![]() |
Tarihte Bugün / 18 Eylül tarihindeki önemli olaylar :
Kurtuluş Günü - Çanakkale /Biga Kurtuluş Günü - Çanakkale /Çan Kurtuluş Günü - İzmir /Karaburun Kurtuluş Günü - Balıkesir /Erdek 1810 Şili bağımsızlığını ilan etti. 1851 Amerikan gazetesi New York Times yayımlanmaya başlandı. 1901 Dikiş makinası Türkiye’ye geldi. 1921 Sakarya Meydan Savaşı'nın kazanılmasının ardından Ankara'ya dönen Mustafa Kemal, coşkuyla karşılandı. 1923 Hindistan Ulusal Kongresi ‘sivil itaatsizlik’ kampanyasını başlattı. 1931 İlk sesli Türk filmleri ‘İstanbul Sokaklarında’ ve ‘Kaçakçılar’ın seslendirme işlemlerini Paris’te tamamlayan Darülbedayi sanatçıları İstanbul’a döndü. 1934 Sovyetler Birliği, Milletler Cemiyeti'ne girdi. 1943 İstanbul’da Yıldız Bahçesi (Parkı) halka açıldı. 1948 Pakistan'ın Kurucusu Muhammed Ali Cinnah öldü. 1956 Efes'te 1926'dan beri sürdürülen arkeolojik kazılarda, ''Prytaneion'' adı verilen bölümde, dünyaca ünlü Artemis heykeli gün ışığına çıkarıldı. 1961 Yassıada mahkumları Kayseri Cezaevine nakledildi. 1962 Kıbrıs'ta Rauf Denktaş'a suikast girişiminde bulunuldu. 1970 Rock yıldızı Jimy Hendrix, aşırı dozda uyuşturucudan öldü. 1970 ABD’li blues ve rock gitaristi Jimi Hendrix, aşırı dozda uyuşturucudan öldü. 1971 Türkiye Güzeli Filiz Vural Avrupa Güzeli seçildi. 1978 ABD Başkanı Jimmy Carter öncülüğünde, Mısır Devlet Başkanı Enver Sedat ve İsrail Başbakanı Menahem Begin Camp David barış anlaşması imzaladılar. 1990 Oyuncu, ses sanatçısı Mine Mutlu öldü. 1993 Saz sanatçısı Nida Tüfekçi 64 yaşında öldü. 1997 Kara mayınlarının yasaklanması anlaşmasının metni 89 ülke tarafından onaylandı; ABD metne imza atmayı reddetti. 1997 ''Bizimkiler'' televizyon dizisinin ''Hakim Bey''i, tiyatro ve sinema sanatçısı Orhan Çağman 70 yaşında öldü. 2003 Emekli Büyükelçi Ecmel Barutçu vefat etti. 2005 Afganistan'da 1969'dan bu yana ilk parlamento seçimleri yapıldı. |
Tarihte Bugün / 19 Eylül tarihindeki önemli olaylar :
1575 Padişah III. Murat'ın görevlendirdiği Müneccimbaşı Takiyüddin Efendi'nin öncülüğünde kurulan İstanbul Rasathanesi, açıldı. Rasathane, devrin Şeyhülislamı tarafından 1580'de yıktırıldı. Araştırmacılar, rasathanenin Galatasaray Lisesi civarında kurulduğunu tahmin ediyorlar. 1784 Lunardi ilk sıcak hava balonunu uçurdu. 1893 Yeni Zelanda kolonisi, kadınlara oy hakkı tanıyan ilk ulus oldu. Bu atılımın öncüsü, 1866'da ''kadın hareketi''ni başlatan Kate Sheppard idi. 1921 Sakarya Savaşı Sonrası, TBMM'nin Mustafa Kemal Paşa'ya "Mareşal" Rütbesiyle "Gazi" Ünvanını Verişi. 1925 Türkiye -İsviçre Dostluk Antlaşması, Cenevre’de imzalandı. 1935 Almanya’da Yahudilerin kamu sektöründe çalışmaları yasaklandı. 1951 Kuzey Atlantik Paktı Konseyi, Türkiye ve Yunanistan'a NATO'ya katılma çağrısı yaptı. 1955 Arjantin Cumhurbaşkanı Juan Peron, askeri darbeyle devrildi ve Paraguay'a sürüldü. 1961 Eski başbakanlardan Ordinaryüs Prof. Şemsettin Günaltay öldü. 1970 Türk Hava Yollarının ''Antalya'' adlı uçağı Isparta yakınlarında düştü: 154 kişi öldü. 1971 Hürriyet gazetesinin seçtiği 18 yaşındaki Türkiye Güzeli Filiz Vural, 1971 Avrupa Güzellik Kraliçesi seçildi. 1976 THY’nin İstanbul-Antalya seferini yapan ‘Antalya’ adlı yolcu uçağı Isparta yakınlarında düştü. Uçaktaki 154 kişiden kurtulan olmadı. 1977 İkinci Boğaz Köprüsü’nün projesi açıklandı. 1980 Milli Güvenlik Kurulu yasama görevine başladı. 1981 Süleyman Damirel’in yeğeni Yahya Demirel, Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlığından çıkarıldı. 1982 İsveç'te seçimleri Sosyal Demokratlar kazandı; Olof Palme başbakan oldu. 1985 Meksika'nın başkenti Meksiko'da meydana gelen 8.1 büyüklüğündeki depremde 35 binden fazla kişi öldü. 1987 10. Akdeniz Oyunlarında Serbest Güreş Milli Takımı, 6 altın, 1 gümüş madalya ile takım halinde şampiyon oldu. 1987 Pierre Loti’nin torunu Viaud Loti, Uluslararası Pierre Loti Dostları Derneği üyeleriyle birlikte Türkiye’ye geldi. |
Tarihte Bugün / 20 Eylül tarihindeki önemli olaylar :
Kurtuluş Günü - Eskişehir /Mihalıççık Kurtuluş Günü - Eskişehir /Sivrihisar Kurtuluş Günü - Çanakkale /Bozcaada 622 Hazreti Muhammed ile Hazreti Ebubekir, Medine'ye ulaştı. 1519 Portekizli kaşif Magellan, 270 kişi ve 5 gemiyle Dünyanın çevresini dolaşmak için İspanya'dan yola çıktı. 1928 İtalya’da Yüksek Faşist Konsey, en yüksek yasama organı oldu. 1933 Başbakan İsmet İnönü ve Dışişleri Bakanı Tevfik Rüştü Aras'ın, Sofya'yı ziyaretinde, 1929 Tarafsızlık Antlaşması'nın süresi uzatıldı. 1937 Türk Tarih Kurultayı, Atatürk’ün huzurunda açıldı. 1937 Dolmabahçe Sarayı Veliahd Dairesi'nde, Atatürk'ün de isteğiyle, Türkiye'nin ilk resim ve heykel müzesi açıldı. 1946 Fransa’da Cannes Film Festivali başladı 1946 Basın Kanunu TBMM'de kabul edildi. 1951 Türkiye’nin NATO’ya katılması kabul edildi. 1972 Milliyet Sanat dergisinin ilk sayısı çıktı. 1980 12 Eylül darbesinin ardından, başbakanlığa emekli amiral Bülent Ulusu getirildi. 1985 Halk müziği yorumcusu, opera sanatçısı, besteci ve şair Ruhi Su 73 yaşında öldü. 1988 Naim Süleymanoğlu, Seul Olimpiyat oyunlarında halter dalında 6 dünya rekoru kırdı. 1992 Gazeteci-yazar İlhami Soysal 64 yaşında öldü. 1992 Özgür Gündem gazetesinin köşe yazarlarından Musa Anter, Diyarbakır’da silahlı saldırı sonucu öldürüldü. 1994 Bakü’de imzalanan petrol anlaşmasıyla; İngiliz BP, Amerikan Amaco, Penzol, Rus Lukoil ve TPAO, bir konsorsiyum oluşturdular. |
Tarihte Bugün / 21 Eylül tarihindeki önemli olaylar :
Kurtuluş Günü - Çanakkale /Ayvacık 1792 Fransa Ulusal Kongresi monarşinin kaldırılması için oy kullandı. 1903 İlk kovboy filmi Kit Carson'un prömiyeri ABD'de yapıldı. 1910 Rosa Luxenburg, Alman Sosyalist Parti kongresinde vuruldu. 1932 Ahmet Rasim öldü. 1932 Himayei Etfal Cemiyetince düzenlenen ''Alaturka Güreş'' müsabakaları Taksim Stadyumu'nda yapıldı. 1938 İlk TV haber programı, BBC'de yayınlandı. 1943 Karikatürist Sedat Nuri İleri 55 yaşında öldü. 1943 İnönü Ansiklopedisi'nin ilk fasikülü yayımlandı. 1945 Aydın milletvekili Adnan Menderes ile Kars Milletvekili Fuad Köprülü CHP’den ihraç edildi. 1947 Zonguldak Kozlu kömür ocaklarındaki grizu patlamasında 48 işçi öldü. 1949 Çin komünist liderleri tarafından Çin Halk Cumhuriyeti ilan edildi. 1960 27 Mayıs günü, ''Milli Birlik ve Hürriyet Bayramı'' olarak kabul edildi. 1973 Topkapı Sarayı Müzesi’nin ilk müdürü ve sanat tarihçisi Tahsin Öz öldü. 1975 Ressam, Şair ve edebiyatçı Bedri Rahmi Eyüboğlu 62 yaşında öldü. 1980 Orgeneral Haydar Saltık, Devlet Başkanı Genel Sekreteri oldu. Aynı gün Başbakan Bülend Ulusu, hükümetini açıkladı. 1989 Sinema yönetmeni ve yapımcı Ertem Eğilmez öldü. 1996 ‘Rock’ın babaannesi’ Tina Turner İstanbul’da 27 bin kişiye konser verdi. 2000 Gazeteci-yazar Ahmet Taner Kışlalı suikastında araca bombayı yerleştirdiği belirtilen Rüştü Aytufan, Sapanca'da yakalandı. |
Tarihte Bugün / 22 Eylül tarihindeki önemli olaylar :
Kurtuluş Günü - Çanakkale /Ezine Kurtuluş Günü - Afyon /Emirdağ 1520 Dokuzuncu Osmanlı padişahı Sultan I.Selim (Yavuz Sultan Selim) öldü. 1792 Fransa'da cumhuriyet ilan edildi. 1903 İtalo Marconi, kornet (cornet) dondurma külahının patentini aldı. 1908 Bulgaristan, Osmanlı'dan bağımsızlığını ilan etti. 1919 Türkiye İşçi ve Çiftçi Sosyalist Fırkası kuruldu. 1932 Gazeteci, yazar, besteci Ahmet Rasim 68 yaşında öldü. 1939 Cannes Film Festivali’nin başlamasına karar verildi. 1943 Ankara Fen Fakültesi kuruldu. 1949 Sovyetler Birliği ilk atom bombasını patlattı. 1958 İzmir Alsancak limanı hizmete girdi. 1959 Avrupa ile ABD arasındaki ilk telefon kablo hattı resmen açıldı. 1964 Sosyal Demokrat Parti kuruldu. 1964 Cumhurbaşkanı Cemal Gürsel, Yassıada hükümlüsü Refik Koraltan, Rüştü Erdelhun, Selim Yatağan ve Nedim Ökmen'i hastalık nedeniyle affetti. 1980 Ortadoğu’da İran, Irak ile olan sınır meselesini bahane ederek 7 yıl süren bir savaş başlattı. 1984 Gökova Körfezi'nde, Ören ve Türkevleri köyleri civarında kurulması planlanan termik santralin yapımını engellemek isteyen köy kadınları, yol kapatma eylemi yaptı. 1985 Fransız hükümeti, 10 Temmuz 1985'de batan Greenpeace'e ait ''Rainbow Warrior'' gemisini, Fransız gizli servisi ajanlarının batırdığını kabul etti. 1993 New York Metropolitan Müzesi, ''Karun Hazinesi''ni Türkiye'ye geri göndermeye karar verdi. 2000 Bakanlar Kurulu, Kopenhag Kriterleri ile paralel olan insan hakları raporunu kabul etti. 2001 Besteci ve müzik yorumcusu Fikret Kızılok, tedavi gördüğü İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesinde öldü. 2005 Sinema sanatçısı Tanju Korel 61 yaşında İstanbul'da öldü. 2005 Kırşehir yakınlarında, doğal güzelliğiyle tanınan ''kuş cenneti'' Seyfe Gölü kurudu. |
teşekürler ustad emeğine sağlık
|
Tarihte Bugün / 11 Ekim
1899. Boer savaşı Güney Afrika'da başladı. 1922. Mudanya Mütarekesi imzalandı. . 1926. Kıyafet Kanunu kabul edildi. . 1939. Fransa Başbakanı Edouard Daladier Adolf Hitler'in barış önerisini reddetti. 1948. Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü Ulusal Komisyonu, UNESCO kuruldu. 1959. Cumhuriyet Halk Partisi Genel Başkanı İsmet İnönü "nereden buldun" yasasına karşı olduğunu açıkladı. 1963. Batman'da bir petrol damarı daha bulundu. 1972. Adalet Bakanlığı, basınla ilgili bir yasa tasarısı hazırladı. Tasarıya göre basına sert ve ağır tedbirler getirilecek. 1976. Çİn'de, aralarında Mao Zedong'un eşi Çiang Çing'in de bulunduğu dört politbüro üyesi darbe yapmayı planladıkları gerekçesiyle tutuklandı. 1979. Gazeteci Abdi İpekçi cinayeti zanlısı Mehmet Ali Ağca'nın yargılanmasına başlandı. 1980. Cezayir'de deprem: 20.000 kişi öldü. Aynı gün uzayda185 gün kalarak rekor kıran Sovyet kozmonotları dünyaya döndü. 1980. Milliyetçi Hareket Partisi Genel Başkanı Alparslan Türkeş ve Partili 28 parlamenter tutuklandı. 1980. Yönetmen Ali Özgentürk'ün "Hazal" filmi 29. Uluslararası Mannheim Film Festivali'nde 3 ödül aldı. 1981. Yönetmen Erden Kıral'ın Bereketli Topraklar Üzerinde adlı filmi Avrupa Film Festivali'nde birinci oldu. 1982. Alparslan Türkeş 12 Eylül 1980 sonrasında tutuklu olarak yargılandığı askeri mahkemede, "Fikrimiz iktidarda, biz zindandayız" dedi. 1984. Avrupa Parlamentosu, Türkiye-Avrupa Ekonomik Topluluğu Karma Parlamento Komisyonu'nun yeniden kurulmasına karar verdi, fiili çalışmayı askıya aldı. 1992. Turgut Kazan üçüncü kez İstanbul Barosu başkanlığına seçildi. Bugün Doğanlar: 1884. Amerikan insan hakları savunucusu Eleanor Roosevelt. 1885. Nobel ödüllü Fransız yazar François Mauriac. 1928. Film müziği bestecisi, İtalyan müzikçi Ennie Morricone. Bugün Ölenler: 1689. Rus çarı büyük Petro. 1938. Siirt Milletvekili İsmail Müştak Mayakon. 1963. Ünlü Fransız şarkıcı Edith Piaf ve Fransız yazar ve ozan Jean Cocteau. 1968. eski dışişleri bakanlarından Selim Sarper. 1982. tiyatro ve sinema sanatçısı Yıldırım Önal. 1985. şair ve ressam Metin Eloğlu. 1999. "Yılanların Öcü", Onuncu Köy","Amerikan Sargısı"nın yazarı Fakir Baykurt. |
