadır. Kayak Merkezi Erzurum Şehir Merkezine 5 km. uzaklıktadır. Hava alanına ise yalnızca 10 dakika mesafededir. Kış mevsimi boyunca şehir merkezinden halk otobüsü seferleri bulunmaktadır. Coğrafya: Erzurum Türkiye'nin en yüksek ve soğuk illerinden biridir. Sert kara iklimi hüküm sürer. Yılın 150 günü karla örtülüdür. Normal kış koşullarında 2-3 metre kar yağışı almaktadır. Hakim rüzgar yönü güney ve batı yönlerindedir. Kayak alanı 2200 - 3176 m. yükseklik kuşağı üzerinde yer almaktadır. Karasal iklim nedeniyle, mevsim boyunca "toz kar" üzerinde kayak yapılmaktadır. 10 Aralık-10 Mayıs arasındaki dönem kayak etkinlikleri için en uygun zamandır. Konaklama ve Diğer Hizmetler: 4 ve 5 yıldızlı konaklama tesisleri, kayak evi, günübirlik tesisler ve lokantalar bulunmaktadır. Kayak dersi ve malzeme kiralama hizmetleri verilmektedir. Mekanik Tesisler ve Pistler: Palandöken Kayak Merkezindeki pistler dünyanın en uzun ve dik kayak pistleri arasında yer almaktadır. En uzun pisti 12 km. olan kayak pistlerinin toplam uzunluğu 28 km.yi bulmaktadır. Başlangıç yeriyle varış noktası arasındaki yükseklik farkı 1000 m. olan Palandöken'de Slalom ve Büyük Slalom yarışmaları için 2 adet tescilli Kayak Pisti mevcuttur. (Ejder Pisti ve Kapıkaya Pisti) Kayak Merkezinde 5 adet telesiyej (toplam 4500 kişi/saat kapasiteli), 1 adet teleski (300 kişi/saat kapasiteli ), 2 adet baby lift ( toplam 1800 kapasiteli ) ve 1 adet gondol lift (1500 kişi/saat kapasiteli) hizmet vermektedir. Müzeler Erzurum Arkeoloji Müzesi Adres: Yenişehir Caddesi No: 11 Tel: (0442) 233 04 14 Faks: (0442) 233 04 15 Erzurum Atatürk Evi Müzesi Adres: Cumhuriyet Caddesi Tel: (0442) 234 20 37 Faks: (0442) 233 04 15 Erzurum - Türk İslam Eserleri ve Etnografya Müzesi (Yakutiye Medresesi) Adres: Cumhuriyet Caddesi Tel: (0442) 235 19 64 Faks: (0442) 233 04 15 Erzurum - 23 Temmuz Kongre Salonu Müzesi Örenyerleri Erzurum Kalesi Adres: Yenişehir Cad. No:11 Erzurum Tel: (442) 218 14 06 Erzurum Çifte Minareli Medrese Üç Kümbetler Kuleler ve Kaleler Saat Kulesi: İç kale mescidine minare olarak yaptırılan Saat Kulesi, Tepsi Minare ve Kule diye de adlandırılmaktadır.Şehre hakim bir tepe üzerinde kurulu bulunan Erzurum Kalesi'nin surlarındaki Saat Kulesi her taraftan çok rahatlıkla görülebilmektedir. Erzurum Kalesi: Erzurum İli'ne 79km uzaklıktaki Horasan-Pasinler-Erzurum tarihi İpek Yolu üzerindedir. İlk inşa tarihi kesin olarak bilinmeyen Erzurum Kalesi'nin M.S. 5.yy ilk yarısında Bizanslılar tarafından yaptırıldığı tahmin edilmektedir. |
Camiler ve Kiliseler