Emeğine sağlık afat üstad. \~~
|
Tarihte Bugün / 12 Ekim
1492. 509 yıl önce bugün Cenovalı denizci Kristof Kolomb Amerika'ya ayak bastı. 1872. Sirkeci hamalları greve çıktı. 1882. Tatavla kunduracıları greve çıktı. 1930. Balkan Atletizm Şampiyonası'nda Türkiye 5. oldu. 1945. Ankara Radyosu alaturka saz ve ses sanatçıları toplu olarak istifa ettiler. 1958. Başbakan Adnan Menderes yurttaşlardan "vatan cephesi" kurmalarını istedi. 1962. Siyasi af çıktı. Buna göre Yüksek Adalet Divanı'nda mahkum edilenlerin cezaları kısmen affedilebilecek. 1969. Genel seçimler yapıldı. Adalet Partisi256 milletvekiliyle iktidarını korudu. Cumhuriyet Halk Partisi143, Güven Partisi15, Millet Partisi 6, Milliyetçi Hareket Partisi1, Türkiye Birlik Partisi 8, Yeni Türkiye Partisi 6, Türkiye İşçi Partisi 2 milletvekili çıkardı. 1970. Ankara'da Hacettepe Üniversitesi işgal edildi. İstanbul'da Gislaved Lastik Fabrikası işçileri oturma grevine başladı. 1979. Türkiye'nin Hollanda Büyükelçisi Özdemir Benler'in oğlu Ahmet Benler silahlı saldırı sonucu öldürüldü. 1980.11. genel nüfus sayımı yapıldı. Sokağa çıkma yasağı sırasında güvenlik güçleri operasyonlar yaptı, çok sayıda gözaltı. Türkiye'nin nüfusu: 45.217.556. 1997. İstanbul Bayrampaşa Cezaevi'nde mahkumlar üç koğuşu ateşe vererek isyan başlattılar. Bugün Doğanlar: 1808. Charles Fourier'nin 1837'de ölümünden sonra Fourierci Ütopyacı hareketin önderi ve hareketin gazetesi La Phalange'ın sahbi olan Franszı sosyalizt Victor-Prosper Considérant. 1886.Gürcistan'da Sovyet idaresinin kurulması ve Sovyetler Birliği'nin sanayileşmesinde büyük pay sahibi olan komünist lider Grigoriy Konstantinoviç Ordjonikije. 1935. İtalyan tenor Luciano Pavarotti. Bugün Ölenler: 1870. Amerikan iç savaşında Güneylilerin komutanı General Robert E. Lee. 1924. "Penguin Adası"nın yazarı, Fransız romancı Antole France. 1943. Ünlü güreşçi ve Güreş Federasyonu Başkanı, yüzbaşı Tayyar Yalaz. 1964. James Bond'un yaratıcısı, İngiliz yazar Ian Fleming; 1987. Türkiye Cumhuriyeti'nin 6. Cumhurbaşkanı Fahri Korutürk. |
Tarihte Bugün / 13 Ekim
1920. Şark Demiryolu işçileri greve çıktı. 1923. Türkiye Büyük Millet Meclisi toplandı; Ankara'nın hükümet merkezi olması kararlaştırıldı. 1935. Türkiye Mason Locaları kapatıldı. Locaların mal varlığı hükümete devredildi. Türkiye Mason Cemiyeti hükümet telkinleri doğrultusunda faaliyetini durdurma kararı almıştı. 1951. Cumhuriyet gazetesinin düzenlediği güzellik yarışmasında, Günseli Başar Türkiye Güzellik Kraliçesi seçildi. 1955. Suna Kan, "Viotti Keman Yarışması"nda birinci oldu. Yarışma ünlü İtalyan Kemancı Giovanni Battista Viotti adına düzenlenmişti. 1968. İlk Türkiyeli işçi kafilesi, Avustralya'ya hareket etti. 1972. Sümerbank'ın 5 ildeki 13 mağazasında grev başladı. 1973. Müzisyen Victor Jara, Şili'nin Santiago Stadyumu'nda elleri kesildikten sonra kurşuna dizildi. 1980. Türk Hava Yolları'nın Diyarbakır adlı uçağı silahlı kişilerce kaçırılarak Diyarbakır'a indirildi; hava korsanları kadın ve çocukları serbest bıraktı ve yetkililerle pazarlığa girişti. 1983. Danışma Meclisi'nin görevi sona erdi. Meclis 12 Eylül askeri darbesi sonrası Milli Güvenlik Konseyi'nin belirlediği 160 üyeden oluşmuştu. 1986. Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Ronald Reagan ve Sovyetler Birliği lideri Mihail Gorbaçov buluştular. Stratejik silahların kontrolünü tartışmak için bir araya gelen iki başkandan Reagan "Yıldız Savaşları" projesinden vazgeçmeyince bir sonuca ulaşılamadı. 1990. Kadın kuruluşları İstanbul'da "Düşünceye Saygı, Şiddete Son" yürüyüşü yaptılar. 1991. Eski MİT (Milli İstihbarat Teşkilatı) müsteşarı emekli Orgeneral Adnan Ersöz, öldürüldü. Ersöz'ü Devrimci-Sol örgütü militanlarının öldürdüğü açıklandı. 1994. İnsan haklarından Sorumlu devlet Bakanı Azimet Köylüoğlu Amerikanın Sesi Radyosu'na, "600 köy ve 800 mezranın yakıldığını" açıkladı. 1995. Prag'daki Dünya Grekoromen Güreş Şampiyonası'nda, , 82 kiloda güreşen Hamza Yerlikaya dünya şampiyonu oldu. 1997. Altın Koza Film Festivali sonuçlandı. Zeki Demirkubuz'un yönettiği Masumiyet birinciliği aldı. Bugün Doğanlar: 1925. İngiltere başbakanı Margaret Thatcher; 1921. İtalyan asıllı Fransız şarkıcı ve aktör Yves Montand doğdular. Bugün Ölenler: 1956. Şair Cahit Sıtkı Tarancı; 1973. Halikarnas Balıkçısı Cevat Şakir Kabaağaçlı; 1986. Tiyatro sanatçısı Kâmran Yüce trafik kazasında; 1987. Şair Nilgün Marmara; 1994. Ressam ve heykeltraş Selim Turan; 1999. Sinema-tiyatro yazarı Mahmut Tali Öngören öldüler. |
Tarihte Bugün / 14 Ekim
1913. İngiltere'de maden kazası: 439 madenci öldü. 1926. İlk medeni nikah Şehremini Muhittin Bey tarafından İstanbul'da kıyıldı. 1927. Türkiye Milli Futbol Takımı Bulgaristan'ı 3-1 yendi. 1933. Adolf Hitler, Cenova Silahsızlanma Konferansı'na katılmayacağını ve Milletler Cemiyeti'nden ayrılacağını açıkladı. 1941. İstanbul Şehir Tiyatroları Hamlet'i sergilemeye başladı. 1944. Hitler'e suikastta rol alan Mareşal Erwin Rommel intihar etti. Aynı gün İngilizler Atina'ya girdi. 1947. Amerika Birleşik Devletleri test pilotu Chuck Yeager, ses duvarını aştı. 1950. Kore'ye Türk askeri birliği ulaştı. 1959. İstanbul Basın Mahkemesi Tercüman gazetesine bir ay süreyle kapatma, sorumlu yazı işleri müdürü Kayhan Türkçü'ye de 10 ay hapis cezası verdi. 1960. Yassıada yargılamaları başladı. İlk dava Afgan Kralı'nın Celal Bayar'a hediye ettiği köpeğin hayvanat bahçesine satışıyla ilgili "Köpek Davası" idi. 1962. Manisa Milletvekili ve Ulus gazetesi başyazarı Yakup Kadri Karaosmanoğlu, Cumhuriyet Halk Partisi'nden istifa etti. Karaosmanoğlu, partinin Atatürk ilkelerinden taviz verdiğini öne sürdü. Genel Başkan İsmet İnönü, "Çok esef ettim" dedi. 1964. Tokyo Olimpiyat Oyunları'nda Türk Serbest Güreş Milli Takımı şampiyon oldu. Aynı gün, Nobel barış ödülü siyah rahip Martin Luther King'e verildi. 1973. Genel seçimler sonuçlandı. Cumhuriyet Halk Partisi 187, Adalet Partisi 148, Milli Selamet Partisi 48, Demokratik Parti 44, Cumhuriyetçi Güven Partisi13, Milliyetçi Hareket Partisi 3, Türkiye Birlik Partisi1 milletvekilliği kazandı. 6 da bağımsız milletvekili seçildi. Aynı gün, kutsal Yorn Kippur gününde Mısır ve Suriye orduları İsrail'e saldırdı. 1979. Bağımsız aday Fikri Sönmez Fatsa Belediye Başkanı seçildi. 1980. Diyarbakır'a kaçırılan Türk Hava Yollarına ait Diyarbakır uçağına operasyon düzenlendi. Kökten dinci oldukları öne sürülen 4 hava korsanı yakalandı. Operasyon sırasında bir yolcu öldü. 1982. Yaşar Kemal Fransa'da Uluslar arası Cino del Duca Ödülü'nü kazandı. 1987. Uluslararası Atatürk Barış Ödülü, Federal Almanya Cumhurbaşkanı Richard von Weizsaecker'e verildi. Bugün Doğanlar: 1882. İrlanda bağımsızlık lideri ve1959-973 arası cumhurbaşkanı Eaman de Valera. 1890. 1952-1960 arası Amerika Birleşik Devletleri başkanı General Dwight Eisenhower. 1940. İngiliz pop müzik şarkıcısı Cliff Richard.. Bugün Ölenler: 1931. Ressam Mehmet Ruhi. 1967. Gazeteci, yazar ve eğitimci Kazım Nami Duru. 1969. Şair Mustafa Seyit Sutüven. 1981. 1961 Anayasası'nı hazırlayanlardan Prof. Hüseyin Nail Kubalı öldüler. |
Tarihte Bugün / 15 Ekim
Aşıklar Bayramı.1966'dan bu yana kutlanan bayramda her çevreden aşıklar atışma, türkü, şiir dallarında yarışıyor. 1878. İstanbul'da duvarcılar, kunduracılar ve terzi işçileri greve çıktı. 1927. Gazi Mustafa Kemal Paşa Cumhuriyet Halk Partisi kurultayında "Büyük Nutuk"u okumaya başladı. Nutuk'un okunuşu 6 gün sürdü. 1928. Almanya'dan hareket eden dünyanın en büyük hava gemisi Graf Zeppelin Amerika'da New Jersey'e ulaştı. Uçuş 111 saat sürdü. 1937. Yeni harflerle basılan ilk kağıt paralar tedavüle çıktı. Üzerinde Atatürk'ün resmi bulunan100 liralık banknotlar 1942'de tedavülden kaldırıldı. 1945. Geçici Fransız hükümeti başbakanı Pierre Laval kurşuna dizildi. 1961. 27 Mayıs 1960 askeri darbesi sonrasında kısıtlı ve sınırlı seçim kampanyasının ardından genel seçimler yapıldı. Seçime dört parti katıldı. Cumhuriyet Halk Partisi 173, Adalet Partisi 158, Cumhuriyetçi Köylü Millet Partisi 54, Yeni Türkiye Partisi 65 milletvekili kazandı. Aynı gün; Uluslararası Af Örgütü Londra'da kuruldu. 1964. Sovyetler Birliği lideri Nikita Kruşçev Karadeniz kıyısında tatildeyken görevden alındı.Yerini Leonid Brejnev aldı. Aleksey Kosigin başbakan oldu. 1969. Amerika Birleşik Devletleri'nde, Vietnam Savaşı karşıtı mitingler düzenlendi. 1970. İstanbul'da güvenlik güçleri 12 Ekim1970'de oturma eylemine başlayan Gislaved Lastik Fabrikası işçilerini fabrikadan zorla çıkardılar; 1 işçi öldü, 50 işçi yaralandı. Aynı gün İstanbul'da kolera salgını olduğu açıklandı. 1993. Nobel Barış Ödülü, Güney Afrika Devlet Başkanı De Klerk ile Afrika Ulusal Kongresi Başkanı Nelson Mandela'ya verildi. 1995. Türkiye'nin birçok ilinden Ankara'ya gelen binlerce işçi, Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu, TÜRK-İŞ'in düzenlediği mitingde Tansu Çiller'i protesto etti. Bugün Doğanlar: 1608. Barometrenin kaşifi Evangelista Torricelli. 1836. Alman filozof F. Wilhelm Nietzche. 1920. "Baba" romanının yazarı Mario Puzo. Bugün Ölenler: 1958. Şair Asaf Halet Çelebi. 1997. Dünya Bektaşilerinin Halife Babası Turgut Koca |
Tarihte Bugün / 16 Ekim
Dünya Gıda ve Tarım Günü 1793. Fransa kraliçesi Marie-Antoinette başı giyotinle kesilerek idam edildi. 1924. Topkapı Sarayı müze olarak ziyarete açıldı. 1934. Çin'de "Uzun Yürüyüş" başladı. 1946. Nürnberg Duruşmaları'nda ölüme mahkum edilen 12 Nazi'den onunun cezası infaz edildi; Hermann Goering infazdan birkaç saat önce intihar etti. Aynı gün Fevzi Çakmak önderliğinde bir grup İnsan Hakları Cemiyeti kurmak üzere başvurdu. 1951. Pakistan Başbakanı Ali Han 1951'de öldürüldü. 1964. Çin ilk atom bombasını patlattı. Aynı gün İngiltere'de İşçi Partisi iktidara geldi. Harold Wilson başbakan oldu. 1966. Türkiye- Sovyetler Birliği milli takımlar futbol karşılaşmasında Türkiye 2-0 kazandı. Aynı gün Cumhuriyet Halk Partisi Genel Başkanı İsmet İnönü Cumhurbaşkanı Cemal Gürsel'e yazdığı mektubu kamuoyuna açıkladı. İnönü, Adnan Menderes, Fatin Rüştü Zorlu ve Hasan Polatkan'ın idamlarının durdurulmasını istedi. 1978. Polonyalı Kardinal Karol Wojtla Johannes Paulus II adıyla papa seçildi. 1980. Eski başbakanlardan Nihat Erim'i öldürmekten tutuklu Ahmet Karlangaç hücresinde ölü bulundu. Karlangaç'ın intihar ettiği öne sürüldü. 1981. Yılmaz Güney'in Isparta Yarıaçık Cezaevi'nden bayram izni bittiği halde geri dönmediği açıklandı. 1984. 3 bin imzalı "Gökova'da santrala Hayır" dilekçesi Cumhurbaşkanı Kenan Evren'e iletildi. 1987. Kapatılan Türkiye İşçi Partisi (TİP) genel başkanı ve eski milletvekili Behice Boran için Meclis'te tören düzenlendi. Boran 11 Ekim günü sürgünde ölmüştü. 1988. Cumhurbaşkanı Kenan Evren Federal Almanya'da "Bir zaman gelecek Türkiye'de de komünist partisi kurulacak" dedi. 1992. Türk Silahlı Kuvvetleri, Kuzey Irak'ın Haftanin bölgesinde sınır ötesi harekat başlattı. 1994. Türk asıllı Alman vatandaşları Leyla Onur ile Cem Özdemir Almanya parlamentosuna milletvekili seçildi. 1996. Guatemala'da bir stadyumda izdiham yaşandı; 78 ölü, 100 yaralı. Bugün Doğanlar: 1854. "Dorian Gray'in Portresi" adlı romanıyla tanınan İrlanda doğumlu İngiliz yazar Oscar Wilde. 1886. İsrail devletinin kurucusu ve İlk başbakanı David Ben-Gurion Polonya'da. 1888. Nobel edebiyat ödüllü Amerikan oyun yazarı Eugene O'Neil. 1927. "Teneke Trampet" adlı romanıyla tanınan Alman yazar Gunter Grass. Bugün Ölenler: 1939. Damat Ferit Paşa kabinesinin Dahiliye Nazırı Mehmet Ali Bey. 1971. Sosyalist hareketin önde gelen teorisyenlerinden Dr. Hikmet Kıvılcımlı, Eski Yugoslavya'nın başkenti Belgrad'da sürgünde. 1980. İtalyan komünist hareketinin öncüsü Luigi Longo. 1988. Türk sanat müziği sanatçısı Güneri Tecer. |
Tarihte Bugün / 17 Ekim
1929. Nadir Han Afganistan Kralı oldu. 1938. Atatürk ilk ağır komaya girdi. 1956. Türkiye İlk şeker ihracatını gerçekleştirdi. 1962. Cumhurbaşkanı Cemal Gürsel, siyasi Af Kanunu'nu imzaladı; 258 Yassıada hükümlüsünün tahliyesi başladı. 1966. Birlik Partisi kuruldu. Parti genel başkanlığına Hasan Tahsin Berkman getirildi. Partinin amblemi Hz. Ali'yi simgeleyen bir aslan ve onun çevresinde12 imamı temsil eden12 yıldız olarak belirlendi. 1972. Türkiye İşçi Partisi davası sonuçlandı. 21 sanığa ağır hapis cezası verildi. Genel Başkan Behice Boran 15 yıla mahkum oldu. 1973. Amerika Birleşik Devletleri'nin Yom Kippur savaşında İsrail'i desteklemesi petrol fiyatlarının yükselmesine yol açtı;10 Arap devleti petrol fiyatlarına yüzde 70 zam yaptılar, ayrıca, petrol üretimini, her ay yüzde 5 azaltma kararı aldılar. 1980. Milli güvenlik Konseyi, kıdem tazminatlarına sınır getirdi; kıdem tazminatının1 yıllık tutarı, aylık asgari ücretin ancak 7,5 katı olacak. 1996. Sanatçı Şanar Yurdatapan, "bölücülük" iddiasıyla tutuklandı. Bugün Doğanlar : 1915. "Satıcının Ölümü" adlı eseriyle ün kazanan Amerikan oyun yazarı Arthur Miller. Bugün Ölenler: 1849. Polonyalı besteci ve piyanist Frederick Chopin. 1889. "Ne Yapmalı" adlı romanıyla Rus devrimci kültüründe derin izler bırakan yazar Nikolay Gavriloviç Çernişevskiy. 1938. Alman sosyalist lider, II. Enternasyonal'in önde gelen teorisyeni Karl Kautsky. |
Tarihte Bugün / 18 Ekim
1943. Ulvi Cemal Erkin ve Necil Kazım Akses Berlin'de başarılı bir konser verdi. 1959. III. Akdeniz Oyunları Beyrut'ta yapıldı. Türkiye serbest güreş milli takımı 8 sıklette birinci oldu. 1970. Türkiye Devrimci Gençlik Dernekleri Federasyonu, DEV-GENÇ başkanlığına Ertuğrul Kürkçü seçildi. 1976. Başbakan Süleyman Demirel, Fırat nehri üzerindeki Karakaya Barajı ve Hidroelektrik Santralı'nın temelini attı. 1977. Almanya'daki Kızıl Ordu Fraksiyonu (RAF) liderlerini hapisten kurtarmak üzere Filistinli eylemcilerce kaçırılan Lufthansa uçağına Alman GSG-9 komandoları Somali'nin Mogadişu havalimanında baskın düzenledi. 3 eylemci öldürüldü, 88 yolcu kurtarıldı. Aynı gece Almanya'da Stammheim cezaevinde mahkum olarak bulunan RAF liderleri Andreas Baader, Gudrun Ennslin, Jan-Carl Raspe ve Irmgard Möller intihar ettiler. Möller kurtarıldı. . Aynı gün Türkiye'de; Halkın Kurtuluşu gazetesi sorumlu müdürü Mustafa Yıldırımtürk için 18 kez tutuklama kararı çıktı. 1979. Balgat katliamının iki sanığı Mustafa Pehlivanlı ve İsa Armağan idama mahkum edildi.10 ağustos1978'de; Ankara Balgat'ta genellikle solcuların gittiği 4 kahve taranmış, 5 kişi ölmüş,11 kişi yaralanmıştı. 1982. 186 idam istemli, 574 sanıklı Ankara Devrimci-Yol davası başladı. 1988. 7 Ekim1988'de; Tuzla'da Türkiye İşçi Köylü Kurtuluş Ordusu, TİKKO üyesi olduğu öne sürülen dört kişi öldürülmesi olayına karışan16 polise 56'şar yıl hapis cezası istemiyle dava açıldı. 1996. Gazeteci Metin Göktepe'nin gözaltında dövülerek öldürülmesiyle ilgili dava Aydın'da başladı. Aynı gün Yargıtay, Yaşar Kemal'e verilen 1 yıl 8 aylık hapis cezasını onayladı. Bugün Doğanlar: 1923. "Pazarları Asla" filmiyle ve Albaylar Cuntası'na muhalefetiyle ünlü Yunanlı sinema oyuncusu ve Yunanistan eski Kültür Bakanı Melina Mercuri. 1927. "General Patton" filmiyle kazandığı Oscar ödülünü reddeden Amerikalı aktör George C. Scott. 1956. 9 kez Wimbledon tenis Turnuvası bayanlar birincisi Çek asıllı Amerikalı tenisçi Martina Navratilova. Bugün Ölenler: 1931. Amerikalı mucit Thomas Alva Edison. 1949. Şair Enis Behiç Koryürek. 1957. Gazeteci ve yazar Hüseyin Cahit Yalçın. 1964. Ressam Halil Dikmen. 1996. Yazar Kemallettin Tuğcu. |
Tarihte Bugün / 19 Ekim
1781. Amerikan Bağımsızlık Savaşı, İngilizlerin George Washington'a teslim oluşuyla sona erdi. 1927. Amele Teali Cemiyeti kapatıldı. 1934. Mübadele Komisyonu görevini tamamladı. Anadolu ve Trakya Rumları ile Yunanistan Müslümanlarının mübadelesini düzenlemekle görevli Komisyon 7 Ekim 1923'de kurulmuştu. 1945. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi açıldı. 1949. Fahrettin Kerim Gökay, İstanbul valiliği ve belediye başkanlığına atandı. 1960. 6-7 Eylül Olaylarıyla ilgili dava başladı. Aynı gün 155 Kürt eşrafı için sürgün yasası çıkarıldı. 1962. Meclis'te, Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanunu kabul edildi. 1972. Gazeteci İlhan Selçuk, gözaltına alındı. 1982. Milli Güvenlik Konseyi'nin son şeklini verdiği anayasa metni açıklandı. Geçici maddelerle eski parti yöneticilerine10 yıl siyaset yasağı getiriliyor, anayasanın kabulüyle birlikte Kenan Evren cumhurbaşkanı oluyor. 1984. İletişim Yayınları'nın çıkarttığı Yeni Gündem dergisi kapatıldı. 1995. Avrupa Parlamentosu Yeşiller sözcüsü Claudia Roth, kendisine ve iki Avrupalı kadın parlamentere "fahişe" dediği gerekçesiyle, Devlet Bakanı Ayvaz Gökdemir aleyhine 3 milyar liralık manevi tazminat davası açtı. 1996. Kamu Emekçileri Sendikaları Konfederasyonu (KESK) üyesi kamu çalışanları birçok şehirde eylem yaptılar. KESKliler, nema olarak adlandırılan, zorunlu tasarruf fonunda biriken paraların ödenmesini istediler. Bugün Doğanlar: 1862. Sinemanın mucitlerinden Fransız fotoğrafçı Auguste Lumiere. 1931. "Soğuktan Gelen Casus" adlı romanıyla ünlü, İngiliz casusluk romanları yazarı John Le Carre. Bugün Ölenler: 1745. "Gulliver'in Seyahatleri"nin yaratıcısı, İrlandalı yazar Jonathan Swift. 1920. "Dünyayı Sarsan On Gün" adlı belgesel eserin yazarı, 1917 Ekim Devrimi'nin gazetecisi. Amerikalı yazar John Silas Reed. 1961.Eski başbakan Şemsettin Günaltay. 1988. Türkçe sözlü tango besteleriyle bilinen Necdet Koyutürk. 1989. Tiyatro sanatçısı Alpay İzer. |
Tarihte Bugün / 20 Ekim
1827. İngiliz, Fransız, Rus Birleşik filosu Yunanistan açıklarında Navarin'de Osmanlı donanmasını tahrip etti. 1935. Çin'de Milliyetçi hükümete karşı başlatılan,1 yıl süren 6 bin millik Uzun Yürüyüş sona erdi. Mao önderliğindeki Birinci Öncü Ordu Yenan'a girdi. 1940. Nüfus sayımı yapıldı. Türkiye'nin nüfusu 17. 820. 950 1942. Ekmek karneye bağlandı. Karneler, dağıtılmaya başladı. 1944. İkinci Dünya Savaşı'nda Sovyet Kızıl Ordusu Belgrad'a girdi. Aynı gün, Gestapo, Alman anti-faşist ve sosyal demokrat Julius Leber'i kurşuna dizdi. 1954. İngiltere'de 51 bin liman işçisi greve gitti. İngiltere'nin deniz ticareti yarı yarıya durdu. Aynı gün Dünya Bankası Genel Sekreteri, Türkiye'ye geldi. Genel Sekreter "Türkiye ekonomik geleceği çok parlak bir ülkedir" dedi. 1959. III. Akdeniz Oyunları Beyrut'ta yapıldı. Türk greko-romen milli takımı şampiyon oldu. 'de sonuçlanan oyunlarda Türkiye 4 altın, 2 gümüş,1 bronz madalya aldı. 1968. Mexico Olimpiyatları'nda günü serbest güreşte 78 kiloda Mahmut Atalay ve 97 kiloda Ahmet Ayık altın madalya kazandılar. Aynı gün; Amerika Birleşik Devletleri'nin öldürülen başkanlarından John Kennedy'nin eşi Jackie Yunanlı armatör Aristotle Onassis ile evlendi. 1969. İstanbul Belediye Meclisi halı ve kilimlerin yalnızca pazartesi günleri silkelenebileceğini açıkladı. Aynı gün, istedikleri zammı alamayan sinemacılar İstanbul'da sinemaları süresiz kapattılar. 1969. Esin Afşar Dario Moreno ödülünü aldı. 1976. Trabzonspor, Trabzon'da oynanan Avrupa Şampiyon Kulüpler Şampiyonluğu ikinci tur futbol maçında İngiltere şampiyonu Liverpool'u1-0 yendi. 1978. Ordinaryüs Profesör Dr. Bedri Karafakioğlu öldürüldü. Karafakioğlu İstanbul teknik Üniversitesi Elektrik Fakültesi dekanıydı. Katilleri hala ortaya çıkarılamadı. 1982. Bir gün önce, Anayasa metinin açıklayan Milli Güvenlik Konseyi, Devlet Başkanı Kenan Evren'in anayasayla ilgili konuşmalarını eleştirmeyi yasakladı. 1985.12. nüfus sayımı yapıldı. Türkiye nüfusu: 50.664.458. İstanbul nüfusu: 5.475.982. 1992. Gazeteci Namık Tarancı, Diyarbakır'da öldürüldü. 2000. Bergama Cezaevi hükümlüleri gördükleri işkenceyi fotoğraflarla ispatladılar. Mahkumlar fotoğrafları basına verdikleri için 15'er gün hücre cezası aldılar. Bugün Doğanlar: 1859. Pragmatizm ekolünün kurucularından Amerikalı düşünür ve eğitimci John Dewey. Bugün Ölenler: 1985. Şair Sabri Altınel. 1996. Çevreci, bilim insanı Profesör Kriton Curi. |
Emeğine sağlık üstad. \~~
|
1805. Amiral Nelson komutasındaki İngiliz Filosu İspanya'nın güneybatısında Trafalgar'da Napolyon'un Birleşik Fransız-İspanyol Donanmasını yendi. Amiral Nelson da savaşta öldü.