İl merkezindeki Lalapaşa Cami, Üç Kümbetler ve Ovşank Kilisesi görülmeye değerdir. Üç Kümbetler: Üç kümbetlerden sekiz köşeli plan üzerine oturtulmuş olan Saltuklu Devleti'nin kurucusu Emir Saltuk'a ait olduğu sanılmaktadır. Tamimiyle kesme taştan yapılmış olan kümbetlerin diğer ikisini kimlerin yaptığı bilinmemektedir. Kümbetlerin genel olarak 13 üncü yüzyıl sonu ve 14 üncü yüzyıl başına ait oldukları kabul edilmektedir. Üç kümbetler Türklere ait diğer kümbetlere nazaran değişik planları, kullanılan malzeme ve süslemeleri açısından ayrı bir yer tutar. Medreseler Çifte Minareli Medrese: 13'üncü yüzyılın sonlarında İlhanlılar tarafından yaptırılmıştır.Anadolu Selçuklu Mimari geleneğinde açık avlulu, iki katlı ve iki minareli eğitim kurumu, Anadolu'nun en büyük medresesidir. Yakutiye Medresesi: Hoca Celaleddin Yakut tarafından MS 1310 yılında inşa edilmiştir.İlhanlı döneminden günümüze kalan nadir eserlerden birisidir. İslam Eserleri Müzesi olarak kullanılmaktadır. Köprüler ve Bedestenler Çobadede Köprüsü: 1297-98 yıllarında İlhanlıların Veziri Emir Çoban Salduz tarafından yaptırılmıştır.Aras nehri üzerinde 7 kemer gözlü olarak inşaa ettirilen önemli bir yapıttır. Rüstempaşa Bedesteni: Kanuni Sultan Süleyman'ın Sadrazamı Rüstem Paşa tarafından yaptırılmıştır. Osmanlı mimarisinin özelliklerini taşıyan iki katlı bina halen çarşı olarak kullanılmaktadır. Çarşıda daha ziyade oltu taşı satıcıları faaliyet göstermektedir. Mesire Yerleri Tortum Çağlayanı: Tortum Gölü'nün son kısmında, Tortum Çayı'nın 48 m yüksekten düşmesiyle meydana gelen çağlayan vadideki bir dağın heyelan sonucu çayın önünü kapatmasıyla oluşmuştur. Erzurum'a 120 km mesafededir. Baharda suyun bol olduğu mevsimde tabii manzarası ve heybetiyle seyrine doyum olmaz. Kaplıcalar Pasinler Termal Turizm Merkezi Yeri: Pasinler ilçe merkezinde ve Erzurum-Tahran uluslar arası geçiş yolu üzerinde yer alır. Ulaşım: İlçe merkezindedir. Suyun Isısı: 39oC -45oC PH Değeri: 6,5 Özellikleri: Bikarbonatlı, Klorürlü, Sodyumlu, Karbondioksitli, kısmen radyoaktif bir bileşime sahiptir. Yararlanma Şekilleri: İçme ve banyo kürleri Tedavi Ettiği Hastalıklar: Romatizma, sinir ve kas yorgunluğu, sinirsel hastalıklar, eklem ve kireçlenme gibi hastalıklara olumlu etki yapar. Konaklama Tesisleri: Konaklama tesisleri yeterli konfora sahip değildir. Kuş Gözlem Alanı Doğu Karadeniz Dağları Erzurum Ovası Sportif Etkinlikler Rafting: Erzurum'un İspir ilçesi sınırlarından geçen Çoruh Nehri rafting yapmaya en elverişli akarsulardan birisidir. Derin kanyonları ile ilgi çeken Çoruh, her yıl turistlerin akımına uğrar. 1993 yılında Dünya Rafting Şampiyonası Çoruh Nehrinde yapılmıştır. Trekking: Erzurum'un kuzeyinde yer alan Dumlu Dağları üzerinde yabancı turistler tarafından günü birlik doğa yürüyüşleri yapılmaktadır. Bu yürüyüşe gidenler üç saatlik bir yürüyüşle Dumbu Baba diye adlandırılan ve Fırat Nehri'nin önemli kollarından biri olan Karasu'nun kaynağı durumundaki soğuk su gözesine varırlar, burada bir süre dinlenen ziyaretçiler dönüş yürüyüşüne Kırkgöze Köyü üzerinden yaparlar buna benzer dağ yürüyüşleri Erzurum'un güneyinde bulunan Palandöken Dağları üzerinde de yapılmaktadır. |
| Bütün Zaman Ayarları WEZ +3 olarak düzenlenmiştir. Şu Anki Saat: 22:47 . |
Powered by vBulletin® Version 3.8.11
Copyright ©2000 - 2025, vBulletin Solutions, Inc.
Dizayn ve Kurulum : Makinist