1860. Tercüman-ı Ahval gazetesi çıkmaya başladı. Sahibi Yozgatlı Çapanoğlu Agah efendiydi. 1935. Almanya, Milletler Cemiyeti'nden ayrıldı. 1938. Japonlar, Çin'in Kanton kentini işgal etti. 1940. Ernest Hemingway'in "Çanlar Kimin İçin Çalıyor" kitabı New York'ta basıldı. 1945. Nüfus sayımı yapıldı. Türkiye nüfusunun 18.871.203 olduğu açıklandı. İstanbul il nüfusu ise 1.071.686 1950. Çin askerleri, Tibet'i işgal etti. 1969. Federal Almanya'da sosyal demokrat Willy Brandt şansölyeliğe seçildi. 1970. Adana Bossa Fabrikası'nda sendikaya kızan 4.000 işçi direnişe geçti. 1972. Profesör Mümtaz Soysal Ankara Sıkıyönetim Komutanlığı'nca, "Anayasaya Giriş" adlı ders kitabında komünizm propagandası yaptığı gerekçesiyle tutuklandı. 1973. Necmettin Erbakan Milli Selamet Partisi genel başkanı seçildi. 1984. Afşin-Elbistan Termik Santralı açıldı. 1985. Alman gazeteci ve yazar Günter Wallraff'ın Türk işçisi kimliğiyle yaşadıklarını anlattığı En Alttakiler (Ganz Unten) adlı yapıtı piyasaya çıktı. 1990. Genel nüfus sayımı. Türkiye'nin nüfusu 56.473.035 1992. Almanya Yeşiller Partisi kurucularından ve ilk genel başkanı Petra Kelly evinde ölü bulundu.Kelly'nin hayat arkadaşı emekli general Gerd Bastian'la birlikte intihar ettiği anlaşıldı. 1997. 1991'de yaptığı bir konuşmadan ötürü İstanbul DGM tarafından hükmedilen cezası kesinleşen Avukat Eşber Yağmurdereli tutuklanarak cezaevine gönderildi. Aynı gün Avrasya feribotunu kaçırmaktan mahkum Ramazan Zubaroyev ile Roki Gitsba firar etti. Aynı davadan mahkum Muhammed Emin Tokcan, Viskhan Abdurrahmanov ile Tuncer Özkan daha önce firar etmişti. 1999. Öğretim üyesi ve gazeteci yazar Profesör Ahmet Taner Kışlalı bombalı bir saldırı sonucu öldürüldü. Bugün Doğanlar: 1833. Dinamitin mucidi, İsveçli kimyacı Alfred Nobel. Bugün Ölenler: 1931. Başta ampul olmak üzere elektrikle çalışan bir çok aygıtın mucidi Thomas Edison. 1952. Eski bayındırlık bakanlarından Sırrı Day. 1956. Gazeteci Hakkı Tarık Us. 1977. besteci ve orkestra şefi Ferit Tüzün. 1984. Kürt şair Cigerxwin. 1984. Fransız film yönetmeni François Truffaut. |
Tarihte Bugün / 22 Ekim
Sanat Bayramı ve Haftası 1919. Amasya'da Mustafa Kemal Paşa ile İstanbul Hükümeti'nin Bahriye Nazırı yani Denizcilik Bakanı Salih Paşa bir protokol imzaladılar. 1931. Amerikalı mafya lideri Al Capone vergi kaçakçılığı gerekçesiyle11 yıl hapis cezası aldı. 1937. Dersim bölgesinde 21 Mart gecesi başlayan ayaklanma bastırıldı. Dört yıl için çıkarılan Tunceli'nin İdaresi Hakkında Kanun, çeşitli eklerle1947'ye kadar sürdü. 1938. Chester Carlson "fotokopi"yi icat etti. 1945. Toprak Mahsulleri Vergisi olarak zeytin vergisi kararı çıktı. Zeytin vergisi, yağ olarak ödenecek. 1950. Nüfus sayımı sonuçlandı. Türkiye'nin nüfusu 20.902.628. 5 yıl sonraki sayımda, nüfus 24.064.763 oldu. 1951. Türkiye'nin, Kuzey Atlantik Antlaşması Teşkilatı, NATO üyeliği protokolü imzalandı. 1953. Laos bağımsızlığını ilan etti. 1962. Amerika Birleşik Devletleri Başkanı John F. Kennedy, Küba'da Sovyet füzeleri olduğunu açıkladı; Amerikan donanması Küba'yı ablukaya aldı. 1964. Jean Paul Sartre, Nobel Ödülü'nü reddetti. 1972. Türk Hava Yolları'nın Truva uçağı Sofya'ya kaçırıldı. Bir gün sonra yolcuları serbest bırakan 4 hava korsanı Bulgaristan'a iltica etti. 1976. Türkiye Hak İşçi Sendikaları Konfederasyonu, HAK-İŞ kuruldu. 1980. Yönetmen Ömer Kavur'un filmi "Yusuf ile Kenan" Milano 'da altın madalya aldı. 1983.Batı Almanya ve Fransa'da1 milyon 500 bin kişi nükleer karşıtı protesto gösterisi yaptı. 1988.Eski Diyarbakır Askeri Cezaevi İç güvenlik Komutanı Binbaşı Esat Oktay Yıldıran İstanbul'da öldürüldü. Bugün Doğanlar: 1811. Macar besteci Frans Liszt. 1919. "Altın defter" kitabı ile tanınan İngiliz edebiyatçı Doris Lessing İran'da. 1844. Fransız tiyatro sanatçısı Sarah Bernhardt. 1917. Oscar ödüllü Amerikan aktris Joan Fontaine. 1943. "Gündüz Güzeli" filmiyle ünlü, Fransız aktris Catherine Deneuve. Bugün Ölenler: 1906. Fransız empresyonist ressam Paul Cezanne. 1973. İspanyol çelist, besteci ve yönetmen Pablo Cassals. 1990. Felsefeci Louis Althusser intihar ederek. |
Tarihte Bugün / 23 Ekim
1926. Sovyetler Birliği'nde Leon Trotskiy ve Grigoriy Zinoviyev Komünist Partisi Merkez Komitesi üyeliğinden çıkarıldı. 1956. Macaristan'da Sovyet egemenliğine karşı ayaklanma başladı. Bütün ülkeye yayılan gösterilerde, isyancılar Sovyet birliklerinin çekilmesini istediler. 1960. Genel nüfus sayımı: Türkiye'nin nüfusu 27.754.820 Cumhurbaşkanı Cemal Gürsel 1965'de hükümeti kurma görevini Adalet Partisi Genel Başkanı Süleyman Demirel'e verdi. 1972. Zonguldak'ta iki ayrı kömür ocağında grizu patlaması: 20 işçi öldü, 76 işçi yaralandı. 1978. Resmi açıklamaya göre; Türkiye'nin Avrupa Ekonomik Topluluğu'na girmesi 2000 yılına kaldı. 1981. Danışma Meclisi ilk toplantısını yaptı. 1983. Beyrut'ta Amerikan ve Fransız barış gücü karargahlarına patlayıcı yüklü kamyonlarla intihar saldırısı yapıldı. 241 Amerikan deniz piyadesi ve 58 Fransız paraşütçü öldü. 1990. Metal işkolunda toplusözleşme görüşmelerinin tıkanmasını protesto eden Türk Metal Sendikası üyesi10 bin işçi saçlarını kazıttı. 1997. Vicdani retçi Osman Murat Ülke askere alındı, ancak askeri elbise giymeyi reddetti. Ülke'ye10 ay hapis cezası verildi. Bugün Doğanlar: 1940. Brezilyalı futbolcu Pele. Bugün Ölenler: 1984. Ressam Salih Urallı. 1999. Sinema sanatçısı Neriman Köksal. |
Tarihte Bugün / 24 Ekim
Birleşmiş Milletler Günü . 1857. İlk futbol kulübü, İngiltere'de Cambridge Üniversitesi'nde kuruldu. 1923. Türkiye Büyük Millet Meclisi "1 Kasım1922"nin Hakimiyet Bayramı olarak kutlanmasını kabul etti. 1945. Güvenlik ve barışın sağlanması amacıyla, Birleşmiş Milletler Bildirgesi yayınlandı. 1945. 2. Dünya savaşı sırasında, Nazilerin Norveç'i işgal etmesine yardım eden, daha sonra Hitler'in Norveç başbakanı yaptığı Faşist Parti lideri Abraham Quisling kurşuna dizildi. 1955. Bayındırlık Bakanı, Demokrat Parti İzmir Milletvekili Muammer Çavuşoğlu, 6-7 Eylül olaylarında zarar gören Yunanistan'ın İzmir Konsolosluğu'na gitti. Hükümetin geçmiş olsun dileklerini iletti ve hükümet adına konsolosluk gönderine Yunan bayrağı çekti. 1956. Gazeteci Bedii Faik, cumhurbaşkanına hakaretten 6 ay hapse mahkum oldu. 1961. Malta bağımsızlığını ilan etti. 1962. Türkiye, Amerika Birleşik Devletleri'nin Küba'yı denizden ablukaya alma kararını kayıtsız şartsız desteklediğini açıkladı. Türkiye, ekonomik abluka kararını uygulayan ilk devlet oldu. 1964. Amerikalı sivil haklar savunucusu Martin Luther King'e, Nobel Barış Ödülü verildi. 1965. Nüfus sayımı yapıldı. Türkiye'nin nüfusu 31.391.207 1966. Cumhuriyet Halk Partisi Zonguldak Milletvekili Bülent Ecevit, genel sekreter seçildi. 1972. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi (SBF) Anayasa profesörü Mümtaz Soysal, 6 yıl 8 ay hapse mahkum edildi. Soysal, "Anayasaya Giriş" kitabında Marksizm propagandası yaptığı gerekçesiyle yargılanıyordu. Aynı gün hükümet Et ve Balık Kurumu grevini 30 gün erteledi. 1975. Türkiye'nin Paris Büykelçisi İsmail Erez ve şoförü Ermeni militanlarca öldürüldü. 1984. Hıdır Aslan İzmir'de idam edildi. Aslan Devrimci-Yol örgütü üyesi olmaktan yargılanmış ve idama mahkum edilmişti. 1991. Kripto davasında gazeteci Uluç Gürkan ile Dışişleri Bakanlığı memuru Hande Mumcu beraat etti. 1992. Türk Silahlı Kuvvetleri'nin, PKK'nın Kuzey Irak'taki Hakurk kampını imha ettiği açıklandı. 2000. TBMM İnsan Hakları Komisyonu Başkanı Sema Pişkinsüt geçen yıl bugün görevden alındı. Bugün Doğanlar: 1817. 19. yüzyılda Fransa'nın en önemli eğitim ve başvuru kaynaklarını hazırlayan gramerci, sözlükbilimci ve ansiklopedici Pierre(-Athanase) Larousse. Bugün Ölenler: 1939. Asker ve siyasetçi Salih Hulusi Paşa. 1959. Besteci Osman Nihat Akın. 1969. Şair Behçet Kemal Çağlar. 1976. Caz sanatçısı Sevinç Tevs. |
Tarihte Bugün / 25 Ekim
1929. İstanbul-Berlin arası "Hava Postası" seferleri başladı. 1937. Başbakan İsmet İnönü, istifa etti. Aynı gün Celal Bayar'ın kurduğu hükümet açıklandı. 1946. Serbest güreş milli takımı İsveç'te Avrupa birincisi oldu. 1957. Tatbiki Güzel Sanatlar Okulu İstanbul'da açıldı. 1970. Sokağa çıkma yasaklı nüfus sayımları devam ediyor: Türkiye'nin nüfusu 35.066.549 1971. Sıkıyönetim Komutanlığı Türkiye Selüloz ve Kağıt Fabrikalarında (SEKA) grevini durdurdu. Aynı gün143 sanıklı Türkiye Öğretmenler Sendikası (TÖS) davası Ankara Sıkıyönetim Mahkemesinde başladı. Aynı gün, Çin Halk Cumhuriyeti'nin katılımını sağlamak için Tayvan Birleşmiş Milletler'den çıkarıldı. 1977. İstanbul'daki Federal Almanya Kültür Merkezi, bombalandı. 1980.13 Temmuz 1979'da Mısır'ın Ankara Büyükelçiliği'ni basan 4 Filistinli gerilla ölüm cezasına çarptırıldı. 1980.12 Eylül Askeri yönetimi, yasadışı silah ve patlayıcı maddelerini 15 gün içinde teslim edenlerin affedileceğini ilan etmişti. 160.140 ateşli silahın teslim edildiği açıklandı. Aynı gün sol görüşlü Serdar Soyergin Adana'da idam edildi. 1991. Sosyal Demokrat Halkçı Parti (SHP) listesinden seçilen19 Halkın Emek Partisi (HEP) kökenli milletvekili, SHP'den ayrılmayacaklarını açıkladılar. 1996. PKK militanı genç bir kadın Adana Çevik Kuvvet Şube Müdürlüğü'nde polislerin arasına girerek üzerindeki bombaları patlattı. Kadın militan ve 3 polis öldü,11 kişi yaralandı. Bugün Doğanlar: 1838."Carmen" operasının yaratıcısı, Fransız besteci Georges Bizet. 1881. İspanyol ressam Pablo Picasso. 1889. "Napolyon" filmiyle tanınan Fransız yönetmen Abel Gance. Bugün Ölenler: 1924. Sosyolog ve yazar Ziya Gökalp. 1987. Yeni Sabah gazetesinin sahibi Safa Kılıçoğlu. |
Tarihte Bugün / 26 Ekim
1923. Bakanlar Kurulu, Fethi Bey'in (Fethi Okyar) başbakanlıktan istifasını kararlaştırdı. Fethi Bey bir gün sonra istifa etti. 1924. Kazım Karabekir Paşa, Birinci Ordu müfettişliğinden ayrıldı; artık milletvekili olarak çalışacağını bildirdi. 1933. Cumhuriyetin10. yılı dolayısıyla Genel Af Kanunu çıktı. 1936. 16 yaşındaki ressam Turgut Cansever, ilk resim sergisini açtı. 1951. 77 yaşındaki Winston Churchill, yeniden İngiltere başbakanı oldu. Aynı gün Türkiye'de son büyük Türkiye Komünist Partisi tevkifatı başladı. 1961. Cemal Gürsel Cumhurbaşkanı seçildi. 1966. Kozlu maden işçileri oturma eylemi yaptı. 1972. Rasih Nuri İleri 7,5 yıl hapse mahkum oldu. Gerekçe; H. Lefebvre'nin "Lenin Hayatı ve Eserleri" kitabını Türkçe'ye çevirmek. 1975. Nüfus sayımı: Türkiye nüfusu: 40.197. 669 1977. Avrupa ile otomatik telefon görüşmesi, başladı. 1982. Ömer Ay, Mehmet Ali Ağca'nın suç ortağı olduğu iddiasıyla Türkiye'ye getirildi. Aynı gün Yılmaz Güney vatandaşlıktan çıkarıldı. 1983. Diyarbakır eski Belediye Başkanı Mehdi Zana 24 yıl hapse mahkum oldu. 1991. Türk Silahlı Kuvvetleri, Irak sınırından girerek operasyona başlattı. 1995. Demokrasi Partisi (DEP) davası, karara bağlandı. Yargıtay Leyla Zana, Hatip Dicle, Orhan Doğan ve Selim Sadak'ın15'er yıl, Mahmut Alınak ve Sırrı Sakık'ın 3'er yıl 6'şar ay hapis cezasını onayladı. Cezaları bozulan Ahmet Türk ve Sedat Yurttaş tahliye edildi. 1997. Özgürlük ve Dayanışma Partisi, ÖDP, 1. Olağan Kongresi yapıldı. Genel başkanlığa yeniden Ufuk Uras getirildi. Bugün Doğanlar: 1759. Fransız devriminin liderlerinden Georges Danton. 1879. Sovyet devriminin liderlerinden Leon Trotskiy. 1916. Fransa cumhurbaşkanlarından Fronçois Mitterand, 1919. Son İran şahı Muhammed Rıza Pehlevi doğdular. Bugün Ölenler: 1963. Tiyatro ve sinema sanatçısı Behzat Butak: 1967. şair ve yazar Ali Canip Yöntem: 1972. İlk helikopteri yapan Rus asıllı Amerikalı İgor Sikorsky 1993. Türkiye'de açık kalp ameliyatlarını başlatan Prof. Dr. Siyami Ersek. |
Tarihte Bugün / 27 Ekim
1904. New York metrosu açıldı. 1922. İtalya'da Faşistler, Benito Mussolini önderliğinde Roma'ya yürüdüler ve iktidarı ele geçirdiler 1957. Genel seçimler. Demokrat Parti, oyları düşse de, 610 milletvekilliğinin 424'ünü kazanarak iktidarını korudu. Cumhuriyet Halk Partisi178 milletvekili çıkardı. 1960. Milli Birlik Komitesi,147 profesör, doçent ve asistanı görevden aldı. Gerekçe "tembel", "yeteneksiz", "reform düşmanı" olmalarıydı. Üniversitedeki tasfiye tartışma ve tepkilere yol açtı. Öğretim üyeleri, Mart 1962'de görevlerine dönebildiler. 1971. Kongo Cumhuriyeti'nin adı Zaire cumhuriyeti olarak değiştirildi . 1978. Nobel barış ödülünü Mısır devlet başkanı Enver Sedat ve İsrail başbakanı Menahem Begin paylaştılar. . 1979. Sağcılar Bayrampaşa'da bir kahvehane taradı; 6 ölü, 6 yaralı. Aynı gün Zülfü Livaneli'nin bazı şarkıları Türkiye Radyo ve Televizyon Kurumu (TRT) Denetim Kurulu tarafından yasaklandı. 1981. Prof. Sadi Irmak, Danışma Meclisi başkanı seçildi. 1983. Yayıncı İlhan Erdost'un askeri cezaevine götürülürken asker dayağı ile öldürülme davası sona erdi. 3 er ve bir astsubay "ölüme sebebiyet vermekten"10'ar yıl hapse mahkum edildi. 1986. Süleyman Demirel'in Isparta'da konuşmasına izin verilmedi. Demirel'in şehir meydanına girişini engellemek için polis barikatı kuruldu. 1990. Sosyaldemokrat Halkçı Parti, İzmit'te "Savaşa Hayır" mitingi düzenledi. Mitinge on binlerce insan katıldı; miting sonrası155 kişi gözaltına alındı. 1992. Genelkurmay Başkanı Doğan Güreş Kuzey Irak'ta süren operasyonla ilgili bir açıklama yaptı. Operasyona 20 bin askerin katıldığını, 9 erin öldüğünü ve binlerce PKK militanının öldürüldüğünü söyledi. 1995. Terörle Mücadele Yasası'nın 8. maddesini değiştirip terör suçunun kapsamını daraltan düzenleme Meclis'te kabul edildi. Bugün Doğanlar: 1728. Avustralya ve Yeni Zelanda'nın kaşifi İngiliz kaptan James Cook. 1782. İtalyan besteci ve kemancı Nicollo Pagannini. 1932. Amerikalı şair ve yazar Sylvia Plath Bugün Ölenler: 1959. İsmet İnönü'nün annesi Cevriye Temelli. |
Tarihte Bugün / 28 Ekim
1636. İlk Amerikan üniversitesi Harvard kuruldu. 1923. Mustafa Kemal Paşa Çankaya Köşkü'nde verdiği akşam yemeğinde, "Yarın Cumhuriyeti ilan edeceğiz" dedi. 1927. Türkiye Cumhuriyeti'nde ilk nüfus sayımı, yapıldı; Türkiye nüfusu 13.650.000 1938. Ankara Radyosu, törenle hizmete açıldı. 1940. İtalyan askerleri Yunanistan'a girdi. 1951. Falih Rıfkı Atay'ın, "Yeni Rusya" adlı kitabı okul kitaplıklarından toplatıldı. 1960. Milli Birlik Komitesi'nin147 öğretim üyesini görevden alınmasını protesto eden İstanbul Üniversitesi Rektörü Sıddık Sami Onar ve İstanbul Teknik Üniversitesi Rektörü Fikret Narter görevlerinden istifa ettiler. 1962. Küba Füze krizi sürüyor., Sovyetler Birliği lideri Nikita Kruşçev Küba'daki füze üslerini kaldıracaklarını açıkladı. 1965. İstanbul Üniversitesi rektörlüğüne Ekrem Şerif Egeli seçildi. 1968. Prag'da on binlerce Çek, Sovyet işgalini protesto etti. 1969. Ankara Siyasal Bilgiler Fakültesi Öğrenci Derneği ve Orta Doğu Teknik Üniversitesi öğrenci birlikleri kapatıldı. 1982. Felipe Gonzalez liderliğindeki sosyalistler, İspanya'da seçimlerinde büyük bir zafer kazandı. 1984. Çin Komünist Partisi, ekonomik durumu düzeltmek amacıyla serbest girişime ve rekabete izin verileceğini açıkladı. 1986. 23. Antalya Ulusal Altın Portakal Film Yarışması'nın sonuçları açıklandı. Altın Portakal'ı Atıf Yılmaz'ın yönettiği "Aaah Belinda" kazandı. 1991. İslami Cihad örgütü Ankara'da iki bombalı saldırı düzenledi; bir Amerikalı subay öldü, Mısırlı bir diplomat yaralandı. Bugün Doğanlar: 1955. ABD'nin en zengin kişilerinden Microsoft bilgisayar yazılımları şirketinin kurucusu ve sahibi Bill Gates. 1967. Amerikalı sinema oyuncusu Julia Roberts. Bugün Ölenler: 1949. Eğitimci ve siyaset insanı Nafi Atuf Kansu. 1977. Karikatürist Ratip Tahir Burak. 1978. Eedebiyat tarihçisi ve yazar Agah Sırrı Levend. |
Tarihte Bugün / 29 Ekim
Kızılay Haftası 1863. İsviçreli Henri Dumant Kızılhaç'ı kurdu. 1923. Cumhuriyet ilan edildi. Mustafa Kemal Paşa cumhurbaşkanı seçildi. 1927. Irak'ta yapılan kazılarda, Ur kenti yakınlarında 5 bin yıl öncesine ait olduğu belirlenen bir molekül takımı bulundu. 1936. Cumhuriyet Bayramı kutlamalarında, Eribe Hanım paraşütüyle yere çakılarak öldü. Eribe Hanım tayyareci Vecihi'nin kızıydı. 1954. Dr.Hikmet Kıvılcımlı Vatan Partisi'ni kurdu. 1956. İsrail ordusu, Mısır sınırını geçti, Sina yarımadasını işgal etti. 1960. Milli Birlik Komitesi'nin 147 öğretim üyesini görevden almasına tepkiler sürüyor. Ankara Üniversitesi Rektörü Suut Kemal Yetkin istifa etti. 1961. "Devrim" adıyla üretilen ilk otomobil Cumhurbaşkanı Cemal Gürsel'e hediye edildi. 1968. Milano'da düzenlenen kısa metrajlı film gösterisinde, Türkiye'den "Ebru" adlı film, "liyakat diploması" aldı. 1978. Sağcılar, Tokat'ta solcuların gittiği kahveyi, taradı, 3 kişi öldü. Aynı gün Milliyetçi Hareket Partisi Genel Başkanı Alparslan Türkeş Almanya'da ülkücülere bir konuşma yaptı, "Bize açıkça katil derlerse ağızlarını yırtarım" dedi. 1979. İstanbul Paşakapısı Cezaevi'nde, ayaklanma çıktı. 523 tutuklu 12 gardiyanı rehin aldı. Aynı gün Kültür Bakanlığı Büyük Ödülü Yaşar Nabi Nayır'a verildi. 1983. Milliyetçi Demokrasi Partisi (MDP) Genel Başkanı Turgut Sunalp "Faşizm komünizm kadar tehlikeli değildir," dedi. Bugün Doğanlar: 1864. Döneminin önemli kadın yazarı ve ilk çevirmen Fatma Aliye Hanım. 1897. Nazi Almanyası'nın propaganda bakanı Joseph Goebbels. Bugün Ölenler: 1924. Fransız yazar Anatole France. 1949. Şair ve yazar İbrahim Alaettin Gövsa. 1981. Türkiye İşçi Partisi kurucularından sendikacı Rıza Kuas. |
Tarihte Bugün / 30 Ekim
Nineler Günü 1918. Birinci Dünya Savaşı'ndan yenik çıkan Osmanlı devleti ile galip devletler arasında Mondros Mütarekesi imzalandı. Aynı gün Çekoslovakya'da cumhuriyeti ilan edildi. 1923. Mustafa Kemal Paşa başbakanlığa İsmet Paşa'yı (İsmet İnönü) atamıştı. İsmet Paşa'nın kurduğu hükümet Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde güvenoyu aldı. 1937. Ankara Gar Binası törenle açıldı. 1956. İngiltere ve Fransa, İsrail ve Mısır'a Süveyş Kanalı'nı 12 saat içinde terk etmelerini bildirdi. 1942. İngiliz ordusu, El Alameyn'de Alman ordusuna saldırıya geçti. 1961. Zam talebiyle sakal uzatma eylemi yapan Devlet Su İşleri işçileri, ücretler artırılınca sakallarını törenle kestiler. 1973. İstanbul'da Boğaziçi Köprüsü törenle açıldı. 1976. Almanya'da yapılan Dünya Aşçılar Olimpiyatı'nda, Türkiye ekibi birinci oldu. 1979. 15 hükümlü Artvin Cezaevi'nden kaçtı. 1980. Bülent Ecevit, Cumhuriyet Halk partisi genel başkanlığından istifa etti. 1982. Gökçeada dışına canlı hayvan çıkarma yasağı kaldırıldı. 1983. Erzurum ve Kars'ta deprem:1, 330 kişi öldü, 534 kişi yaralandı. Bugün Doğanlar: 1885. Amerikalı şair Ezra Pound. 1960. Arjantinli futbolcu Diego Maradona. Bugün Ölenler: 1936. Göz doktoru Esat Paşa (Işık). 1993. Dilbilimci Ömer Asım Aksoy. |
Tarihte Bugün / 31 Ekim
1923. Seferberlik kaldırıldı. 1924. Mustafa Kemal Paşa, Cumhuriyet'in 1. Yıldönümünde, "Türk milletinin tabiat ve adetlerine en uygun olan idare, Cumhuriyet idaresidir" dedi. 1925. Kaçar Hanedanlığı sona erdi. 1952. Amerika Birleşik Devletleri, ilk hidrojen bombası denemesini orta Pasifik'te Marshall adalarında yaptı. 1956. İngiliz ve Fransız kuvvetleri, Süveyş'i bombalamaya başladı. 1960. Milli Birlik Komitesi'nin öğretim üyelerini üniversiteden atmasını protesto eden Ortadoğu Teknik Üniversitesi Rektörü Turhan Feyzioğlu istifa etti. 1961.Tanin gazetesindeki yazılarında komünizm propagandası yaptıkları ileri sürülen Aziz Nesin ile genel yayın müdürü İhsan Ada beraat ettiler. 1963. Askeri Yargıtay, Talat Aydemir, Fethi Gürcan, Osman Deniz ve Erol Dinçer'in idamını onayladı. Aynı gün 50. defa milli formayı giyen Fenerbahçeli futbolcu Lefter Küçükandonyadis'e şeref madalyası verildi. 1968. Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Lyndon Johnson Vietnam'ın bombalanmasını "durdurun" emri verdi. 1970. Türkiye İşçi Partisi Büyük Kongresi Behice Boran'ı genel başkan seçti. 1972. yargılanmakta olan Profesör Uğur Alacakaptan için 6, asistan Uğur Mumcu için15 yıl hapis istendi. 1975. Bankaların ikramiye ve hediye vermesi yasaklandı. 1984. Hindistan Başbakanı İndira Gandhi'yi Sih muhafızı öldürdü. 1989. Turgut Özal, 263 oyla Türkiye'nin 8.cumhurbaşkanı seçildi. 1992. Başbakan Süleyman Demirel, PKK güçlerine silah bırakma çağrısı yaptı. "Teröristler etkisiz hale gelinceye kadar Türk ordusu Zaho'da kalacaktır" dedi. 1992. Vatikan dünyanın güneş etrafında döndüğünü söyleyen Galileo'nun haklılığını teslim etti. 2000. Yatağan Termik Santralı çevresinde hava kirliliği sınır değerleri aştı, santralin 3 ünitesi durduruldu, ilçe halkına "sokağa çıkmayın" çağrısı yapıldı. Bugün Doğanlar: 1620. İngiliz yazar John Evelyn. 1866. Milliyetçi Çin önderi Çang Kay Şek. Bugün Ölenler 1661. Sadrazam Köprülü Mehmet Paşa. 1932. Eski sadrazamlardan Ali Rıza Paşa. 1963 Türk müziği sanatçısı Mesut Cemil. 1993. Edebiyat eleştirmeni Profesör Berna Moran. |
Tarihte Bugün / 1 Kasım
1922. 623 yıl süren Osmanlı Saltanatı, Türkiye Büyük Millet Meclisi kararıyla sona erdi. 1755. Portekiz'in başkenti Lizbon'da deprem. Şehrin üçte ikisi yıkıldı, 60 bin kişi öldü. 1928. Latin temeline dayanan yeni Türk harfleri kabul edildi. Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Paşa'ya altın levha üzerine kabartma bir alfabe hediye edildi. 1934. Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Paşa, "Bir ulusun yeni değişikliğinde ölçü, musikîde değişikliği kavrayabilmesidir. Bugün dinletilmeye yeltenilen musikî yüz ağartacak değerden çok uzaktır" dedi. 1946. Kahire'de yapılan uluslararası yüzme yarışmalarında İbrahim Sulu 400 metrede birinci oldu. 1954. Cezayir Ulusal Kurtuluş Cephesi kuruldu. 1956. Macaristan Varşova Paktı'ndan çekildiğini açıkladı. Başbakan Imre Nagy Macaristan'ın tarafsız bir devlet olarak tanınmasını istedi. 1956. Akis dergisi sahibi Metin Toker, 7 ay hapis cezasına çarptırıldı. Toker'in, İstanbul Milletvekili Mükerrem Sarol'a yayın yoluyla hakaret ettiği ileri sürülüyordu. 1959.Kongo'da Beyaz karşıtı ayaklanmalar sonrası milliyetçi lider Patrice Lumumba tutuklandı. 1961. Sovyetler Birliği Komünist Partisi 25. Kongresi'nde geçmişteki hataları nedeniyle suçlanan Josef Stalin'in naşı Moskova Kızıl Meydandaki mozoleden çıkarıldı. 1962. Sovyetler Birliği Mars'a ilk roketi fırlattı. 1966. Çanakkale Boğazı'nda bir Rus şilebi ile çarpışan Derince araba vapuru battı; 7 kişi öldü. 1967. Rum polisi, Kıbrıs Türk toplumu liderlerinden Rauf Denktaş'ı adaya gizlice girerken yakaladı ve tutukladı. 1968. Aydınlık Sosyalist Dergi yayımlanmaya başladı. 1971. Hindistan'da kasırga. 5000 kişi öldü,1500 kişi evsiz kaldı. 1982. Ataol Behramoğlu, Asya -Afrika Yazarlar Birliği'nin Lotus Edebiyat Ödülü'nü kazandı. 1990. Halkın Emek Partisi (HEP) milletvekilleri Mehmet Ali Eren ve Mahmut Alınak, Kürtçe konuşma ve yazmanın serbest bırakılmasını istediler. 1993. Cumhuriyet tarihinin ilk Din Şûrası toplandı. Başbakan Tansu Çiller toplantıda başını örterek ayet okudu. 1994. Trabzonspor, İngiliz Aston Villa futbol takımını eledi. Böylece Trabzonspor, UEFA Kupası'nda 3. tura çıktı. 1999. Türkiye İşçi Partili 7 gencin katledilmesi sanıklarından Ünal Osmanağaoğlu ve Bünyamin Adanalı 7'şer kez idam cezasına çarptırıldı. Aynı davada, Haluk Kırcı da 7 kez idam cezası almıştı. Bugün Doğanlar: 1935. Edebiyata toplumsal ve kültürel politika açısından bakışıyla ve bağımsız bir Filistin devletinin kurulması konusundaki görüşleriyle tanınan Filistin asıllı Amerikalı edebiyat eleştirmeni Edward Said. Bugün Ölenler: 1958. Şair Yahya Kemal Beyatlı 1959. Tiyatro ve sinema sanatçısı Halide Pişkin. 1972. Amerikalı şair Ezra Pound. |
Tarihte Bugün / 2 Kasım
1917. Filistin'de Yahudilere bir yurt verilmesini öngören Balfour Deklarasyonu yayınlandı. 1920. İlk radyo naklen yayını, Amerika Birleşik Devletleri'nin Pittsburg şehrinde gerçekleşti. 1930. Haile Selasiye Habeşistan İmparatoru olarak taç giydi. 1934. İçişleri Bakanı Şükrü Bey (Kaya), radyo programlarından alaturka musikiyi kaldırdı. 1944. Unlu gıda maddelerinden pasta imali yasağı, hava saldırılarına karşı ışık karartma tedbirleri kaldırıldı. 8 Kasım itibariyle ışıkların yakılabileceği ilan edildi. 1958. Merzifon Yeni Çeltek Linyit İşletmesi'nde grizu patlaması.10 işçi öldü. 1961. Üniversiteye giremeyen 100 öğrenci İstanbul'dan Ankara'ya yürümeye başladı. 1964. Suudi Arabistan Kralı Suud tahtan indirildi; yerine kardeşi Prens Faysal geçti. 1976. İstanbul teknik Üniversitesi'ne ateş açıldı.1 ölü, 3 yaralı. 1978. 13 ülkücü Sağmalcılar Cezaevi'nden firar etti. Firar edenler arasında Ferhat Tüysüz ve Veli Can Oduncu da var. 1982. Milli Eğitim Bakanlığı yatılı öğrenciler için bir karar aldı. Yemekten sonra, "Tanrımıza hamd olsun, milletimiz var olsun" denecek. 1988. Erzurum Atatürk Üniversitesi'nde derse sokulmayan baş örtülü kız öğrenciler ölüm orucuna başladı. 1989. Kadınlar, cinsel tacize dikkat çekmek için "Bedenimiz Bizimdir, Cinsel Tacize Hayır" kampanyası başlattı. Vapurda yapılan basın açıklaması sonrası kadınlara mor iğne dağıtıldı. Kampanya, "Mor İğne" adıyla duyuldu. 1990. Sosyaldemokrat Halkçı Parti (SHP) Genel Başkanı Erdal İnönü, Tunceli'de " aranızda Kürtçe konuşmuşsunuz, anadilinizde şarkı dinlemişsiniz, bundan hiçbir şey çıkmaz ve buna kimse engel olamaz. Ama resmi diliniz de Türkçe'dir" dedi. 2000. Vladimir Kramnik Dünya Şampiyonası'nda yurttaşı Gari Kasparov'u yendi ve Dünya Satranç Şampiyonluğunu ele geçirdi. Gari Kasparov 15 yıldır şampiyonluğu elinde bulunduruyordu. Bugün Doğanlar: 1906. "Leopar", "Venedik'te Ölüm" gibi filmleriyle tanınan İtalyan film yönetmeni Luchino Visconti. 1913. "Alkatraz Kuşçusu" filmindeki rolüyle ünlenen Oscar ödüllü Amerikalı aktör Burt Lancaster. Bugün Ölenler: 1938. Gazeteci Celal Nuri İleri. 1950. İrlandalı yazar George Bernard Shaw. 1996. Tiyatro ve sinema oyuncusu Duygu Ankara. 1997. Prof. Dr. Bahri Savcı. |
3 Kasım
1926. Atatürk'e karşı planlanan İzmir Suikastından suçlu bulunan Rüştü Paşa idam edildi. 1941. İlk Basın Konseyi Türk Basın Birliği'nin kongresi toplandı. 1948. Amerika Birleşik Devletleri başkanlık seçimini Harry Truman kazandı. 1957. Laika adlı köpek, Sputnik 2 Sovyet uydusuyla uzaya gönderildi. 1959. İsrail'de, seçimlerini David Ben Gurion'un İşçi Partisi kazandı. Aynı gün Türkiye'de Leyla Gencer, Azra Gün ve Aydın Gün Devlet Operası'ndan istifa etti. 1961. Burmalı diplomat U Thant, Birleşmiş Milletler genel sekreteri seçildi. 1981. Eski Cumhuriyet Halk Partisi Genel Başkanı Bülent Ecevit uluslararası bir ajansa demeç verdiği gerekçesiyle 4 ay hapis cezasına çarptırıldı. 1982. Mehmet Ali Ağca'nın suç ortağı olarak aranan Musa Serdar Çelebi Almanya'da tutuklandı. 1983. Cumhurbaşkanı Kenan Evren, Güneydoğu Anadolu Projesi, GAP kapsamındaki Atatürk Barajı'nın temelini attı. Barajın dünyanın 5. büyük barajı olacağı açıklandı. 1985. Sosyal Demokrasi Partisi, SODEP feshedilerek Sosyal Demokrat Halkçı Parti, SHP'ye katıldı. Aynı gün; iki Fransız ajan, Yeni Zelanda'da Greenpeace gemisi Rainbow Warrior'u batırmaktan suçlu bulundu. 1988. Türk PEN Yazarlar Derneği kuruldu. Başkan: Yaşar Kemal. 1989. İzmir kadın sığınma evi kapatıldı. 1990. İstanbul'da Mor Çatı Kadın Sığınağı Vakfı açıldı. 1993. Aziz Nesin, "Türk milleti sahtekârdı" dediği için dava açıldı. Nesin, ; tek celsede beraat etti. Aynı gün Galatasaray Futbol Takımı İngiltere'nin Manchester United takımını eledi. Böylece Şampiyonlar Ligi'ne katılan ilk Türkiye takımı oldu. 1994. Türkiye ile İsrail arasında teröre karşı işbirliği anlaşması imzalandı. 1996. Balıkesir'in Susurluk ilçesi yakınlarında bir Mercedes arabayla bir kamyon çarpıştı. Arabada bulunan Ülkü Ocakları eski başkanı ve Bahçelievler Katliamı sanığı Abdullah Çatlı, eski İstanbul Emniyet Müdür Yardımcısı Hüseyin Kocadağ ve eski güzellik kraliçesi Gonca Us öldüler, DYP Şanlıurfa milletvekili Sedat Emin Bucak yaralandı. "Susurluk Olayı" adıyla anılan olaydaki arabanın içinde susturuculu silahlar bulundu. Devlet-siyaset-mafya ilişkileri açığa çıktı. 1999. Galatasaray Futbol Takımı Milan'ı 3–2 yendi. UEFA Kupası'na katılma hakkı kazandı. Bugün Doğanlar: 1901. General Charles de Gaulle'ün aktif bir, destekçisi olarak, onun iktidarında 1958–68 arasında Kültür Bakanlığı da yapan ve İnsalık Durumu adlı romanıyla bilinen Fransız romancı, sanat tarihçisi ve politikacı André(-Georges) Malraux. 1903. Büyük bunalım döneminde ABD'nin güney eyaletlerindeki insani koşulları belgeleyen ve Amerikan halk mimarlığını yorumlayan fotoğraflarıyla ünlü Amerikalı fotoğrafçı Walker Evans. 1933.. Toplumun en yoksul kesimlerinin sorunlarına eğilmesiyle tanınan ve refah ekonomisi ve fırsat eşitliği konularında iktisat bilimine yaptığı katkılardan ötürü 1998 Nobel İktisat Ödülü'ne değer görülen Hüntli iktisatçı Amartya Sen. Bugün Ölenler: 1954. Fransız ressam Henri Matisse. 1969. Milli takım ve Fenerbahçe kaptanı Zeki Rıza Sporel. 1982. Ressam ve sanat eleştirmeni Osman Zeki Çakaloz. 1990. Prof. Dr. Nusret Fişek. 1997. Türkiye'nin ilk hava durumu yorumcusu, gazeteci Ali Esin. |
4 Kasım
1875. "Kadınlar için Ayine" dergisi Selanik'te yayına başladı. 1933. Yunanistan hükümeti Mustafa Kemal Paşa'nın doğduğu eve bir anı levhası koydu. Levhada "Türk milletinin büyük müceddidi ve Balkan ittihadının müzahiri Gazi Mustafa Kemal bu evde dünyaya gelmiştir." yazıyordu. 1937. Mark Twain Cemiyeti Atatürk'e madalya verdi. 1946. Birleşmiş Milletler Eğitim Bilim ve Kültür Örgütü, UNESCO, kuruldu. 1947. Bulgaristan Halk Cumhuriyeti ilan edildi. 1950. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve "Bölgesel ve Azınlık Diller Avrupa Şartı" kabul edildi. 1969. Yılın ilk boykotu Siyasal Bilgiler Fakültesi'nde başladı. Cumhuriyet Senatosu 27 Mayıs 1960'da siyasi hakları ellerinden alınan eski Demokrat Partililerin haklarını iade etti. 1977. Birleşmiş Milletler, Güney Afrika'ya silah satışını yasakladı. 1979. İran'ın başkenti Tahran'da İslam Devrimi günlerinde Amerikan Elçiliği'ni basan İranlı öğrenciler 60 elçilik personelini rehin aldı. Aynı gün Almanya Yeşiller Partisi kuruldu. 1980. Amerika Birleşik Devletleri'nde, Cumhuriyetçi aday Ronald Reagan başkanlığı kazandı 1981. Milli Güvenlik Konseyi, Yüksek Öğretim Kanununu onayladı. Yükseköğretim Kurulu, YÖK, daha sonra bu kanuna göre kuruldu. 1984. 2. Avrupa-Asya Maratonu'nu Mehmet Yurdadön kazandı. 1992. Amerika Birleşik Devletleri'nde Demokrat aday Bill Clinton başkan başkanlığı kazandı 1995, İzmir'de sel: 65 ölü, yüzden fazla yaralı. Bugün Doğanlar: 1771. İskoç yazar James Montgomery Bugün ölenler; 1847.Alman besteci Felix Mendelsohn-Bartholdy; 1968. Gazeteci ve yazar Refi Cevat Ulunay; 1982. "Şeyhülmuharrin" unvanlı gazeteci Burhan Felek ve gazeteci Adil Ilıcak. 1983. Yazar, gazeteci Doğan Avcıoğlu; 1984. Şair Ümit Yaşar Oğuzcan. 1990. Arkeolog Prof. Dr. Kenan Erim. |
5 Kasım
1854. İngiliz- Fransız Birleşik Donanması Kırım savaşında Rus donanmasını yenilgiye uğrattı. 1914. Kıbrıs'ın yönetimi Osmanlı İmparatorluğu'ndan İngiltere'ye geçti. 1918. Yunanistan Sosyalist İşçi Partisi kuruldu. 1924. Çin'de "küçük imparator" Pu Yi, krallık sarayından çıkarıldı. Mançu unvanları iptal edildi. 1925. İtalya'da Benito Mussolini bütün sol partileri kapattı. Aynı gün Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Atatürk, Ankara Hukuk Mektebi'ni açtı. 1936. Eski adı Mekteb-i Mülkiye olan Siyasal Bilgiler Okulu, İstanbul'dan Ankara'ya taşındı. 1940. Amerika Birleşik Devletleri başkanlık seçimlerini Franklin D. Roosevelt kazandı. Aynı gün yapılan seçimleri 1952'de Dwight D. Eisenhower; 1968'de Richard Nixon kazandı. 1942. 2. Dünya savaşı günlerinde, lokanta ve birahanelere ekmek verilmesi yasaklandı. 1956. Sovyet tankları Macaristan'daki ayaklanmayı bastırdı; Janos Kadar başkanlığında yeni bir hükümet kuruldu. 1957. Vatan Partisi Genel Başkanı Dr. Hikmet Kıvılcımlı tutuklandı. Hikmet Kıvılcımlı dini siyasete alet ederek komünizm propagandası yapmakla suçlanıyordu. 1964. Türkiye-Sovyetler Birliği Kültür Antlaşması imzalandı. 1966. Üniversiteye giremeyen 300 öğrenci İstanbul Üniversitesi rektörlüğünü işgal etti. 1972. İsmet İnönü Cumhuriyet Halk Partisi'nden istifa etti. Genel Başkan Bülent Ecevit "İnönü'ye esenlik ve uzun ömür dilerim" dedi. 1977. Sinema emekçilerinin "Yeni sansür yönetmeliğini protesto yürüyüşü" İstanbul Taksim'de başladı. Yürüyüş, İstanbul'dan Ankara'ya yapılıyor. 1984. Güney Afrika'da ırkçılığa karşı genel grev yapıldı. 1986. Yanmasından 45 yıl sonra İstanbul Ortodoks Fener Patrikhanesi'nin yeniden yapımına izin verildi. Aynı gün Askeri Yargıtay, Türkiye İşçi Köylü Partisi (TİKP) yöneticileri hakkındaki 5 ila 8 yıl arasındaki hapis cezalarını onayladı. Cezası onaylanan partililer arasında genel başkan Doğu Perinçek de var. 1998. Danıştay,10 aylık hapis cezası kesinleşince, İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Recep Tayyip Erdoğan'ı başkanlıktan düşürdü. Bugün Doğanlar: 1913. "Rüzgar Gibi Geçti" filminin Oscar ödüllü oyuncusu İngiliz sinema oyuncusu Vivien Leigh. Bugün ölenler : 1791. Besteci Wolfgang Amedeus Mozart; 1973. Geleneksel tiyatronun son temsilcisi "orta oyuncu" İsmail Dümbüllü. |
Tarihte Bugün / 6 Kasım
1923. Amerikalı Jacop Schink, ilk elektrikli tıraş makinesinin patentini aldı. 1928. Amerika Birleşik devletleri başkanlık seçimlerini Herbert L. Hoover kazandı. 1956'da Aynı gün Dwight Eisenhower, ikinci kez başkan oldu. 1936. 65 yıl önce İzmit kağıt ve karton fabrikası üretime başladı 1937. İtalya; Almanya ile Japonya arasındaki anti-komünist pakta katıldı. 1955. Kayseri Şeker Fabrikası üretime başladı. 1971. İstanbul Kültür Sarayı'nın adı Atatürk Kültür Merkezi (AKM) olarak değiştirildi. 1972. İsmet İnönü'nün Genel Başkanlığı bırakmasının ardından Cumhuriyet Halk Partisi'nde istifalar devam ediyor; 18 parlamenter daha istifa etti. 1981. Yükseköğretim Kurulu (YÖK). Kurulduğu günden bu yana eleştirilen YÖK'ü protesto için her yıl 6 Kasım'da üniversite öğrencileri eylemler yapıyor. 1982. Emekli büyükelçi Mahmut Dikerdem'e Salvador Allende madalyası verildi. Dikerdem, madalyayı alamadı, çünkü, Barış Derneği davasından tutukluydu. 1983. Genel seçimler yapıldı; Anavatan Partisi (ANAP) 211 milletvekili ile tek başına iktidar oldu. Halkçı Parti (HP)117, Milliyetçi Demokrasi Partisi (MDP) 71 milletvekili çıkardı.1983 seçimleri12 Eylül'den sonra kurulan partilerin katıldığı ilk genel seçim oldu. 1987. Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK) Genel Başkanı Abdullah Baştürk'e "İsveç Sendikal Hareketi1987 Özgürlük Ödülü" verildi. 1988. Yetkililer; PKK militanlarının Mardin'in Dargeçit ilçesinde bir köye yaptıkları baskında 3'ü öğretmen 4 kişiyi öldürdüklerini açıkladı. 1990. Üniversite öğrencileri,10. Kuruluş yıldönümünde, Yüksek Öğrenim Kurulu'nu (YÖK) eylemlerle protesto ettiler, çok sayıda öğrenci gözaltına alındı. 1991. Türkiye Büyük Millet Meclisi'ndeki yemin töreninde Sosyaldemokrat Halkçı Parti, SHP milletvekilleri Hatip Dicle ve Leyla Zana'nın yemin dışında Kürtçe olarak ek sözler söylemeleri tartışma yarattı. SHP Genel Başkanı Erdal İnönü Dicle ve Zana'nın partiden istifa etmelerini istedi. 1992. Kuzey Irak'taki PKK kamplarına düzenlenen askeri harekâtın maliyetinin 2 trilyon lira olduğu açıklandı. 1996. Susurluk kazası bağlantılı "çete" iddiaları İçişleri Bakanı Mehmet Ağar'a da yönelince Doğru Yol Partisi Genel Başkanı Tansu Çiller, Ağar'ın istifasını istedi. Bugün Doğanlar : 1835. Görüşleri zamanımızda değerini kaybetmekle birlikte suçlıluğu bilimsel olaral inceleme çığrını açmış olan İtalyan kriminolog Cesare Lombroso 1851. 1884'de ilk kez ABD borsalarında fiyat ortalaması yaparak günümüzde Dow Jones indeksi olarak bilinen ölçüyü getiren, Financial Times gazetesinin kurucusu Amerikalı gazeteci Charles Henry Dow. Bugün Ölenler : 1893. Rus besteci Ilyiç Çaykovskiy. 1979. Türkiye'de "Hoş Memo" olarak tanınan "Li'L Abner"in yaratıcısı Amerikalı mizah yazarı All Capp. 1983. Ressam Münif Fehim Özarman. |
Tarihte Bugün / 7 Kasım
1892. İstanbul'da Darülaceze'nin temeli atıldı. 1917. Ekim Devrimi; Bolşevikler öncülüğünde ayaklanan işçi ve askerler Rusya'da iktidarı ele geçirdiler. O tarihte Rusya'da geçerli olan Gregoryen takvimiyle 26 Ekim'de gerçekleştiği için Ekim Devrimi olarak bilinen ayaklanma işçi ve asker Sovyetlerine (Meclis) dayandığı için Sovyet Devrimi olarak da adlandırılıyor. 1927. Sovyetler Birliği'nde muhalefet liderleri Lev Troçki ve Grigori Zinoviyev, Ekim Devrimi'nin 10. yıldönümünde bir gösteri düzenledi. 1935. Türk- Sovyet Dostluk ve Tarafsızlık Antlaşması10 yıl süreyle uzatıldı. 1936. Macar müzisyen Bela Bartok, Ankara Halkevi'nde konferans verdi. 1942. Türk İnkılap Enstitüsü kuruldu. 1944. Amerika Birleşik Devletleri başkanlık seçimlerini Franklin D. Roosevelt yeniden kazandı. 1972'de de Richard Nixon ikinci kez başkan oldu. 1953. İstanbul Zeyrek Camii'nde Bizans döneminden kalma mozaikler bulundu. 1962. Güney Afrika'da Nelson Mandela ülkeyi yasadışı yollardan terk ettiği için 5 yıl hapis cezasına çarptırıldı. Aynı gün, uluslararası "Evlilik Oluru", "En Düşük Evlilik Yaşı" ve "Evliliklerin Yazımı Sözleşmesi" kabul edildi. Türkiye sözleşmeyi onaylamadı. 1963. İlk yasal grev Bursa'da başladı. Belediyesi Otobüs İşletmesi'nde çalışan 222 işçi greve çıktı. İşçiler Motorlu Taşıt İşçileri Sendikası üyesiydiler. 1964. Cumhurbaşkanı Cemal Gürsel, ömür boyu hapse mahkum eski cumhurbaşkanı Celal Bayar'ı affetti. 1967. İstanbul Teknik Üniversitesi öğrencileri özel yüksek okulları protesto için boykota başladı. 1980. Toplu suçlarda gözaltı süresi 30 günden 90 güne çıkarıldı. 1982. 1981 Anayasası için halk oylaması yapıldı. Anayasa, yüzde 91,3 "evet" oyuyla kabul edildi. 1986. Yönetmen Zeki Ökten'in Pehlivan filmi, Uluslararası Olimpiyat Komitesi Ödülü'nü aldı. 1988. Cezaevlerinde bin kişinin bir süredir açlık grevi yaptıkları açıklandı. Grev tek tip elbise ve sevk zinciri takılması uygulamalarına karşı yapılıyor. 2000. Galatasaray Futbol Takımı Avusturya'nın Graz takımıyla 2-2 berabere kaldı. Galatasaray, Şampiyonlar Ligi'nde 2. tura çıktı. Bugün Doğanlar; 1913."Veba", "Başkaldıran İnsan", "Mutlu Ölüm" gibi eserlerin yazarı Nobel Ödül sahibi Fransız romancı Albert Camus Cezayir'de; 1867. Radyumun kaşifi, 2 kez Nobel ödülü alan Marie Curie Polonya'da. Bugün Ölenler; 1958. Yazar Aka Gündüz. 1962. Yazar, öğretim üyesi ve insan hakları savunucusu, ABD Başkanlarında Roosevelt'in eşi Eleanor Roosevelt. 1971. Tiyatro, sinema oyuncusu ve yönetmeni Sami Ayanoğlu. 1977. Besteci ve keman sanatçısı Ertuğrul Çaplı. 1992. Çekoslovak lider Alexander Dubçek. |
Tarihte Bugün / 8 Kasım
1895. Alman fizikçi William Rontgen, kendi adıyla da anılan "X" ışınını keşfetti. 1829. Uzun Mehmed Zonguldak Ereğlisi Kestenli Köyü'nde ilk maden kömürünü buldu. 1923. Almanya'da Adolf Hitler Birahane Darbesi'ne kalkıştı. 1928. Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Millet Mektepleri'nin Genel Başkanlığını ve Başöğretmenliğini kabul etti. 1932. Nazi Partisi, Almanya seçimlerinde,196 milletvekilliyle yine birinci parti. 1988. Amerika Birleşik Devletleri'nde başkanlık seçimlerinde Cumhuriyetçi aday George Bush seçildi. 2000'de aynı gün Demokrat aday Al Gore ve Cumhuriyetçi aday George W. Bush'un oyları başa baş çıktı. Oyların tekrar tekrar sayımı sonrası oğul Bush başkan oldu. 1933. Afganistan kralı Nadir Şah öldürüldü, yerine18 yaşındaki oğlu Zahir Şah geçti. 1938. Atatürk ikinci kez ağır komaya girdi. Almanya'da Yahudilere karşı Kristal Gecesi olarak bilinen toplu saldırı başladı. Nazi polisi Yahudiler'i kendilerini savunamaz hale getirecek önlemleri aldı. 9-10 Kasım'da yağma başladı. 1941. Arnavutluk Komünist Partisi kuruldu. 1965. Ankara Siyasal Bilgiler Fakültesi'ne bağlı Basın ve Yayın Yüksek Okulu açıldı. 1980. Yazar Muzaffer Erdost ve kardeşi yayıncı İlhan Erdost yılında bugün gözaltına alındı. 1984. Derse baş örtülü giren Doç. Dr. Nebahat Koru'nun üniversitedeki görevine son verildi. Avrasya Maratonu ilk kez1987'de uluslararası atletizm takvimine alındı. İlk maratonu günü Danimarkalı atlet Jens Worzner kazandı. 1988. Çin'de deprem:1000 kişi öldü. 1996. İçişleri Bakanı Mehmet Ağar istifa etti. Ağar Susurluk kazası bağlantılı "çete" iddialarıyla suçlanmıştı. Yerine, Meral Akşener içişleri bakanı oldu. 2000. Katılım Ortaklığı Belgesi açıklandı. Bu belge Türkiye'nin Avrupa Birliği üyeliğinde atması gereken adımları belirliyor. Bugün Doğanlar: 1900. "Rüzgar Gibi Geçti"nin yaratıcısı Amerikalı yazar Margaret Mitchell. 1922. Dünyada ilk kalp naklini yapan Dr. Christian Barnard Güney Afrika'da. 1935. Fransız sinema oyuncusu Alain Delon. Bugün Ölenler: 1856. Ütopyacı sosyalist Etienne Cabet; 1973. Şair Faruk Nafiz Çamlıbel. 1979. Şair ve yazar Nevzat Üstün. |
Tarihte Bugün / 9 Kasım
1924. Refet Paşa (Refet Bele), Rauf Bey (Rauf Orbay) ve Adnan Bey'in (Adnan Adıvar) aralarında bulunduğu bir grup milletvekili Halk Fırkası'ndan istifa etti. 1930. Avusturya'da yapılan seçimleri sosyalistler kazandı. Naziler ve komünistler parlamentoya giremedi. 1936. Montreux Boğazlar Sözleşmesi yürürlüğe girdi. 1937. Japonya Şanghay'a girdi. 1938. Berlin'de 7 bin Yahudi dükkanı yağmalandı, yüzlerce sinagog ateşe verildi, çok sayıda Yahudi öldürüldü. 1960. Demokrat Parti adayı John F. Kennedy Amerikan başkanı seçildi. 1977. Başbakan Süleyman Demirel eleştirileri yanıtladı. "70 sente muhtaç olduğumuz devirde hacılarımıza 70 milyon dolar bulduk" dedi. 1982. 12 Eylül Anayasası, yürürlüğe girdi. Buna göre; Milli Güvenlik Konseyi ve Devlet Başkanı Kenan Evren cumhurbaşkanı ilan edildi. 1985. Satrançta büyük mücadele; Gari Kasparov, Anatoliy Karpov'u yendi; dünya satranç şampiyonu oldu. 1988. Galatasaray Futbol Takımı Avrupa Şampiyon Kulüpler Kupası'nda çeyrek finalde; Galatasaray İstanbul'da Neuchatel Xamax takımını 5-0 yendi. Aynı gün Sosyaldemokrat Halkçı Parti (SHP) Milletvekili Fikri Sağlar,1980-1980 arasında işkenceden149 kişinin öldüğünü açıkladı. 1989. Doğu Alman hükümetinin iki Almanya arasında seyahati serbest bırakması üzerine, binlerce kişi Berlin Duvarı'nı aşarak Batıya geçmeye başladı. 13 Ağustos 1961'de yükselmeye başlayan Duvar'ın açılmasıyla Soğuk Savaş dönemi kapandı. 1990. Mary Robinson İrlanda'nın ilk kadın devlet başkanı oldu. 1993. Hırvat topları Bosna'nın Mostar kentindeki Osmanlı köprüsünü tahrip etti. Köprü16. yüzyılda yapılmıştı. 1994. Urfa Tüneli'ne törenle su verildi. Tünel, Fırat'ın suyunu Harran'a kavuşturacak. Aynı gün Aziz Nesin "Uluslararası Basın Özgürlüğü Ödülü"nü aldı. Ödülü, merkezi New York'ta bulunan Gazetecileri Koruma Komitesi verdi. 1995. Avrupa Parlamentosu hapisteki DEP milletvekili Leyla Zana'ya "Sakharov "Düşünce ve İfade Özgürlüğü" Ödülünü verdi. Bugün Doğanlar: 1818. "Babalar ve Oğullar"ın yaratıcısı, Rus romancı ve oyun yazarı İvan Turgenyev. 1909. 4 Oscar ödüllü Amerikalı aktris Katherine Hepburn. Bugün Ölenler: 1952. İsrail'in ilk Devlet Başkanı Chaim Weizmann. 1953. İngiliz şair Dylan Thomas. 1970. Fransız cumhurbaşkanlarından Charles de Gaulle. 1990. Yazar Kerim Korcan. |
Tarihte Bugün / 10 Kasım
1908. Cemiyet-i Hayriye-i Nisvaniye Selanik'te, Zekiye Hanım tarafından kuruldu. Cemiyet, kız çocuklarının eğitimi için çalıştı. 1918. Darülbedayi'ye ilk kız öğrenciler alındı: Öğrencilerin adları: Bedire, Memduha, Beyza, Refika ve Afife (Jale) 1924. Halk Fırkası'ndan istifa eden milletvekillerinin kuracağı partinin adının "Cumhuriyet Fırkası" olacağı haberi üzerine Halk Fırkası'nın adı Cumhuriyet Halk Fırkası olarak değiştirildi. 1938. Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucusu, Kurtuluş Savaşı'nın önderi ve ilk Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Atatürk Dolmabahçe Sarayı'nda saat 9.05'te öldü. Aynı gün; Almanya'daki "Kristal Gece"de, Naziler Yahudilere ait mağazaları ve 267 Sinagogu yakıp tahrip ederken, binlerce Yahudi işsiz ve evsiz kaldı. 1944. Müttefikler Arnavutluk'ta Enver Hoca liderliğindeki hükümeti tanıdı. 1946. Adana hapishanesinden10 mahkum duvarı delerek kaçtı. 1953. Atatürk'ün naşı törenle Anıtkabir'e nakledildi. Atatürk'ün Selanik'te doğduğu ev de halkın ziyaretine açıldı. 1961. Sovyetler Birliği'nde Stalingrad'ın ismi Volgograd olarak değiştirildi. 1965. Çin'de Kültür Devrimi başladı. 1968. 30 Ekim'de Samsun'da başlayan "Tam bağımsızlık için Mustafa Kemal yürüyüşü" gençlerin Anıtkabir'e çelenk koymasıyla sonuçlandı. 1969. Sovyet yönetmen Sergey Yutkeviç'in çektiği "Türkiye'nin Kalbi Ankara" filmi TRT Ankara Televizyonu'nda yayınlandı. 1970. Şehirler arası otobüs ve kamyon şoförleri boykota başladı, 1980. Yayıncı İlhan Erdost Ankara Mamak Askeri Cezaevi'nde askerlerce dövüldü ve öldü. Erdost iki gün önce kardeşi yazar Muzaffer Erdost ile gözaltına alınmıştı. 1983. Yeni kısıtlamalar getiren Basın Kanunu kabul edildi. Milli Güvenlik Konseyi aynı gün Türkiye Radyo ve Televizyon Kurumu, TRT Kanunu'nu da kabul etti. Yasaya göre başbakan gerekirse TRT'de haber ve yayın yasaklayabilecek 1991. Sosyaldemokrat Halkçı Parti Milletvekili Leyla Zana "PKK Kürt varlığını kabul ettirmeye çalışıyor" dedi. 1996. Atatürk'ü anma törenlerinde on binlerce kişi "Şeriata geçit yok" pankartıyla Anıtkabir'e yürüdü. O gün Anıtkabir'i 1 milyon kişinin ziyaret ettiği açıklandı. Kayseri'nin Refah Partili Büyükşehir Belediye Başkanı Şükrü Karatepe " törenlerine içim kan ağlayarak katıldım" dedi. Bugün Doğanlar: 1483. Hıristiyanlığın büyük reformcusu Martin Luther. Bugün Ölenler: 1982. Sovyetler Birliği lideri Leonid Brejnev. 1984. Eski bakanlardan Emin Kalafat. |
Tarihte Bugün / 11 Kasım
1918. 1. Dünya Savaşı'nı sona erdiren ateşkes anlaşması Fransa'da bir orman içindeki vagonda imzalandı. 1923. Münih'te, "Birahane Darbesi" başarısızlığa uğrayan Adolf Hitler tutuklandı. 1938. Atatürk'ün ölümü üzerine, , Türkiye Büyük Millet Meclisi oy birliğiyle İsmet İnönü'yü cumhurbaşkanı seçti. 1942. Varlık Vergisi yasası kabul edildi. 1951. Juan Peron, yeniden Arjantin devlet başkanı seçildi. 1959. Akis dergisi yazarları Kurtul Altuğ ve Doğan Avcıoğlu, 3 ay 15'er gün hapse mahkûm oldular. Gerekçe: İran Şahı Rıza Pehlevi'ye yayın yoluyla hakaret. 1965. Afrika'daki son İngiliz sömürgesi Rodezya bağımsızlığını ilan etti. 1968. Türkiye İşçi Partisi Genel Başkanı Mehmet Ali Aybar, "Bizim sosyalizmimiz demokratik sosyalizm olacaktır. Biz de seçimle iktidara geleceğiz" dedi. 1970. İnsanlığa Karşı Savaş Suçlarının Zaman Aşımına Uğramazlığı Avrupa Sözleşmesi yürürlüğe girdi. Türkiye sözleşmeyi onaylamadı. 1973. Mısır ile İsrail ateşkes anlaşması imzaladı. 1975. Angola Halk Cumhuriyeti kuruldu. Angola, Portekiz sömürgesiydi. 1980. İstanbul Sıkıyönetim Komutanlığı, Cumhuriyet gazetesini ikinci bir emre kadar kapattı. 1987. Van Gogh'un "İrisler" tablosu, New York'ta 51 milyon dolara satıldı. 1989. Beyoğlu Adliyesi'nde çok sayıda sinema filmi, video-kaset ve fotoğraf müstehcen ve sakıncalı oldukları gerekçesiyle yakıldı. 1996. Anavatan Partisi, ANAP Genel Başkanı Mesut Yılmaz, "Devlet, emniyet içinde Milli İstihbarat Teşkilatı'na, MİT'e alternatif bir örgüt yarattı. Bugünden sonra, devlet can güvenliğimizi sağlar diye güvenmeyin" dedi. Aynı gün Türkiye'de bir şans oyunu olan "Sayısal Loto" başladı. Bugün Doğanlar :: 1821. Rus yazar Fyodor Dostoyevski. Bugün Ölenler: 1918. Avusturya sosyal demokrasisi önderi Victor Adler. 1944. Washington Büyükelçisi Münir Ertegün. 1986. Yazar Fahri Erdinç. 1990. Eski Başbakanlardan Prof. Sadi Irmak. |
Bütün Zaman Ayarları WEZ +3 olarak düzenlenmiştir. Şu Anki Saat: 18:44 . |
Powered by vBulletin® Version 3.8.11
Copyright ©2000 - 2025, vBulletin Solutions, Inc.
Dizayn ve Kurulum : Makinist